Przybylski: Prezydencja tysiąca priorytetów

Polska przygotowuje się do przejęcia półrocznego przewodnictwa w Unii Europejskiej. Rząd i poszczególne resorty pracują nad priorytetami prezydencji. Gra jest istotna, gdyż mimo osłabienia roli tego mechanizmu przez Traktat Lizboński, pozostaje ono realnym narzędziem promowania swoich interesów na forum unijnym. Kolejna taka okazja zdarzy się Polsce za 14 lat. To wszak okres, w którym przyszłości politycznej nie planują nawet Donald Tusk i Jarosław Kaczyński…

W ostatni piątek w KPRM miało miejsce spotkanie, nazwane „konsultacjami priorytetów polskiej prezydencji z III sektorem”. Mniejsza o to, czy były to prawdziwe konsultacje czy też nie, w każdym razie MSZ pochwalił się stanem przygotowań. Polska przejmie unijną pałeczkę już za 9 miesięcy – w logice konstruowania polityki zagranicznej to bardzo mało. Można by się zatem spodziewać, że priorytety są zasadniczo wybrane, a przynajmniej jest wizja 2-3 najważniejszych spraw i je właśnie chce MSZ skonsultować z organizacjami pozarządowymi.

Dokument, który otrzymali uczestnicy spotkania, był jednak sporym zaskoczeniem. Priorytetów zostało w nim wymienionych… 6. Co więcej, po nich następuje wyliczanka „planów prezydencji w poszczególnych obszarach”, które w zasadzie powinny się nazywać „planami resortowymi”, gdyż na pierwszy rzut oka są wynikiem przepychanek poszczególnych ministerstw w walce o podium – tych oczywiście, dla których na podium, i tak za szerokim, miejsca nie starczyło. Lektura krótkiego dokumentu prowadzi do prostej konkluzji, że nie ma tematu z zakresu najszerzej rozumianych polityk publicznych, którymi polska prezydencja zajmować się nie zamierza.

Wróćmy zatem do „Wielkiej Szóstki”. Ich dobór zasadniczo jest w większości słuszny, patrząc na to z punktu widzenia polskiej racji stanu. Mamy „rynek wewnętrzny”, w którym chodzi o dalszą liberalizację, szczególnie w ważnym dla polskich przedsiębiorstw rynku usług. „Stosunki ze Wschodem” to oczywistość, zgodna z linią polskiej dyplomacji od 20 lat. „Wzmocnienie zewnętrznej polityki energetycznej UE” to kolejny ważny dla Polski temat, którego mimo łupkowego szaleństwa i odblokowania budowy terminalu LNG – plus dla rządu! – tłumaczyć nie trzeba, chodzi tu bowiem o bezpieczeństwo energetyczne Polski, a szczególnie mniejsze uzależnienie od gazu rosyjskiego. Mniej zrozumiały jest punkt czwarty, „Wspólna Polityka Bezpieczeństwa  Obrony”, oczywiście dalej istotny, ale bez porównania z trzema wcześniejszymi. Super ważny – a w krótkiej perspektywie prawdopodobnie najważniejszy – jest punkt piąty: „Negocjacje wieloletnich ram finansowych 2014-2020”, w którym chodzi oczywiście o obronę kształtu polityki spójności i miliardy euro na potrzebne Polsce inwestycje. Punkt ostatni, „pełne wykorzystanie kapitału intelektualnego Europy” (*powinno się zmienić na „UE”), nie jest oczywiście tematem specyficznie polskim, ale to dobrze, gdyż w taktyce negocjacyjnej potrzebujemy tematu nowoczesnego i „europejskiego” pełną gębą.

Ergo: KI powinien zostać tworząc parasol wizerunkowy nad 2-3 priorytetami z wcześniejszej piątki. Rząd musi jak najszybciej wybrać te priorytety według polskiej racji stanu i zoperacjonalizować plan ich wdrażania, nie oglądając się na ambicje ministerstw. Ponieważ Mikołaj Dowgielewicz przegrał rywalizację o fotel wiceszefa unijnej dyplomacji, Polska dysponuje sprawnym koordynatorem działań związanych z prezydencją. Jednak bez zaangażowania premiera i szefa MSZ się nie uda. Zarówno Donalda Tuska, jak i Radka Sikorskiego zabrakło na piątkowej konferencji.

Wojciech Przybylski