- Rosji nigdy nie zależało na przyłączaniu Naddniestrza ani na uznaniu jego niepodległości. Powołanie Naddniestrza miało na celu utworzenie pewnego rodzaju rosyjskiego "buta" w mołdawskich drzwiach lub stworzenie kotwicy, która miała utrzymać Mołdawię w sferze wpływów rosyjskich, co zresztą doskonale się sprawdzało – mówi Kamil Całus, ekspert OSW.
- Z jednej strony było jasne, że Mołdawia będzie miała trudności w funkcjonowaniu w organizacjach międzynarodowych, zwłaszcza tak skomplikowanych jak Unia Europejska, z separatystycznym regionem. Z drugiej strony paradoksalnie Rosja zawsze była największym zwolennikiem zjednoczenia Mołdawii i Naddniestrza. Rosja od roku 2000 wyrażała poparcie dla tego pomysłu, ale pod warunkiem, że zjednoczenie będzie realizowane według jej zaproponowanych warunków, co zostało szczegółowo przedstawione w tzw. planie Kozaka. Plan zakładał przekształcenie Mołdawii w federację, gdzie Naddniestrze miałoby być podmiotem tej federacji z prawem weta w kwestiach polityki zagranicznej. W ten sposób Mołdawia byłaby związana decyzjami Naddniestrza w sprawach integracji z UE czy NATO – uważa.
Kamil Całus zaznacza, że plan Kozaka zakładał również całkowitą demilitaryzację Mołdawii, z pozostawieniem rosyjskich sił pokojowych na terenie kraju przez okres 25-30 lat. Jego zdaniem w praktyce oznaczałoby to przekształcenie Mołdawii w protektorat. - Kiszyniów zdawał sobie sprawę z tych warunków i dlatego nigdy nie wyraził na nie zgody. Stąd ten cały klincz, który tak naprawdę utrzymuje się do dzisiaj między Mołdawią a Naddniestrzem – wyjaśnia.
- Mołdawia wie, że jeśli chce się zjednoczyć to tak, aby nie tracić wpływów. A Rosja z kolei chce wepchnąć Naddniestrze w ramienia Mołdawii tak, żeby mogło ono współdecydować o losach całego kraju – podkreśla.
Całość rozmowy na kanale Układu Otwartego:
---
Zachęcamy do wspierania Układu Otwartego. Patroni zostają członkami zamkniętej grupy na Facebooku i mogą otrzymać newsletter z wyborem najciekawszych tekstów z polskiej i światowej sieci.
Strona Autora: igorjanke.pl
