Od 1912 roku Chiny krok po kroku zmierzały w kierunku anarchii. Wojna 1914 roku sprawiła, że stały się łatwą zdobyczą Japonii gdyż świat poświęcał więcej uwagi działaniom na frontach Europy. 4 maja 1919 roku uczniowie zamanifestowali przeciw niekorzystnym postanowieniom Traktatu Wersalskiego. Manifestacje wsparte zostały strajkami robotników i bojkotem japońskich produktów przez chiński biznes. Po raz pierwszy ruch skierowany przeciw obcokrajowcom wpisał się w perspektywę zmian kulturalnych i ekonomicznych.
Ruch 4 maja 1919 zapoczątkował wrzenie intelektualne, uwidaczniają się różnego rodzaju ideologie: od socjalizmu utopijnego, anarchizmu, marksizmu po szerzenie ideałów Rewolucji Francuskiej. W 1915 roku profesor Chen Du-xiu poddaje krytyce chińskie tradycje. Był jednym z przywódców i propagatorów Ruchu Nowej Kultury i Ruchu 4 Maja, krytyk konfucjanizmu. Założył w 1915 r. wpływowe pismo Nowa Młodość, które propagowało idee Ruchu takie jak reformy społeczne i kulturalne.
Marksizm jest inspirowany przykładem sowieckim. W 1921 roku kilku intelektualistów takich jak Chen Du-xiu i Mao Zedong zakłada chińską partię komunistyczną. Przystępują do niej początkowo robotnicy wracający z Europy, gdzie przebywali podczas wojny. W kraju małego uprzemysłowienia Partia działa wśród związkowców pracujących w wielkich portach ale także kładzie nacisk na agitację wśród chłopów. Stara się wpływać na intelektualistów i miejski proletariat.
W 1919 roku dwa rządy, jeden mający swoją siedzibę w Pekinie, drugi w Kantonie reprezentują Chiny. Ale prawdziwymi gospodarzami są "panowie wojny", zarządcy niezależnych milicji, łupiący niemiłosiernie prowincję. Pomimo zmian, które zarysowują się wraz z końcem wojny, chłopi cierpią biedę, przeludnienie szczególnie widoczne jest w wielkich portach, tu nędzę cierpią kulisi. Pomimo decyzji Konferencji Waszyngtońskiej z 1922 roku, Chiny pozostają państwem półkolonialnym, "drzwi otwarte" zachęcają obcy kapitał do czerpania korzyści ze słabości administracji.
Chiński ruch narodowy stawia na młodzież, Sun Yat-sen jest twórcą narodowego socjalizmu, domaga się niezależności dla kapitału chińskiego, walczy o zjednoczenie kraju. Sam nie będąc marksistą korzysta z pomocy Sowietów, bo to Lenin po klęsce pod Warszawą i porażce planów zrewolucjonizowania Europy, chce poprzez Chiny przeprowadzić światową rewolucję.
Strategia Sun Yat-sena opierała się na korzystaniu z bieżącej pomocy komunistów ale nie pozwoleniu na ich dominacji. Sun od 1922 roku bardzo zbliżył się do Sowietów, którzy wysłali mu do pomocy doradców wojskowych i politycznych dowodzonych przez zaprawionego w akcjach rewolucyjnych, agenta Kominternu, urodzonego w Janowiczach, Michaiła Markowicza Gruzenberga , alias Michaił Borodin, alias Lafayette.
Borodin jest jednym z głównych bohaterów powieści André Malraux z 1928 r. Les Conquérants . Pojawia się także w wierszu Kennetha Rexrotha "Kolejne ćwiczenie poranne"
Solidna więc reprezentacja komunistów przybywa do Kantonu. Polityka Suna polega na przyciągnięciu tych komunistów chińskich, którzy wolą wyjść z izolacji i wzmocnić swoje wpływy w robotniczych i chłopskich związkach zawodowych. Aby zbalansować rolę komunistów, Sun Yat-sen rozwija swój ruch Guomindang, nadaje mu strukturę hierarchiczną i kładzie nacisk na rozwój młodzieżówek. W 1925 roku ma już organizacja 600 tysięcy kadrowych członków. Jest partią w kraju najlepiej zorganizowaną i najsilniejszą. Sun rozwija dzięki sowieckim doradcom nowoczesną armię ale dobrze trzymaną we własnych rękach poprzez zwolenników najbardziej wiernych, takich jak Tchang Kai-chek, swojego sukcesora.
There have been many comedians who have become great statesmen and vice versa.
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Kultura
