1. W tych dniach resort finansów opublikował dane dotyczące szacunkowego wykonania budżetu w okresie styczeń-czerwiec 2022 roku, z których wynika, że po 6 miesiącach, mamy wysoką nadwyżkę wynoszącą aż 27,7 mld zł.
To dosyć zaskakujące ponieważ w I półroczu tego roku działały aż 3 tarcze antyinflacyjne (jedna wprowadzona jeszcze w grudniu poprzedniego roku, dwie kolejne dotyczące nośników energii i żywności w styczniu tego roku), których istotą była obniżka podatku VAT i innych obciążeń podatkowych na nośniki energii i żywność.
Polska gospodarka ponosi także konsekwencje wojny za naszą wschodnią granicą, co więcej budżet państwa obciążają duże dodatkowe wydatki związane z pomocą humanitarną i wojskową dla Ukrainy, a także finansuje wydatki związane z przyjęciem w naszym kraju już ponad 5 mln uchodźców.
2. Dochody budżetu państwa po 6 miesiącach tego roku, były wyższe aż o 29,7 mld zł, od tych z tego samego okresu roku 2021, przy czym złożyły się na to przede wszystkim dochody podatkowe, które były wyższe aż o ok. 31 mld zł.
W okresie styczeń- czerwiec 2022 roku zrealizowano dochody w wysokości 263,6 mld zł tj. 53,6 % planowanych i 235,9 mld zł czyli 45,2 % planowanych wydatków, co oznacza, że jak już wspomniałem w budżecie mamy nadwyżkę wynoszącą aż 27,7 mld zł.
Na podkreślenie zasługuje także fakt, że po 6 miesiącach tego roku dochody podatkowe ze wszystkich źródeł, były wyraźnie wyższe niż w roku ubiegłym, w tym wpływy z VAT były wyższe aż o 9,1%, z PIT o 13,6%, a z CIT aż o 44,3 %.
3. Po 6 miesiącach wpływy z podatku VAT były wyższe od ubiegłorocznych o 9,2 mld zł, wyższe były także dochody z podatku akcyzowego i podatku od gier o 4,5 mld zł (czyli o 12,9%), a także z podatku od niektórych instytucji finansowych o 0,4 mld zł czyli o 16,2% (wszystko w ujęciu r/r).
Z kolei dochody z PIT były wyższe o ok. 4,6 mld zł czyli aż o 13,6%, natomiast dochody z podatku CIT były wyższe o 11,3 mld zł czyli aż o 44,3% (oznacza to także znacznie wyższe niż planowano wpływy do budżetów jednostek samorządu terytorialnego, łącznie wszystkie JST mają blisko 50% udziału w PIT i prawie 25% wpływów z CIT).
W tej sytuacji wpływy z podatku VAT po 6 miesiącach, wyniosły ponad 123 mld zł, dochody z akcyzy prawie 38 mld zł, dochody z PIT wyniosły ponad 38 mld zł, dochody z podatku CIT ponad 37 mld zł, a podatek od niektórych instytucji finansowych wyniósł ponad blisko 3 mld zł.
Należy podkreślić wręcz nadzwyczajny wzrost dochodów z CIT, które po I półroczu prawie zrównały się z dochodami z PIT, które nie wzrastają już tak szybko w związku w wprowadzeniem wynoszącej 30 tys. zł kwoty wolnej od podatku i podwyższeniu drugiego przedziału podatkowego z 85 tys. zł do 120 tys. zł rocznie (od 1 lipca wejdzie także w życie obniżenie stawki w I przedziale podatkowym z 17% do 12%).
Całościowo dochody budżetowe wyniosły blisko 53,6% tych planowanych, natomiast dochody podatkowe 51,1% planowanych i to mimo jak już wspomniałem funkcjonowania 3 tarcz antyinflacyjnych, obniżających podatek VAT i akcyzę na nośniki energii i żywność oraz konsekwencji finansowych wojny na Ukrainie dla budżetu.
4. Z kolei wydatki budżetowe w okresie styczeń-czerwiec 2022 roku wyniosły, jak już wyżej zaznaczyłem 235 mld zł tj. 45,2% tych planowanych, były one wyższe aż o 29,9 mld zł (tj. o 14,5%), niż w tym samym okresie 2021 roku (wtedy wyniosły 206,0 mld zł).
Wyższe wykonanie wydatków było głównie spowodowane wyższymi środkami przekazanymi do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS) i to aż o 7,1 mld zł, wynikającymi z wypłat 13- emerytury, a także zwiększonego zapotrzebowania na finansowanie wypłat Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego dla większej ilości rodzin niż planowano.
Przekazano również większe środki o 3 mld zł więcej w części Obrona Narodowa na zakup sprzętu i uzbrojenia wojskowego, większe środki o 2,1 mld zł dla jednostek samorządu terytorialnego w ramach części oświatowej subwencji ogólnej, o 1,7 mld zł więcej na zabezpieczenie społeczne w związku z wypłatą dla Funduszu Solidarnościowego, a także o 3,4 mld zł na finansowanie zadań na rzecz pomocy Ukrainie.
Jednocześnie wyższe było także wykonanie wydatków z tytułu środków własnych Unii Europejskiej (o 1 mld zł więcej między innymi w związku z wprowadzeniem opłaty od niepoddanych recyklingowi tworzyw sztucznych, a także części wpływów z ceł wpłacanych do budżetu UE), a także o ok. 0,9 mld zł wyższe były wydatki z tytułu obsługi długu Skarbu Państwa.
5. Podsumowując, po 6 miesiącach realizacji budżetu, sytuacja finansów państwa jest zaskakująco dobra, choć działają 3 tarcze antyinflacyjne obniżające okresowo VAT i akcyzę na nośniki energii i żywność, co oznacza zmniejszenie wpływów z tytułu tych podatków.
Jednak trwająca wojna za naszą wschodnią granicą, może z jednej strony spowodować w kolejnych miesiącach spadek dochodów podatkowych, z drugiej natomiast konieczność uruchomienia dodatkowych wydatków budżetowych, co łącznie może pogorszyć realizację budżetu w II połowie tego roku
