Okres świąteczno-noworoczny to okazja do spotkań, rozmów i… podjadania trochę więcej niż zwykle. Tymczasem z danych Ministerstwa Zdrowia wynika, że w 2030 r. będzie w Polsce 4,2 mln chorych na cukrzycę.
W 2030 r. będzie w Polsce 4,2 mln chorych na cukrzycę
W danych resortu zdrowia wynika, że w 2030 r. będzie w Polsce 4,2 mln chorych na cukrzycę. Większość na cukrzycę typu 2, którą przyczyną jest m.in. otyłość.
W 2017 roku zarejestrowano 2,7 mln chorych na cukrzycę, w ubiegłym już 3,1 mln chorych skorzystało z usług publicznej służby zdrowia. Cukrzyca jest chorobą cywilizacyjną, nazywaną niezakaźną epidemią XXI wieku. Może rozwijać się powoli i w każdym wieku. Choruje na nią wiele osób, ale przyjmuje się, że dodatkowo 25 proc. osób ma niezdiagnozowaną cukrzycę i nie leczy się z tego powodu. Szacuje się, że ok. 200 tys. chorych to osoby z typem 1, pozostałe to typ 2, a tylko 1 proc. chorych leczy się z powodu cukrzycy typu 3.
Cukrzyca typu 1 to choroba autoimmunologiczna
Cukrzyca typu 1 to choroba autoimmunologiczna, w której nieprawidłowo działający układ odpornościowy organizmu niszczy komórki trzustki wytwarzające insulinę. Osoby cierpiące na cukrzycę typu 1 potrzebują codziennych zastrzyków insuliny, aby kontrolować poziom glukozy we krwi. Cukrzyca typu 2 stanowi około 90 proc. wszystkich przypadków cukrzycy. Chorują na nią przede wszystkim osoby w wieku średnim i starszym, jednak coraz częściej jest ona diagnozowana również u młodych osób. W jej przypadku przyczyną podwyższonego poziomu glukozy we krwi nie jest brak insuliny, ale jej nieprawidłowe działanie w organizmie.
Według danych Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF) w 2021 roku na cukrzycę chorowało 537 milionów dorosłych w wieku od 20 lat do 79 lat (1 na 10). Przewiduje się, że liczba ta wzrośnie do 643 milionów do 2030 r. i 783 milionów do 2045 r. Ponadto, w 2021 roku 541 milionów dorosłych miało upośledzoną tolerancję glukozy (IGT), co stawiało ich w grupie wysokiego ryzyka cukrzycy typu 2.
Większość osób z cukrzycą (3 na 4 osoby) żyje w krajach o niskich i średnich dochodach. Patrząc regionalnie, najwięcej chorych było w obszarze zachodniego Pacyfiku (206 mln). W dalszej kolejności była to Azja Południowo-Wschodnia (90 mln), Bliski Wschód i Afryka Północna (73 mln), Europa (61 mln), Ameryka Północna i Karaiby (51 mln), Ameryka Południowa i Środkowa (32 mln) oraz Afryka (24 mln). Co ważne, ponad 1 na 2 (54 proc.) osób chorych na cukrzycę pozostaje niezdiagnozowana.
Jakie są objawy cukrzycy
Objawy cukrzycy to pragnienie, suchość ust, częste oddawanie moczu, spadek masy ciała, osłabienie, infekcje skórne, zaburzenia widzenia. Objawy te pojawiają się przy znacznie podwyższonych wskaźnikach glukozy we krwi rzędu 250-300 mg%.
Niższe wartości, ale już świadczące o cukrzycy, nie powodują żadnych dolegliwości, mimo że sprzyjają rozwojowi powikłań. Dlatego zdefiniowano tzw. grupy ryzyka - osoby, u których corocznie należy oznaczać stężenie glukozy we krwi" - wskazał resort zdrowia. W grupie ryzyka znajdują się m.in. osoby z nadwagą, cukrzycą w rodzinie, osoby z nadciśnieniem, podwyższonym poziomem cholesterolu we krwi czy zespołem policystycznych jajników.
Prawidłowe żywienie, aktywność fizyczna i zdrowy styl życia mają istotne znaczenie w prewencji cukrzycy i jej powikłań. Istotne zatem jest edukowanie społeczeństwa nt. zasad prawidłowego żywienia, a także podejmowanie działań mających na celu propagowanie zdrowego, aktywnego stylu życia.
Z cukrzycą da się żyć. Ważna jest wczesna diagnoza
Punktem wyjścia do dobrego życia z cukrzycą jest wczesna diagnoza. Im dłużej dana osoba żyje z niezdiagnozowaną i nieleczoną cukrzycą, tym prawdopodobnie gorsze będą jej wyniki zdrowotne. Regularne wykonywanie badań umożliwia wczesne wykrycie nieprawidłowości w poziomie stężenia glukozy we krwi.
Resort zdrowia w 2017 roku stworzył Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej w celu popularyzacji wiedzy o cukrzycy jest powołane w 2017 roku Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, a w jego ramach działa także Centrum Dietetyczne Online (CDO), które oferuje bezpłatne konsultacje dietetyczne i specjalisty ds. aktywności fizycznej. W 2021 r wprowadzono opłatę od napojów z dodatkiem substancji o właściwościach słodzących oraz kofeiny lub tauryny. Zgodnie z informacjami przekazywanymi przez Ministerstwo Finansów łączna kwota, która wpłynęły z tzw. opłaty cukrowej wynosiła w 2021: 1,6 mld zł, w 2022 roku: 1.59 mld zł oraz 1.091 mld tylko od stycznia do września tego roku.
Tomasz Wypych
Źródło zdjęcia: Okres świąteczno-noworoczny to okazja do spotkań, rozmów i… podjadania. Fot. Pixabay
Czytaj dalej:
