Statystyki są druzgocące - tylko 25 proc. Polaków stać na bieżące wydatki i budowanie oszczędności. To dane z raportu "Polaków portfel własny: oszczędny jak Polak” przygotowanego przez Santander Consumer Bank.
W przypadku wielu Polaków cel w postaci zdolności do budowania zaplecza budżetowego, obejmującego zarówno krótkoterminową rezerwę na nieprzewidziane wydatki, jak i długoterminowe zabezpieczenie przyszłości, pozostaje trudny do osiągnięcia. Zaznaczyli, że dzieje się tak nie ze względu na brak świadomości, lecz ograniczone warunki dochodowe i bariery ekonomiczne.
Żyjemy od pierwszego do pierwszego
Pensja 49 proc. badanych starcza na miesięczne utrzymanie, ale brakuje już na oszczędności. 17 proc. deklaruje, że czasami brakuje im pieniędzy pod koniec miesiąca, a 5 proc. przyznaje, że dochód im nie wystarcza i muszą się zapożyczać lub korzystać z „poduszki finansowej”.
- Jak pokazuje nasze badanie, comiesięczne koszty niejednokrotnie pochłaniają całą pensję czy też emeryturę i ciężko mówić o budowaniu poduszki finansowej. Największa grupa, której miesięczny dochód przeznaczany jest na utrzymanie i nie starcza na oszczędności to seniorzy. Wśród nich już dwie trzecie zmaga się z tym problemem. Z kolei osoby, którym najczęściej brakuje pod koniec miesiąca to dwudziestolatkowie (22 proc.). Wśród badanych, którym nie brakuje i na wydatki, i zadbanie o zaplecze finansowe zdecydowanie wyróżniają się czterdziestolatkowie (34 proc.) - wyjaśnia Mariola Kondek-Pasztetnik, menadżer ds. Rozwoju Sprzedaży z Santander Consumer Banku.
Jej zdaniem zbudowana kariera i doświadczenie przekładają się na wyższe wynagrodzenie, co pozwala czterdziestolatkom na potencjalnie wyższy poziom życia.
Pożyczamy od rodzin
Raport pokazał również, że Polacy są samodzielni finansowo. "61 proc. deklaruje, że utrzymuje się samodzielnie i nie potrzebuje pomocy. Najbardziej samodzielni są seniorzy – aż 88 proc. z nich” – poinformowali autorzy raportu. Jedna piąta badanych stwierdziła, że czasem wspierają ich bliscy. "W tej grupie znacznie częściej znajdują się młodzi, a dokładnie 24 proc. dwudziestolatków i 26 proc. trzydziestolatków” - zauważyli.
Zgodnie z badaniem, 7 proc. ze wszystkich ankietowanych przyznaje, że często korzysta z pożyczek od rodziny. "Tutaj również najwięcej odpowiedzi padło ze strony osób w wieku 18-29 lat (15 proc.). Z kolei 6 proc. respondentów deklaruje, że bez finansów od bliskich nie byliby się w stanie utrzymać” – wskazano, zaznaczając, że również w tej kategorii dominują najmłodsi - 14 proc. z nich zgodziło się z tym stwierdzeniem.
- Oszczędzanie nie zawsze musi oznaczać wielkich kwot – liczy się regularność i konsekwencja. Nawet niewielkie sumy odkładane co miesiąc to realny krok w stronę większego bezpieczeństwa - podkreśla `Mariola Kondek-Pasztetnik.
GUS nie zostawia złudzeń
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego stopa ubóstwa skrajnego w Polsce w 2024 roku wyniosła 5,2 proc., mniej o 1,4 pkt. proc. niż przed rokiem. Stopa ubóstwa relatywnego wyniosła ok. 13,3 proc., (wzrost o 1,1 pkt. proc.), a ustawowego spadła o 1,5 pkt proc. do 2,6 proc., przy niemienionych progach zagrożenia ubóstwem.
Podstawę wyznaczania granicy zagrożenia ubóstwem skrajnym stanowi minimum egzystencji szacowane przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych (IPiSS). Kategoria minimum egzystencji wyznacza bardzo niski poziom zaspokojenia potrzeb. Konsumpcja poniżej tego poziomu utrudnia przeżycie i stanowi zagrożenie dla psychofizycznego rozwoju człowieka. Z kolei poziom granicy zagrożenia ubóstwem ustawowym odpowiada wartościom kwot, które zgodnie z obowiązującymi przepisami uprawniają do ubiegania się o świadczenie pieniężne z pomocy społecznej.
W 2024 r. zasięg ubóstwa ustawowego wyniósł 2,6 proc., czyli o 1,5 pkt proc. mniej niż rok wcześniej, jednak GUS podkreśla, że granice zagrożenia tą kategorią ubóstwa nie były podnoszone od 2022 roku. Granica zagrożenia ubóstwem relatywnym to poziom 50 proc. kwoty, którą średnio w miesiącu wydają gospodarstwa domowe w Polsce; umożliwia ona wyodrębnienie tych gospodarstw i osób, których poziom konsumpcji jest znacząco poniżej poziomu przeciętnego.
Z artykułu dowiesz się:
- Aż 49 proc. Polaków wydaje całą pensję lub emeryturę na utrzymanie i nie odkłada oszczędności.
- Najbardziej samodzielni finansowo są seniorzy – 88 proc. utrzymuje się bez pomocy bliskich.
- Najczęściej o wsparcie finansowe proszą osoby w wieku 18–29 lat.
- Stopa ubóstwa skrajnego w Polsce w 2024 roku wyniosła 5,2 proc., a relatywnego – 13,3 proc.
Fot. Wikipedia/zdj. ilustracyjne
Tomasz Wypych
Inne tematy w dziale Gospodarka