Wyniki egzaminów maturalnych pokazują wyraźne różnice między szkołami znajdującymi się w stolicach województw, a położonymi w powiatach bez miast wojewódzkich.
Polski Instytut Ekonomiczny porównał dla każdego województwa wyniki osiągnięte przez uczniów uczących się w szkołach w stolicach województw i w pozostałych powiatach w województwie z trzech przedmiotów na poziomie podstawowym: matematyki, języka polskiego i języka angielskiego. Braliśmy pod uwagę odsetki uczniów, którym udało się zdać maturę z danego przedmiotu (zdawalność) oraz średnią liczbę uzyskanych punktów (wynik).
Stolice województw wyraźnie lepsze z matematyki i angielskiego
Wskaźniki te stanowią średnią ważoną uwzględniającą liczbę uczniów podchodzących do matury w poszczególnych powiatach. W przypadku matematyki w skali całego kraju różnica w zdawalności między stolicami województw a powiatami bez miast wojewódzkich wynosi 4 pkt. proc., a w średnim wyniku – 8 pkt na korzyść stolic. Duże różnice można dostrzec w województwie opolskim. W Opolu zdawalność była o 12 pkt proc. wyższa, a średni wynik był o 11 pkt wyższy niż w pozostałych powiatach tego województwa. Duże różnice między stolicą a resztą województwa obserwujemy także w wynikach z matematyki w Krakowie oraz Wrocławiu (12 pkt). Z kolei najmniejsze różnice są udziałem województwa warmińsko-mazurskiego.
Wyniki z języka polskiego cechują się mniejszymi różnicami regionalnymi. Łącznie dla całego kraju różnica w zdawalności między miastami wojewódzkimi a szkołami w innych powiatach wynosi 2 pkt proc., a w średnim wyniku – 5 pkt. W Katowicach odsetek uczniów, którzy zdali ten egzamin, był nawet mniejszy niż średnio w pozostałych powiatach województwa śląskiego. Minimalne różnice w analizowanych wskaźnikach są też w województwie pomorskim – Gdańsk nie wyróżnia się pod względem średniego wyniku z tego przedmiotu w ramach swojego województwa. Największe rozwarstwienie w średnich wynikach z języka polskiego między stolicami województw a powiatami bez miasta wojewódzkiego obserwuje my w województwach dolnośląskim, zachodniopomorskim i lubuskim, lecz w każdym z nich różnice te są mniejsze niż w przypadku matematyki (poniżej 10 pkt).
Różnice w wynikach z angielskiego
Egzamin z języka angielskiego okazał się najbardziej różnicujący pod względem uzyskanych punktów. W skali całego kraju różnice między stolicami a powiatami bez miast wojewódzkich w zdawalności wynoszą 5 pkt proc., a w średnim wyniku – 10 pkt. Ale w szkołach w stolicach aż połowy województw średnie osiągnięte wyniki były o 10 lub więcej punktów wyższe niż w innych powiatach danego województwa. Największa różnica na korzyść ośrodka wojewódzkiego jest na Mazowszu – uczniowie z Warszawy uzyskali o 13 pkt więcej niż uczniowie innych mazowieckich powiatów. Najmniejsze różnice widać w województwach śląskim i świętokrzyskim.
Przyczyny różnic w rezultatach matur
Natomiast pod względem zdawalności różnice między stolicami województw a innymi powiatami nie przekraczają nigdzie 7 pkt proc., a najmniejsze (2 pkt proc.) były w województwie śląskim. Stosunkowo niewielkie różnice w zdawalności matur w większości województw mogą świadczyć o podobnych bazowych możliwościach edukacyjnych młodzieży. Większe różnice w wynikach zaś mogą oznaczać, że poza głównymi ośrodkami miejskimi brakuje zasobów i możliwości do pełnego wykorzystania potencjału uczniów (np. kwestia dostępu do korepetycji czy przyciągania talentów do większych miast).
Z artykułu dowiesz się:
- W całym kraju uczniowie ze stolic województw uzyskali średnio o 8 pkt więcej z matematyki i o 10 pkt więcej z angielskiego niż uczniowie z pozostałych powiatów
- Największa różnica punktowa w angielskim wystąpiła na Mazowszu – uczniowie z Warszawy byli lepsi o 13 pkt od kolegów z innych części województwa
- W województwie opolskim różnica w zdawalności matematyki między Opolem a resztą regionu wyniosła aż 12 punktów procentowych
- Różnice w wynikach z języka polskiego były mniejsze – średnio tylko o 5 pkt na korzyść miast, a w Katowicach uczniowie wypadli gorzej niż w innych częściach województwa
Fot. matury 2025/PAP
Tomasz Wypych
Inne tematy w dziale Społeczeństwo