Arcybiskup senior Józef Kowalczyk zmarł w Tarnowie w nocy 20 sierpnia - poinformował episkopat. Był wieloletnim nuncjuszem apostolskim w Polsce, a w latach 2010–2014 Prymasem Polski. W Gnieźni dzwon św. Wojciecha ogłosił odejście hierarchy z tego świata.
Arcybiskup Kowalczyk od trzech tygodni przebywał w ciężkim stanie w szpitalu w Tarnowie. Odszedł w nocy 20 sierpnia. Szczegóły uroczystości pogrzebowych zostaną podane w późniejszym terminie.
Droga kapłańska i studia w Rzymie
Józef Kowalczyk urodził się 28 sierpnia 1938 roku w Jadownikach Mokrych koło Tarnowa. Święcenia kapłańskie przyjął 14 stycznia 1962 roku w Olsztynie. Po krótkiej posłudze jako wikariusz w Kwidzynie rozpoczął studia z prawa kanonicznego, najpierw na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a następnie w Rzymie, gdzie zdobył doktorat i tytuł adwokata Roty Rzymskiej.
W latach 60. i 70. pełnił funkcje w Kurii Rzymskiej, współpracując m.in. z kard. Stefanem Wyszyńskim i bp. Władysławem Rubinem. W 1978 roku Jan Paweł II powierzył mu utworzenie Sekcji Polskiej w Sekretariacie Stanu.
Nuncjusz apostolski w Polsce
Po wznowieniu stosunków dyplomatycznych między Stolicą Apostolską a Polską, 26 sierpnia 1989 roku papież Jan Paweł II mianował ks. Kowalczyka nuncjuszem apostolskim w Polsce i arcybiskupem tytularnym Heraklei. Święcenia biskupie otrzymał 20 października tego samego roku w bazylice św. Piotra.
Jako nuncjusz apostolski odegrał kluczową rolę w reorganizacji struktur Kościoła w Polsce. To z jego inicjatywy przywrócono ordynariat polowy Wojska Polskiego (1991), a w 1992 roku dokonano reformy diecezjalnej bullą Totus Tuus Poloniae populus. Brał także udział w negocjowaniu i podpisaniu konkordatu między Polską a Stolicą Apostolską w 1993 roku.
Prymas Polski i metropolita gnieźnieński
W 2010 roku papież Benedykt XVI mianował go arcybiskupem metropolitą gnieźnieńskim i Prymasem Polski. Ingres odbył się 26 czerwca 2010 roku. Urząd ten pełnił do maja 2014 roku, po czym przeszedł na emeryturę.
Podczas swojej posługi w Gnieźnie patronował m.in. Zjazdom Gnieźnieńskim, Dniom Judaizmu i inicjatywom ekumenicznym. Z jego inicjatywy do katedry sprowadzono relikwie św. Jana Pawła II. Przygotował także nekropolie dla hierarchów archidiecezji gnieźnieńskiej.
Kontakty z SB
Abp Kowalczyk angażował się w działalność społeczną. W rodzinnych Jadownikach Mokrych był inicjatorem budowy Ośrodka Opiekuńczo-Rehabilitacyjnego dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz Izby Pamięci Pontyfikatu Jana Pawła II.
Arcybiskup Kowalczyk był też jednym z tych duchownych, wokół którego dyskutowano w kontekście lustracji i związków z komunistycznym aparatem bezpieczeństwa. Ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski w książce "Księza wobec bezpieki" opisał, że Kowalczyka zarejrestowano 15 grudnia 1982 r. w Wydziale III Departamentu I MSW (komunistyczny wywiad) jako kontakt informacyjny (KO) o kryptonimie "Cappino". 3 stycznia 1990 r. zniszczono materiały z jego teczki w ramach czyszczenia śladów po komunistycznych służbach. Episkopat przekonywał wówczas, że arcybiskup nie był świadomy, że bezpieka traktowała go jako swojego współpracownika podczas pracy w Watykanie.
Fot. Zmarły arcybiskup senior Józef Kowalczyk/episkopat.pl
Red.
Inne tematy w dziale Społeczeństwo