Już od 1 października 2025 roku w Polsce zacznie obowiązywać system kaucyjny na butelki i puszki. To duża zmiana dla wszystkich. Oznacza ona między innymi, że plastikowe opakowania po napojach nie trafią już do żółtych pojemników, a konsumenci będą musieli osobiście zanieść je do punktów zbiórki. Choć rozwiązanie ma na celu ochronę środowiska i poprawę recyklingu, to w praktyce oznacza przede wszystkim wyższe ceny napojów i dodatkowe obowiązki nałożone na klientów.
System kaucyjny - działanie w praktyce
Każdy napój w butelce lub puszce oznaczonej symbolem kaucji będzie droższy o dodatkową opłatę. Zwrot pieniędzy otrzymamy dopiero wtedy, gdy oddamy opakowanie w sklepie lub automacie kaucyjnym.
Wysokość kaucji będzie zależała od rodzaju opakowania:
- 0,50 zł – butelki plastikowe PET do 3 litrów
- 0,50 zł – puszki metalowe
- 1 zł – butelki szklane jednorazowe do 1,5 litra (od 1 stycznia 2026 r.)
Butelki i puszki będą musiały mieć czytelny kod kreskowy i nie mogą być zgniecione, aby zostały przyjęte w automatach.
Gdzie oddać butelki i puszki?
Zwrot opakowań będzie możliwy w:
- wszystkich sklepach powyżej 200 m², które sprzedają napoje w butelkach i puszkach objętych systemem,
- mniejszych sklepach oferujących szklane butelki zwrotne (np. piwo)
- punktach zbiórki i automatach kaucyjnych, także poza sklepami
System będzie obsługiwać aż siedmiu operatorów, m.in. ZWROTKA S.A., KAUCJA.PL, RESELEKT S.A. i Polski System Kaucyjny S.A.. Różni operatorzy oznaczają różne zasady i automaty, co może być uciążliwe dla klientów – szczególnie osób starszych.
Bony na zakupy i zwrot gotóki
Choć część sklepów i automatów będzie oferować bony na zakupy, klienci mają pełne prawo do żądania zwrotu gotówki. Bon można wykorzystać przy kasie lub wymienić na pieniądze – sklep nie może odmówić wypłaty kaucji.
System kaucyjny to dodatkowy koszt, jeśli ktoś nie będzie zwracał opakowań. Przykład: rodzina pijąca codziennie dwie butelki wody 1,5 l zapłaci miesięcznie 30 zł kaucji. Jeśli dojdą inne napoje, kwota będzie jeszcze wyższa.
Zwrot pieniędzy wymaga zebrania opakowań i zaniesienia ich do punktu. To proces czasochłonny, szczególnie dla seniorów czy osób z niepełnosprawnościami, które będą musiały transportować worki pustych butelek.
Unijne cele
Zwolennicy takiego rozwiązania przekonują, że dzięki niemu ograniczy się zanieczyszczenia. Plastikowe butelki i puszki to jedne z najczęściej spotykanych śmieci w parkach czy lasach. Dzięki kaucji wiele z nich trafi do recyklingu.
System ma również pomóc w realizacji unijnych celów - 77 proc. butelek PET ma zostać zebranych do 2025 r., 90 proc. do 2029 r. Dodatkowo od 2025 r. każda nowa butelka PET będzie musiała zawierać co najmniej 25 proc. recyklatu, a od 2030 r. - 30 proc. Popieracie nowy system kaucyjny?
Fot. Unsplash/zdj. ilustracyjne
Red.
Inne tematy w dziale Rozmaitości
