Holendrzy i Łotysze w brygadzie Waffen SS.
Spaleni żywcem w stodole czy po egzekucji żołnierze I Dywizji Kościuszkowskiej LWP jeńcy w Bitwie o Flederborn (Podgaje) k/Lędyczka nad Drawą.
http://www.dws-xip.pl/LWP/podgaje2.html
Ta zbrodnia owiana jest aurą tajemnicy. W starej stodole odkryto spopielone ciała żołnierzy. Ich ręce związano kablem telefonicznym. Kto dokonał mordu?
Luty 1945. Operacja wiślańsko-odrzańska osiąga zamierzone cele. Niemcy wycofują się na całym froncie. Rosjanie stosują taktykę swoistego „blitzkriegu” prąc naprzód, pozostawiając okrążone silniejsze ośrodki wroga na później. Olbrzymia przewaga w sprzęcie i ludziach daje takie możliwości.
Tymczasem 3 lutego 1945 roku Polacy z Ludowego Wojska Polskiego toczą boje o wieś Fledeborn (Podgaje). Prawie wszystkie zabudowania zostają obrócone w kupę gruzu. W jednym z budynków (starej stodole) porucznik Michalik z 3. Pułku Piechoty 1. Dywizji Piechoty znajduje popalone ciała. Z dystynkcji i pagonów wnioskuje, że to żołnierze LWP, jego towarzysze broni. Ręce mają powiązane kablem telefonicznym. Na niektórych zwłokach widać rany postrzałowe. Naliczono 32 ciała, które pochowano w zbiorowej mogile i postawiono brzozowy krzyż.
W powojennej świadomości Polaków Podgaje stały się symbolem „faszystowskiego zezwierzęcenia i barbarzyństwa”. Jednak zaraz po tej okrutnej zbrodni nie ustalono jednoznacznie, kim dokładnie byli sprawcy. Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Koszalinie prowadziła długoletnie śledztwo, lecz winnych nie wskazała. Utrwaliło się, że w Podgajach żołnierze polscy zostali bestialsko zamordowani przez Niemców.
Sytuacja w Podgajach była zgoła inna. O wieś walczyli Łotysze z 15. Dywizji Grenadierów Pancernych Waffen SS i to oni dokonali tej masakry. Łotysze wzięli do niewoli 37 Polaków z 4. Kompanii 3. Pułku Piechoty. Wcześniej dobijali też rannych żołnierzy na polu bitwy. Tak wspomina te wydarzenia bezpośredni ich uczestnik Władysław Gąsiorowski:
Żołnierze niemieccy pojedynczo i w grupach podchodzili do leżących proszących o ratunek i jeśli żołnierz na ich wezwanie podniósł się, to zabierali go do niewoli. Zaś ciężej rannych, niemogących się podnieść dobijali…
Wracając jednak do 37 jeńców zamkniętych w stodole. Łotysze zaczęli brutalne przesłuchiwanie pojmanych. Widząc to Polacy spróbowali ucieczki. Jednak esesmani zorientowali się w zamiarach jeńców. Trzech zostało zabitych na miejscu, dwóm udało się zbiec – porucznikowi Furgale i kapralowi Bondziureckiemu. Pozostało 32. Tak to rozwścieczyło Łotyszy, że skrępowali Polaków i podpalili stodołę. Dokonali swoistej zemsty za nieposłuszeństwo.
Inaczej sprawę przedstawia łotewski dowódca, sturmbanfurer Julijs Kilitis w swoim dzienniku pisanym na froncie: „Przekazałem jeńców do 48 Pułku SS, w którym później ich rozstrzelano”. Wersja łotewskiego oficera uznano za wiarygodną.
W świetle najnowszych badań inaczej przedstawia się też wersja ucieczki Polaków. Uciekli wszyscy – 37 osób. 32 zostało ponownie schwytanych, trzech zabitych, a dwóm udało się uciec. Niemcy związali jeńcom ręce kablem telefonicznym i następnie wszystkich zastrzelili. Nie spalono ich żywcem. Stodoła spłonęła dwa dni później od ostrzału artyleryjskiego Rosjan.
fot.domena publicznaPomnik w Podgajach upamiętniający ofiary zbrodni
Jest jeszcze jedna zagadka – 48 Ochotniczy Pułk Grenadierów Pancernych SS „General Seyffard” był pułkiem holenderskim. Funkcje dowódcze w większości sprawowali Niemcy, ale zwykłymi żołnierzami byli ochotnicy z Holandii.
Więc kto, tak naprawdę zamordował polskich żołnierzy w Podgajach i ilu zostało zabitych? Badacze tej tragicznej historii, Jurgen Fritz i Edward Anders, wskazują liczbę między 160 a 200 zabitych (dobitych na polu bitwy i rozstrzelanych), a w tej liczbie 32 zamordowanych w stodole. I najprawdopodobniej zrobili to Holendrzy.
https://www.youtube.com/watch?v=jBq7sCJJPUE
https://pl.wikipedia.org/wiki/Hans_Rauter#/media/Plik:04-01-1948_04370_Hanns_Albin_Rauter_(6526607133).jpg
Hans Rauter
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
Hans Rauter
Hans Albin Rauter
Ilustracja
Hans Rauter (1939)
SS-Obergruppenführer SS-Obergruppenführer
Data i miejsce urodzenia 4 lutego 1895
Klagenfurt am Wörthersee Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci 25 marca 1949
Haga Holandia
Przebieg służby
Główne wojny i bitwy I wojna światowa
Powstania śląskie
II wojna światowa
Multimedia w Wikimedia Commons
Hans Albin Rauter (ur. 4 lutego 1895 w Klagenfurt am Wörthersee, zm. 25 marca 1949 w Hadze) – SS-Obergruppenführer, zbrodniarz wojenny, jeden z przywódców niemieckiej okupacji Holandii, w skazany na karę śmierci i w roku 1949 roku rozstrzelany.
http://www.dws-xip.pl/LWP/art1.html
Zbrodniarze przerzucają winę: zarowno Łotysze jak i Holendrzy.
http://www.dws-xip.pl/LWP/art1.html
Co stało się w Podgajach w ciągu dnia i nocy 2 lutego 1945 roku pozostaje nadal nie wyjaśnioną zbrodnią.
Sprawcy uniknęli zasłużonej kary.
HOLENDERSKI SS
https://pl.wikipedia.org/wiki/Holenderskie_SS
Zarys historyczny
W rezultacie 11 września 1940 r. zostało powołane Nederlandsche SS, które formalnie stanowiło część NSB (Departament XI). Na jego czele stanął Johannes Hendrik Feldmeijer (z tytułem Voorman), protegowany przywódcy opozycyjnej wobec A. A. Musserta frakcji w NSB, Rosta van Tonningena. Wielu pierwszych członków formacji wywodziło się z Mussert-Garde, stanowiącej straż przyboczną przywódcy NSB. W rzeczywistości J. H. Feldmeijer podlegał niemieckiemu SS, przesyłając raporty do wyższego dowódcy SS i policji w Holandii, SS-Obergruppenführera Hansa Rautera i Reichsführera SS Heinricha Himmlera z pominięciem A. A. Musserta i władz NSB. Dowódca holenderskiego SS działał w kierunku coraz większej integracji z Allgemeine-SS. Sam wstąpił do Waffen-SS, żeby swoim przykładem służyć podkomendnym. W marcu 1943 r. dostał awans do stopnia SS-Standartenführera, a rok później – do stopnia SS-Hauptsturmführera.
1 listopada 1942 r. Nederlandsche SS zostało przemianowane na Germańską SS w Holandii (Germaansche SS in Nederland). Liczyło wówczas ok. 4 tys. członków. Stanowiło to wyraz popierania przez władze niemieckie koncepcji tzw. Wielkich Niemiec, czyli włączenia Holandii do Rzeszy. Formalnie holenderskie SS istniało do pocz. 1945 r., ale faktycznie przestało w zasadzie istnieć już pod koniec 1944 r., kiedy – po zajęciu kraju przez aliantów – wielu jego członków uciekło do Rzeszy.
Organizacja
Do holenderskiego SS przyjmowano jedynie kandydatów (SS-maat) spełniających odpowiednie wymagania, gdyż była to elitarna formacja. W związku z tym osoby zgłaszające się musiały być w wieku od 18 do 35 lat, o wzroście od 1,75 metra i dobrej kondycji fizycznej, poświadczonej badaniami lekarskimi. Ponadto nie mogły być karane za przestępstwa kryminalne oraz musiały zaświadczyć o swoim pochodzeniu aryjskim do 1800 r. (kandydaci na oficerów nawet do 1750 r.). Po przyjęciu składano przysięgę na wierność A. Hitlerowi. Szkolenie odbywało się w ośrodku w Avegoor, utworzonym wiosną 1941 r.
Holenderskie SS podzielone było na 5 regionalnych oddziałów (Standaarden). Były to:
Standaard I (Friesland, Groningen i Drenthe) z siedzibą w Groningen.
Standaard II (Overijssel i Gelderland) z siedzibą w Arnhem.
Standaard III (Noord-Holland i Utrecht) z siedzibą w Amsterdamie.
Standaard IV (Zuid-Holland i Zeeland) z siedzibą w Hadze.
Standaard V (Noord-Brabant i Limburg) z siedzibą w Eindhoven.
Standaarden dzieliły się na Stormen (ponad 100 ludzi), te na Troepen (40 ludzi), a na końcu na Groepen (4 ludzi). Jednak ten podział istniał tylko na papierze. W rzeczywistości Standaarden składały się z kilku kadrowych Stormen. Liczebność poszczególnych oddziałów zawsze była mniejsza ze względu na stały odpływ ludzi do Waffen-SS. Członkowie formacji nosili czarne uniformy wzorowane na mundurach hitlerowskiego SS. Ogólna liczba jej członków wynosiła 6-7 tys.
Nederlandsche SS pełniło ważną rolę w hitlerowskim systemie okupacyjnym. Zapewniało Niemcom kontrolę nad podbitą Holandią. Stanowiło rezerwuar kadr dla rekrutacji do wojsk Waffen-SS. Pozwalało także na trzymanie w ryzach A. A. Musserta i popychanie jego polityki w kierunku większego zbliżenia z Niemcami. Wreszcie pełniło poważną rolę propagandową.
Instytucją filialną wobec holenderskiego SS był Instituut der Begunstigende Leben der Germaansche SS in Nederland, potocznie zwany Begunstigende Leben. Liczył on w 1944 r. ok. 4 tys. członków.
Bibliografia
Chris Bishop, Zagraniczne formacje SS. Zagraniczni ochotnicy w Waffen-SS w latach 1940-1945, Warszawa 2006
https://pl.wikipedia.org/wiki/15_Dywizja_Grenadier%C3%B3w_SS_(1_%C5%82otewska)
Parada w Rydze 15 Dywizji Grenadierów SS przed wyruszeniem na front wschodni, grudzień 1943
Reorganizacja dywizji i walki na Wale Pomorskim
We wrześniu 1944 roku jednostka została odtworzona, otrzymała też nową nazwę 15 Dywizji Grenadierów SS (łotewska nr 1). Dywizja walczyła na Wale Pomorskim, m.in. z oddziałami 1 Armii Wojska Polskiego. Tam też, w Podgajach, 2 lutego 1945, SS-mani z grupy bojowej „Elster” (niem. Kampfgruppe Elster), wchodzącej w skład 15 Dywizji Grenadierów SS, dokonali zbrodni wojennej na polskich jeńcach, paląc żywcem w stodole skrępowanych kablem telefonicznym[5] lub jak podają inne źródła, drutem kolczastym, 32 żołnierzy Wojska Polskiego z 4 kompanii 3 pułku piechoty[6][7][8][9].
Osobny artykuł: Zbrodnia w Podgajach.
Łotysze wycofali się potem w rejon Lędyczka, w czasie tego manewru ponieśli straty w wysokości 70%[6] stanu osobowego i całości sprzętu ciężkiego, po okrążeniu przez 1 Armię Wojska Polskiego i radziecki 2 Samodzielny Korpus Kawalerii Gwardii. Dywizja utraciła także dowódcę, SS-Brigadeführera Herberta von Obwurzera. W marcu Łotysze brali udział w obronie Kołobrzegu[10].
Ostatnie walki dywizji
15 Dywizja SS z resztkami żołnierzy przebiła się na północ od Berlina (Neubrandenburg) i dalej na zachód. Żołnierze z 32. i 33. pułku pod dowództwem obersturmführera Neilandsa uczestniczyli w obronie stolicy Trzeciej Rzeszy[3]. 24 kwietnia 1945 roku, po odparciu sowieckich szturmów w południowej części Berlina, część wojsk przedostała się przez Łabę i poddała Amerykanom[2]. Ostatnie łotewskie oddziały złożyły broń pod Schwerinem[2]. Reszta została rozstrzelana przez wojska radzieckie[10]. Niektórzy spośród żołnierzy starali się ukryć przed NKWD, bądź próbowali kontynuować walkę partyzancką przeciwko Sowietom[11].
Nieśmiertelnik jednego z żołnierzy dywizji
Kontrowersje
Obecnie, w niepodległej Łotwie można zaobserwować tendencję do usprawiedliwiania działań łotewskich jednostek SS, zwłaszcza 15 i 19 Dywizji Grenadierów SS, jako zgrupowań walczących o wolność Łotwy. Często jednak przemilcza się zbrodnie wojenne łotewskich oddziałów w służbie III Rzeszy. Tego typu przedstawianie historii na Łotwie i w Estonii nie jest właściwe tylko środowiskom nacjonalistycznym, ale obejmuje szersze kręgi społeczeństwa, media, urzędy i władze państwowe[12].
W Rydze co roku 16 marca odbywa się marsz upamiętniający żołnierzy legionu. Uczestnicy marszu idą na Plac Wolności, gdzie składają wieńce i upamiętniają legion Waffen SS. W marszu biorą udział weterani łotewskich jednostek[13].
1 września 1950 Komisja Stanów Zjednoczonych do spraw Osób Przesiedlonych uznała, że jednostka ta nie była stroną wrogą wobec USA i przyznała jej kombatantom prawo do ubiegania się o azyl polityczny[14].
Umundurowanie
Tarcza
Łotysze nosili takie same mundury jaki inni żołnierze Waffen-SS, jednakże na prawym rękawie płaszcza widniała tarcza w łotewskich barwach narodowych. Na kołnierzach oprócz dystynkcji umieszczony był symbol jednostki. W przypadku 19 Dywizji Grenadierów była to runiczna swastyka a 15. Dywizja - godło Łotwy. Żołnierze nosili niemieckie hełmy Stahlhelm[15].
Dowódcy
SS-Brigadeführer Peter Hansen (25 lutego 1943 – 1 maja 1943)
SS-Gruppenführer Carl Graf von Pückler-Burghauss (1 maja 1943 – 17 lutego 1944)
SS-Brigadeführer Nikolaus Heilmann (17 lutego 1944 – 21 lipca 1944)
SS-Brigadeführer Herbert von Obwurzer (21 lipca 1944 – 26 stycznia 1945)
SS-Oberführer Dr. Eduard Deisenhofer (26 stycznia 1945)
SS-Oberführer Adolf Ax (26 stycznia 1945 – 15 lutego 1945)
SS-Brigadeführer Karl Burk (15 lutego 1945 – 2 maja 1945)
Skład
W roku 1944 w skład dywizji wchodziły następujące pułki[16]:
32 Pułk Grenadierów SS (3. łotewski)
33 Pułk Grenadierów SS (4. łotewski)
34 Pułk Grenadierów SS (5. łotewski)
15 Pułk Artylerii SS
Skład liczebny dywizji
lipiec 1943 - 20 291
czerwiec 1944 - 18 413
lipiec 1944 - 16 870
...
KOŁA HISTORII SĄ NIEZWYKLE PRZEWROTNE.
ZBRODNIA OD RAZU NIE OSĄDZONA POZOSTAJE PO LATACH USPRAWIEDLIWIONA "INNYMI WYŻSZYMI RACJAMI STANU".
WSZYSTKO ZALEŻY OD TEGO KTO KIEDY GDZIE I JAK SĄDZI.
TAK JEST TEŻ W PRZYAPADKU ZBRODNI PRZECIWKO LUDZKOŚCI LUDNOŚCI POLSKIEJ NA WOŁYNIU LATEM OD 10 LIPCA W ROKU 1943.
