Dzisiaj o godz.11:45 rozpoczęło się posiedzenie the Royal Swedish Academy of Sciences, na którym ogłoszono,że nagroda Nobla z fizyki za rok 2017 została przyznana trzem amerkańskimm fizykom:
Rainer Weiss,, profesor Massachusetts Institute of Technology
Barry Barish,profesor Kalifornijskiego Instytutu Technologii,
Kip Thorne,profesor Kalifornijskiego Instytutu Technologii,
za odkrycie fal grawitacyjnych,których istnienie przewidział Albert Einstein.
Fizycy ci zbudowali laserowy detektor fal grawitacyjnych LIGO i kierowali jego badaniami.Aktualnie,poraz czwarty zostały wykryte fale grawitacyjne ,w systemie sieciowym razem z wloskim detektorem Virgo.
prof.dr Rainer Weiss foto:wikipedia
Dr Weiss urodził się w Berlinie w 1932 r. Rodzina uciekjąc z III Rzeszy Hitlera, do Nowego Jorku przybyła [przez Czechsłowację] w roku 1938. Studia fizyki odbył w MIT,tam obronił pracę doktorską z teorii zegarów atomowych.Po uzyskaniu habilitacji pracował w Princeton z Robertem Dicke w dziedzinnie pomiarów promieniowania tła.[był członkiem zespołu misji COBE].W latach1980-1995 był liderem prac nad interferometrami laserowymi do detekcji fal grawitacyjnych.
prof.dr Kip Thorne Foto:wikipedia
Dr Thorne urodził się wroku 1940 w Logan w stanie Utah.Uzyskał stopień BS Degree w Caltechu w 1962 roku, a tytuł doktora fizyki teoretycznej w Princeton University w 1965 roku. ,z zakresu ogólnej teorii wzglednosci, pod kierunkiem JohnaWheelera.
Jest fizykiem teoretycznym i astrofizykiem,autorem cennych prac z fizyki "czarnych dziur".Wypromował ponad 50-ciu doktorów fizyki relatywistycznej,Utalentowany popularyzator teorii względności,autor świetnych podręczników akademickich .
prof. dr Barry Barish Foto: wikipedia
Dr Barry Barish urodził się w roku 1936 w Omaha, w stanie Nebraska.,Studiował fizykę na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, uzyskując tam doktorat z fizyki wysokich energii.. Prowadził zespół, który zaprojektował największy na świecie akcelerator Super Supercollider Superconducting, ale jego budowę przerwal w roku 1993 Konngres, mimo wydatkowania ponad 1 miliarda dolarów.
Dr Weiss otrzymał połowę sumy stanowiącej nagrodę,a drugą połowę [do podziału ] pozostali dwaj laureaci.Dzieło nagrodzone, w rzeczywistości jest sukcesem blisko tysiąca ludzi - powiedział prof.R.Weiss.W istocie, ten nobel jest dla fizyki technicznej.
Post Scriptum
Już po opublikowaniu tego wpisu, w witrynie MIT – u ukazała się biografia R.Weissa,autorstwa Jennifer Chu iBiuraInformacji MIT,z której fragment opisującynarodziny idei LIGO[ w moim swobodnym tłumaczeniu] postanowiłem dodać do wpisu.
W 1967 r. Weiss, jakoadiunkt fizyki w MIT, został poproszony przez wydział, o wykład: „Wstęp do ogólnej teorii względności,temat, o którym mało kto wiedział. Kilka lat wcześniej amerykański fizyk Joseph Weber twierdził, że dokonał pierwszego wykrycia fal grawitacyjnych, używając rezonansowych długich, aluminiowych cylindrów, które powinny dzwonić z pewną częstotliwością , pobudzone przez falegrawitacyjne.
Nikt w społeczności naukowej nie potrafił powtórzyć wyników Webera. Weiss miał inny pomysł, jak to zrobić i postawił przed swoimi studentami problem : zaprojektuj najprostszy eksperyment, który mógłby wykryć fale grawitacyjne.
Ostateczna wersja projektu Weissa i jego studentów była taka:zbudujemyinterferometr laserowy w kształcie litery "L" i na końcu każdego ramienia powiesimy swobodne lustro.Promienie laserowe powinny odbijać się od luster i przybywać do miejsca skąd wystartowały jednocześnie.Jeśli fala grawitacyjna przechodzi przez układ to powinna zmieniać długość ramion interferometru,a tym samym zmieniać czasy przybycia promieni laserowych...
W tym czasie Weiss doszedł do wniosku, że jego konstrukcja może rzeczywiście wykryć fale grawitacyjne, jeśli ma wystarczająco duże wymiary.
Aby sprawdzić pomysł, Weiss początkowo zbudował 1,5-metrowy prototyp. Ale aby naprawdę wykryć falę grawitacyjną, przyrząd musiałby być kilka tysięcy razy dłuższy: Im dłuższe ramiona interferometru, tym bardziej wrażliwa jego optyka rejestrująca drobne przesunięcia.
Aby zrealizować ten śmiały projekt, Weiss współpracował od 1976 roku zeznanym fizykem Kipem Thornem,z Caltech,a 1979 dołączył do nich fiński fizyk Ronald Drever,inastępnie Uniwersytet w Glasgow.Trzej naukowcy, którzy stali się współzałożycielami LIGO, pracowali nad udoskonaleniem wymiarów i wymagań naukowych do tego, byinstrument był czuły na tyle, aby wykryć falę grawitacyjną.
Wkrótce dołącył do nich Barry Barish jako dyrektor projektu, a także przyczynił się do zapewnienia finansowania dla tajnego projektu i doprowadzenia detektorów do ukończenia.Po latach studiów i rozpoczęcia badań naukowych i finansowania, projekt uzyskał wreszcie znaczące i entuzjastyczne poparcie ze strony Narodowej Fundacji Nauki,. Wpołowie lat 90- tych ub.w., misja LIGO uzyskała lokalizację pod budowę pierwszego interferometru w Hanford ,w stanieWaszyngton, a następnie drugiego w Livingston ,stan - Luizjana.
