Haiti jest wyspą kontrastów. Z jednej strony ogromne przestrzenie gdzie człowiek dokonał degradacji środowiska naturalnego poprzez wycięcie bujnych lasów, z drugiej zaś nieeksploatowane pokłady surowców naturalnych – złota i miedzi. Czy czeka nas nowa gorączka złota, tylko nie gorączka pojedynczych kowbojów, lecz bitwa wielkich korporacji?
Odpowiedź, dlaczego złoto przez długi czas było niewydobywane, jest prosta – wojny domowe, ciągłe zmiany władzy i rewolucje, nie pozwalały na spokojne funkcjonowanie firm wydobywczych. Poszukiwanie złota, potem zaś jego eksploatacja, jest zajęciem długotrwałym i niezwykle kosztownym. Jednak pamiętajmy, że w 2006 roku warunki się zmieniły – Haiti wróciło na drogę władzy konstytucyjnej i drogę przemian demokratycznych. Przynajmniej tak zadeklarowało.
Eurasian Minerals Inc.(firma kanadyjska)
W Haiti działają od kilku lat dwie duże firmy wydobywcze. Pierwszą z nich jest EM, które weszło na rynek w 2006 roku, uzyskując licencje na poszukiwanie i wydobycie złota oraz miedzi. Firma posiada kopalnie na sąsiedniej Dominikanie (tam złoża złota kontrolowane przez firmę są wyceniane na około 23,174 mld $, przy czym oprócz tego korporacja ma tam dostęp do złóż miedzi i srebra) oraz przeprowadza cały czas intensywne poszukiwania na Haiti. Dotychczas udało im się otworzyć jedną kopalnię oraz zlokalizować dwie, duże żyły złota.
(mapa pokazuje umiejscowienie kopalni oraz terenów nad którymi firma sprawuje kontrolę eksploracyjną, pochodzi ona ze zbiorów firmy Eurasian Minerals Inc.)
Dla firmy pracował jeden z najbardziej doświadczonych geologów - Keith Laskowski. Jest to absolwent Uniwersytetu Yale, który zjeździł praktycznie cały świat - od Mongolii po Amazonię - w poszukiwaniu złota. Prowadził on najważniejsze poszukiwania EM na terenie Haiti.
(Keith Laskowski po lewej stronie. Na tle Savana La Place gdzie korporacja zlokalizowała kilka żył złota)
Majescor Resources Inc. (firma kanadyjska)
Jest to druga firma wydobywcza na Haiti. Zaczęła swoje działania dopiero na początku 2009 roku. Co ciekawe, jest to również firma kanadyjska. Jednak nie działa ona samodzielnie. 23 kwietnia 2009 roku podpisała porozumienie z nowojorską firmą Simact (firma objęła w niej 10% udziałów), która posiada 66,4% udziałów w Societe Miniere du Nord-Est S.A. (tzw. Somine), haitańskiej spółce posiadającej licencję wydobywczą na złoto umiejscowione w złożach na północnym – wschodzie Haiti. Tym samym firmie udało się wejść bez zbędnych wydatków na zaplecze techniczno – geologiczne. Mimo to, firma prowadzi dodatkowe prace poszukiwawcze na terenie Haiti.
(gwiazdkami zaznaczono złoża kontrolowane przez MR Inc - mapa pochodzi ze zbiorów firmy Majescor Resources Inc.)
Perspektywy
Istotne jest to, że złoża na północy Haiti zostały podzielone pomiędzy dwie firmy wydobywcze. Miejsca dla kolejnych jest coraz mniej. Nie wydaje się prawdopodobne aby w dłuższej perspektywie czasu, na północy Haiti znalazło się miejsce dla kolejnej firmy. Pojawia się natomiast inne pytanie – jakie powiązania ma Simact i czy jest możliwe porozumienie pomiędzy Simact a EM. W takim wypadku mogłoby to oznaczać, że nowojorska spółka kontroluje wydobycie złota na całym obszarze Haiti. Czy byłaby to jakaś pomoc dla Haiti?
Ciekawym faktem jest to, że są to pierwsze od wielu lat kopalnie, które powstają na Haiti. Ostatnią kopalnię miedzi zamknięto 38 lat. Wyspy nie stać na inwestycje w zakresie infrastruktury, zaś powody z których zachodni inwestorzy omijali ją, podałem na początku. Obecna sytuacja wydaje się być niezwykle korzystna dla prowadzenia długoterminowych inwestycji. Zarząd nad wyspą de facto przejęło USA i będzie go sprawować przez lata, być może przez dziesiątki lat. Po tym czasie, Haiti nie będzie już tym samym Haiti. Władzę będą najprawdopodobniej stanowiły prozachodnie siły, które koncernom obecnym na Haiti zagwarantują spokój i możliwość działania.
