Od lat panuje mit, że mężczyźni i kobiety różnią się od siebie, ponieważ ich mózgi się różnią. W rzeczywistości jednak owa różnica jest niewielka. Według mitu kobiety interesują się ludźmi, mężczyźni rzeczami. Kobiety chcą współodczuwać, mężczyźni wolą systematyzować. Oczywiście w końcu mózgi kobiet i mężczyzn są zasadniczo różne. Mózgi kobiet są lepiej ukrwione, natomiast mężczyzn są cięższe. Rzekome różnice, takie jak te, można znaleźć w Internecie pod dostatkiem i są one dość wątpliwe z naukowego punktu widzenia. Wcale nie jest jasne, jakie konsekwencje mają te różnice dla funkcji mózgu.
To nie prawda, że mózg mężczyzny wygląda i działa zupełnie inaczej niż mózg kobiety. Różnice są bardzo znikome. I nie jest wcale jasne, czy te subtelne różnice mają w ogóle coś wspólnego z zachowaniem lub konkretnymi zdolnościami danej płci. Różni się tylko w jednym obszarze i tu można powiedzieć, że są one różne. Pewne jest, że faktycznie znajduje to odzwierciedlenie w zachowaniu kobiet i mężczyzn. Ta część mózgu ma tylko kilka milimetrów. Znajduje się głęboko w bardzo starym ewolucyjnie obszarze międzymózgowia. Jego funkcje są w większości podobne do funkcji wszystkich ssaków.
W tym obszarze jest tak zwane przyśrodkowe jądro przed wzrokowe: małe jądro komórki nerwowej, czyli zbiór komórek nerwowych, które razem pełnią określone zadanie. Należy on do ludzkiego centrum seksualnego. U samców ssaków jest to centrum, które kontroluje i łączy trzy rodzaje zachowań, tj. dominację, agresję i popęd seksualny. Kobiety nie mają tego wspólnego centrum kontroli, wszystkie te zachowania u nich są oddzielone i kontrolowane przez różne jądra nerwowe w międzymózgowiu. Z uwagi na to, że przyśrodkowe jądro przed wzrokowe spełnia tę szczególną funkcję u mężczyzn, jest ponad dwukrotnie większe niż u kobiet. Potężne jądro komórki nerwowej jest zatem jedynym obszarem mózgu, który potwierdza to, do kogo należy.
Już na początku trzeciego miesiąca ciąży u płodu, rozwijają się komórki rozrodcze: jajniki u dziewczynek i jądra u chłopców. Chromosom Y męskiego embrionu wykorzystuje substancje przekaźnikowe, by przekazać mózgowi matki, że potrzebuje testosteronu, aby przekształcić się w chłopca i buduje miejsca dokowania dla tego hormonu. Między innymi także w ciele migdałowatym, które przetwarza wrażenia emocjonalne i gdzie ostatecznie powstają zachowania seksualne i agresywne.
Owa prenatalna różnica między mężczyznami i kobietami ma również wyraźny wpływ na ich zachowanie w przyszłości. Dodatkowo można powiedzieć, że owa różnica jest odpowiedzialna za nasze predyspozycje seksualne, tzn. czy człowiek jest hetero- czy homoseksualny. Badacze mózgu wnioskują z dotychczas dostępnych odkryć, że połączenia hormonalne są przede wszystkim odpowiedzialne za różne zachowania między płciami. Potwierdza to również odkrycie z badań behawioralnych. Wiadome jest, że kobiety silniej niż mężczyźni reagują na stres, są bardziej niespokojne i więcej się martwią niż mężczyźni.
Stres jest powiązany z hormonem kortyzolu, wysoki jego poziom zwiększa lęk przed bólem i zagrożeniami. Kobiety nie mają w mózgu specjalnego rdzenia neurotyzmu. Istnieje obwód kontroli hormonalnej, który może wyjaśnić, dlaczego kobiety są bardziej neurotyczne niż mężczyźni. Jak wiadomo, testosteron hamuje kortyzol, hormon stresu. Ponieważ kobiety mają średnio mniej testosteronu krążącego w ich mózgach, hormon stresu może mieć na nie większy wpływ. Z drugiej strony u mężczyzn kortyzol ma trudności w związku z wysokim jego poziomem. Z uwagi na to, że różnice hormonalne są ustalone jeszcze przed urodzeniem, prawdopodobnie wpływają na rozwój innych zachowań.
Niektórzy badacze podejrzewają np., że chłopcy rozwijają lepszą wyobraźnię przestrzenną w ciągu swojego życia, ponieważ są przygotowani hormonalnie do eksploracji i odkrywania swojego otoczenia. Wspinają się, budują i próbują. Dziewczynki natomiast są bardziej ostrożne ze względu na wyższy poziom kortyzolu. Często wolą przebywać z osobami, które są im znane. Dlatego nauczyły się wcześnie komunikować z innymi. To tłumaczy ich lepsze umiejętności werbalne, bez konieczności posiadania przez kobiecy mózg szczególnie dobrego centrum językowego.
Gdyby potwierdziły się te przypuszczenia, ostatecznie dostrzeżono by również wyraźne różnice w obszarze kory mózgowej. W obszarze mózgu, w którym znajdują się wszystkie obszary, które czynią nas inteligentnymi istotami, gdzie powstaje język, logiczne myślenie i złożona percepcja sensoryczna. Tłumaczyłoby to, że kobiety wolą pracować z ludźmi, podczas gdy mężczyźni wolą pracować z rzeczami, za co odpowiedzialne mogłyby być pewne schorzenia hormonalne. Jednak umiejętności, które dzieci rozwijają w ciągu swojego życia, zależą w dużej mierze od ich wychowania. Więc nie ma nic złego w tym, że dziewczynki zostają świetnymi inżynierami, a chłopcy popularnymi nauczycielami.
Pamiętajmy jednak, że różnice między płciami zawsze dotyczą tylko wartości przeciętnych. Poziom testosteronu u danej osoby może się znacznie różnić. Tak więc dziewczynki mogą lubić biegać i wspinać się lub uprawiać np. judo. A chłopcy mogą woleć, grać w gry planszowe z innymi chłopcami w spokoju niż w ogrodzie z piłką. Każdy człowiek dzięki wychowaniu, nabytej wiedzy i doświadczeniom jest inny. I to nas odróżnia od siebie, każdy z nas jest jedyny w swoim rodzaju. Nie mają tu znaczenia różnice w budowie naszego mózgu tylko zupełnie co innego. Przestańmy doszukiwać się w końcu różnic, by podnieść znaczenie, która płeć jest inteligentniejsza. Zacznijmy cieszyć się tym, że się uzupełniamy nawzajem. Bo to jest najważniejsze, a nie kto jest mądrzejszy. Jesteśmy równie inteligentni, tyle że na różnych płaszczyznach życia.
Źródła:
https://www.is.umk.pl/~duch/Wyklady/Kog1/B02-najprostsze1.htm Dzialania mózgu
Cross CP, Copping LT, Campbell A. Sex differences in impulsivity: a meta-analysis Catharine. Psychol Bull. 2011;137(1):97
https://www.glospedagogiczny.pl/artykul/plec-mozg-a-uczenie-sie-niebezpieczne-mity
