Hezbollah - Partia Boga

W 2006 roku, kiedy konflikt izraelsko-libański był w zaawansowanej fazie, rozpoczęły się dyskusje, czym jest jedna ze stron konfliktu – Hezbollah. W wywiadzie dla TVN24, arabista prof. Janusz Danecki, przekonywał, że Hezbollah to nie organizacja terrorystyczna, ponieważ prowadzi szpitale, szkoły; jest partią polityczną. Czy rzeczywiście Danecki ma rację?

W miarę wzrostu znaczenia relacji pomiędzy państwem a podmiotami niebędącymi państwami, istnieje potrzeba prawnego uregulowania ich wzajemnych relacji, a co za tym idzie także definiowana takich pojęć jak „organizacja terrorystyczna”. Definicje terroryzmu mają realne przełożenie na praktykę stosunków międzynarodowych. To od przyjętych kryteriów zależy, czy Partia Boga powinna zostać wciągnięta na listę organizacji terrorystycznych w Unii Europejskiej czy też nie? Trudność z uznaniem Hezbollahu za organizację terrorystyczną wynikają nie tylko z braku woli politycznej, ale także na wielowymiarowości Hezbollahu, co utrudnia jego jednoznaczną klasyfikację.

Terroryści

Bez dwóch zdań początki Hezbollahu to terroryzm. W latach 1982-86 dokonał on 36 zamachów samobójczych na terenie Libanu. Współdziałał przy dokonywaniu zamachów na amerykańską ambasadę, czy baraki wojskowe w roku 1983. Lata 1982-92 to kampania porwań zakładników, w tym porwanie samolotu Trans World Airlines, 14 czerwca 1985 roku.

Zbrojne ramię Hezbollahu sięgało daleko poza granice Libanu. Na początku lat 90-tych dokonał on dwóch zamachów na terytorium Argentyny, obydwa wymierzone w Żydów: na izraelską ambasadę w Buenos Aires oraz na Żydowskie Centrum Kulturalne.

Czy ta działalność to tylko mroczna przeszłość organizacji, która ucywilizowała się w swoim rozwoju?

Bezpośrednim zarzewiem wybuchu konfliktu libańsko-izraelskiego było porwanie dwóch żołnierzy izraelskich przez Hezbollah, do czego otwarcie przyznał sie jego przywódca Hassan Nasrallah w swoim wystąpieniu. Dzisiaj Hezbollah nie przyznaje się do żadnych zamachów, o które jest oskarżany m.in. wysadzenie w styczniu tego roku samochodu ambasady amerykańskiej w Libanie i ostatnio wybuch samochodu pułapki, w którym zginęło pięciu libańskich żołnierzy.

Partia polityczna

Partia Boga jest także partią polityczną. Obecnie posiada 14 ze 128 miejsc w parlamencie libańskim i kontroluje prawie jedną trzecią miejsc w rządzie jedności narodowej.

Do tak dużego udziału we władzy nie doszło wskutek wyborów. Po koniec 2006 roku Hezbollah i Amal domagały się od rządu jednej trzeciej stanowisk ministerialnych i wcześniejszych wyborów. Napięcie pomiędzy rządem a opozycją trwało 17 miesięcy i przerodziło się w uliczne walki. Zginęło 11 osób. W maju na konferencji w Katarze doprowadzono do porozumienia i utworzono rząd spełniając warunki opozycji. Mimo wyraźnego ugięcia się dotychczasowego rządu przed siłami Hezbollahu, państwa zachodnie wyrażały zadowolenie z zakończenia kryzysu.

Jakie są polityczne cele tej partii? Ustanowienie republiki islamskiej w Libanie na wzór Iranu, zniszczenie Izraela, czy ostatnio deklarowane przez Nasrallaha, wywołanie powstania w Iraku, by odwrócić proces demokratyzacji.

Armia

Szacuje się, ze militarne siły Hezbollahu, Opór Islamski, to tysiąc etatowych bojowników i około 6 do 10 tys. ochotników, wspieranych zbrojnie przez Iran. Hezbollah posiada m.in. rakiety o zasięgu od 29 do 100 km, samonaprowadzające rakiety przeciwpancerne oraz broń przeciwlotniczą. Ocenia się, że jest to najsilniejszy aktor pozapaństwowy na Bliskim Wschodzie. Hezbollah nie podporządkował się rezolucji ONZ wzywającej organizację do rozbrojenia.

Opiekun

Hezbollah zajmuje się szeroko pojętą działalnością charytatywną. Chociaż odpowiedniejszym określeniem byłoby zastępowanie roli państwowych instytucji na terenie znajdującym się pod jego kontrolą przez swoje własne struktury. 

„Hezbollah robił wszystko, co powinien robić rząd, od wywozu śmieci po prowadzenie szpitali i naprawy szkół” - skomentował aktywność Hezbollahu w lipcu 2006 roku reporter CNN Henry Schuster.

Hezbollah organizuje programy rozwoju społecznego, prowadzi szpitale i działalność edukacyjną. Programy społeczne i zdrowotne Hezbollahu kosztują zdaniem ekspertów setki milionów dolarów rocznie. Usługi medyczne świadczone przez te instytucje są tańsze od usług w prywatnych szpitalach, a dla członków Hezbollahu darmowe. Wspierane są także rodziny poległych bojowników Hezbollahu.

Przestępca

Czy jednak dobro czynione wobec swojej społeczności pokrywa zło czynione innym? Według specjalistów Hezbollah bierze udział w różnej działalności przestępczej. Zajmuje się wymuszeniami, przemytem papierosów i diamentów, handlem narkotykami. Jego przestępcze wpływy obejmują Bliski Wschód i obie Ameryki.

Dwa tygodnie temu, kolumbijscy i amerykańscy policjanci rozpracowali siatkę zajmującą się przemytem kokainy i praniem brudnych pieniędzy. Tym procederem zajmował się m. in. Libańczyk Chekry Harb, który wypłacał 12% zysku z handlu narkotykami na Hezbollah. Narkotyki trafiały na rynki Ameryki Północnej i Europy.

Amerykański uniwersytet Naval War College szacuje, że w regionie Trójgranicza na styku Brazylii, Panamy i Argentyny, islamskie organizacje terrorystyczne pozyskują rocznie ok. 10 mln dolarów z biznesu narkotykowego.

W wywiadzie dla „Council on Foreign Relations”, Daniel L. Byrmann specjalista ds zwalczania terroryzmu mówi: “Hezbollah (...) jest zręczną organizacją terrorystyczną, groźną organizacją partyzancką, jest najsilniejszym politycznym ruchem w Libanie i ogromnym dostawcą usług społecznych. To wszystko współdziała. To nie jest schizofrenia. To wielka organizacja, która jest w stanie robić wiele rzeczy całkiem skutecznie”.

Działalność Hezbollahu przekracza ramy tego, co do tej pory zwykło uważać się za charakterystyczne dla organizacji stricte terrorystycznej. Bez wątpienia terroryzm jest elementem działalności tej organizacji, a połączenie między zbrojnym ramieniem Partii Boga a nią samą jest o wiele bardziej ściślejsze niż pomiędzy Sinn Fein a IRA.

Parlament Europejski zalecił Radzie Europejskiej uznanie Hezbollahu za organizację terrorystyczną w świetle ewidentnych dowodów prowadzenia przez Hezbollah takiej działalności. Niestety Francja, Wielka Brytania - która uznaje za organizację terrorystyczną tylko zbrojne ramię Hezbollahu i Hiszpania uważają, że tolerując postępowanie Partii Boga mogą liczyć na kontynuację procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie. Tymczasem jak pokazują tegoroczne wydarzenia Hezbollah rośnie w siłę, a obudowanie terroryzmu inną działalnością staje się modelem do naśladowania na Bliskim Wschodzie.

W przemówieniu dla telewizji al-Manar po zakończeniu kryzysu rządowego w tym roku, Hassan Nasrallah podkreślił, że Hezbollah oferuje swoją strategię wszystkim Arabom. Jego zdaniem strategia ta odniosła sukces i nie ma potrzeby uciekać się do dyplomacji.

„My jako arabowie, umma i muzułmanie,” powiedział Nasrallah „mamy jeden wybór, jest nim opór zbrojny (terroryzm), jego metodologia, jego kultura, jego wola i jego działanie.”

Jan Wójcik