Hrycenko wysoko w sondażu prezydenckim/ Przedterminowe wybory na Ukrainie?/ Włoski wicepremier popiera aneksję Krymu/ Nowelizacja ustawy o Wyższym Sądzie Antykorupcyjnym
W ekspresach międzynarodowych zbieramy kluczowe informacje z istotnych miejsc świata. Poniżej 3 numer newslettera o sprawach ukraińskich. Chcesz je dostawać bezpośrednio na skrzynkę? Zapisz się: http://instytutwolnosci.pl/ekspresy/
Ukraiński konsensus partyjny wobec wojny z Rosją
„Przyszła Rada Najwyższa najprawdopodobniej może omawiać wprowadzanie zmian do porozumień mińskich, zmianę formatu negocjacji, składu uczestników i granic możliwych kompromisów” – to wnioski po ankiecie przeprowadzonej wśród liderów ukraińskich partii politycznych nt. ich podejścia do konfliktu z Rosją przez gazetę Dzerkało Tyżnia. Wszyscy ankietowani (łącznie z przedstawicielami post-janukowyczowskich partii) popierają twierdzenie, że konflikt wywołała Rosja, nikt nie uważa za akceptowalną stronę negocjacji przedstawicieli tzw. DNR i ŁNR, większość partii chciałaby zaś włączyć do rozmów stronę amerykańską.
Ankieta pokazuje też, że niemożliwe będzie wprowadzenie stanu wojennego – takiego kroku nie wesprze ani aktualny, ani raczej przyszły parlament. Przedstawiciele większości partii (oprócz rządzącego Bloku Petra Poroszenki) deklarują konieczność skorygowania bądź wręcz odejścia od ustaleń z Mińska. Ogólnie, w ankiecie można dostrzec konsensus i dość zdecydowaną pozycję w sprawie wojny z Rosją. Trzeba jednak pamiętać, że to jedynie przedwyborcze deklaracje.
Wyniki ankiety i ich omówienie: https://dt.ua/internal/shlyah-dodomu-283003_.html
Hrycenko na drugim miejscu w sondażach, ale bez finansów i mediów
Anatolij Hrycenko zajmuje drugie miejsce w sondażach prezydenckich, czym przykuwa do siebie coraz większą uwagę opinii publicznej. Co ciekawe, wg ostatnich badań w drugiej turze pokonałby on wszystkich potencjalnych konkurentów.
Dziennikarze Ukraińskiej Prawdy i magazynu Tyżdeń analizują wizerunek i szanse byłego ministra obrony narodowej. Jak piszą, Hrycenko jest odbierany jako polityk uczciwy, nieskorumpowany, a przy tym doświadczony. Chce też pokazać, że jego celem jest wprowadzenie za sobą do polityki młodych polityków. Dzięki temu udało mu się osiągnąć dzisiejszy poziom wyników sondażowych.
Hrycenko próbuje wzmocnić się i zbudować wokół siebie koalicję demokratycznych sił, przede wszystkim starając się o wsparcie mera Lwowa Andrija Sadowego, dysponującego potencjałem partii Samopomoc. Ten jednak zwleka z decyzją, jak zresztą część innych niezależnych sił. Mimo dobrych wyników na starcie, Hrycenkę czeka trudna kampania, w której – jak twierdzą dziennikarze – ma bardzo słabe aktywa: brakuje mu finansowania, wsparcia przez duże oligarchiczne media (te wręcz zaczynają prowadzić przeciwko niemu akcje czarnego PR-u). Jego partia Obywatelska Pozycja ma też słabą sieć regionalnych ośrodków i działaczy poza zachodnią i centralną Ukrainą (mimo dziesięciu lat istnienia). Brakuje mu również – jak twierdzi PR-owiec Serhij Hajdaj – charyzmy i umiejętności komunikacji z wyborcami.
Na podstawie:
http://tyzhden.ua/Politics/216693
https://www.pravda.com.ua/articles/2018/07/9/7185474/
https://www.pravda.com.ua/articles/2018/07/18/7186631/
Czy Poroszenko powinien zdecydować się na przedterminowe wybory?
Choć otoczenie sugeruje Poroszence przedterminowe wybory, prezydentowi trudno będzie wybrać taką drogę – twierdzi Serhij Rachmanin. Dziennikarz zauważył, że taka decyzja mogłaby okazać się zgubna dla ukraińskiej głowy państwa. Czemu? Po pierwsze, Poroszenko straci wówczas i tak słabsze niż u poprzedników narzędzia wpływu administracyjnego na wyborców (dla uruchomienia przedterminowych wyborów musiałby zrezygnować z posady, a p.o. prezydenta byłby wówczas spiker Andrij Parubij). Po drugie, w sprawach PR-owych Poroszenko nie ma na ten moment najlepszych kart (magia reżimu bezwizowego z UE już się wyczerpuje, sprawa nadania autokefalii kijowskiej cerkwi przeciąga, misji ONZ na Donbasie trudno oczekiwać; zostaje jedynie sprawa likwidacji immunitetu dla posłów, ale może być trudno przepchnąć ją przez parlament). Po trzecie, nie spotka się to z dobrym przyjęciem Zachodu, a Poroszenko przed startem wyborów chciałby uzyskać gwarancje, że w razie negatywnego wyniku europejscy liderzy uchronią go i jego biznes przed represjami ze strony nowych władz.
Tak samo trudne byłoby ogłoszenie przedterminowych wyborów parlamentarnych – ze względu na konstytucyjne terminy przerwania kadencji Rady Najwyższej, a także ewentualny sprzeciw samego parlamentu i rządu (który np. może nie przydzielić środków na przeprowadzenie wyborów).
https://dt.ua/internal/lito-oligarha-282469_.html
Polska granica nieprzyjazna dla Ukraińców
Niską ocenę wystawili respondenci wypowiadający się nt. obsługi i infrastruktury na polsko-ukraińskiej granicy. Tylko jeden polski punkt (Jahodyn-Dorohusk) zyskał ostateczną ocenę przyjaznego, pozostałe w rankingu zostały uznane za „neutralne” i „problematyczne”. Dużo lepsze oceny mają przejścia rumuńskie i węgierskie. Na większości przejść respondenci są bardziej zadowoleni obsługą przez stronę ukraińską niż polską. Polskie punkty znajdują się też w czołówce pod względem czasu oczekiwania na granicy (pierwsze cztery miejsca). Co pocieszające, w porównaniu do Słowaków i Węgrów (nie mówiąc o Ukraińcach), polscy celnicy są uznawani przez respondentów za mniej skorumpowanych.
Badanie wśród 2200 osób przekraczających granicę (w 2/3 Ukraińców i 1/3 obcokrajowców) przeprowadziła ukraińska organizacja pozarządowa Europa bez Barier.
Całość badania: https://europewb.org.ua/golovni-skargy-ukrayintsiv-na-kordoni-chergy-dorogy-povilni-systemy/
Wicepremier Włoch popiera aneksję Krymu
Matteo Salvini, lider prawicowego ugrupowania Liga Północna, a jednocześnie wicepremier i minister spraw wewnętrznych w rządzie Giuseppe Conte, udzielił wywiadu The Washington Post, w którym odniósł się do kwestii aneksji Krymu przez Rosję w 2014 r. Na uwagę dziennikarza, że referendum na Krymie przeprowadzono pod lufami karabinów, Salvini odpowiedział: „W referendum 90% ludności opowiedziało się za powrotem w granice Federacji Rosyjskiej. Proszę porównać to z fałszywą rewolucją na Ukrainie, która byłą pseudorewolucj finansowaną z zewnątrz, podobnie zresztą jak rewolucje arabskiej wiosny”. Ponadto stwierdził, że „niektóre historyczne obszary z rosyjską kulturą i tradycjami prawnie należą do Rosji”.
Salvini znany jest ze swoich prorosyjskich i eurosceptycznych poglądów. Podczas swojej wizyty w Moskwie w połowie lipca opowiedział się za zniesieniem sankcji na Kreml do końca tego roku. W 2017 r. Liga Północna podpisała porozumienie z partią Jedna Rosja. Szef ukraińskiego MSZ Pawło Klimkin zareagował stwierdzeniem, że za usprawiedliwianie aneksji półwyspu i łamanie prawa międzynarodowego prawa przyjdzie jeszcze zapłacić.
Na podstawie:
https://www.washingtonpost.com/outlook/italy-has-done-a-lot–maybe-too-much/2018/07/19/dc81a292-8acf-11e8-8aea-86e88ae760d8_story.html?noredirect=on&utm_term=.5db0700ab969
https://nv.ua/world/geopolitics/italija-prihrozila-nalozhit-veto-na-prodlenie-sanktsij-es-v-otnoshenii-rossii-2482592.html
https://www.unian.net/politics/10195953-klimkin-otvetil-na-slova-glavy-mvd-italii-kto-opravdyvaet-anneksiyu-kryma-obyazatelno-za-eto-zaplatit.html
Bruksela liczy na postępy śledztwa ws. zabójstwa Szeremety
Poinformowało o tym przedstawicielstwo unijne na Ukrainie na swoim profilu na Facebooku. Unia Europejska oczekuje, że „ukraińskie władze przeprowadzą przejrzyste dochodzenie w sprawie tego przestępstwa, aby pociągnąć winnych do odpowiedzialności”. Jak podkreśla unijne przedstawicielstwo, „postęp w tej sprawie będzie bez wątpienia ważnym krokiem dla podtrzymania zaufania obywateli do organów ścigania”.
Przypomnijmy, że znany dziennikarz Paweł Szeremet zginął 20 lipca 2016 r. w centrum Kijowa w wyniku eksplozji samochodu, którym podróżował. Od samego początku brano pod uwagę scenariusz, według którego była to zemsta za jego zawodową działalność. Nie wykluczano również udziału Rosji. Dokładnie w drugą rocznicę śmierci dziennikarza rzecznik prasowy ukraińskiej prokuratury Andrij Łysenko poinformował, że w danej chwili rozważane są cztery wersje dotyczące motywów zabójstwa, wśród nich dziennikarska działalność Szeremeta, jego zatargi osobiste, próba destabilizacji sytuacji w państwie oraz pomyłka – samochód należał do żony dziennikarza.
Na podstawie:
https://www.unian.net/politics/10195317-v-es-ozhidayut-ot-ukrainy-prozrachnogo-rassledovaniya-ubiystva-sheremeta.html
Rosja zatrzymuje ukraińskie statki na Morzu Azowskim
W połowie lipca wiceminister infrastruktury Jurij Ławreniuk poinformował, że już prawie 150 statków wpływających do i wypływających z ukraińskich portów Mariupol i Berdiańsk nad Morzem Azowskim zostało zatrzymanych do kontroli przez rosyjskie służby specjalne. Liczba kontroli statków (bez względu na banderę, pod jaką pływają) przez Rosjan znacząco wzrosła od końca kwietnia tego roku. Ponadto w maju na Morzu Azowskim dwóch ukraińskich rybaków zostało zatrzymanych przez rosyjską straż graniczną.
Prezydent Poroszenko zapowiedział, że Ukraina nie będzie tolerować rosyjskich działań, które są wymierzone w przemysł górniczy i hutniczy w kontrolowanej przez Kijów części Donbasu. Jednocześnie poinformował, że nakazał ministrowi obrony, szefowi Sztabu Generalnego oraz dowódcy floty podjęcie odpowiednich kroków do powstrzymania łamania prawa przez Rosjan. Poroszenko przypomniał przy tym, że „zajęcie Mariupola i stworzenie połączenia lądowego z Krymem zawsze było priorytetem strategów «rosyjskiego świata»”.
Jak oświadczył minister infrastruktury Wołodymyr Omelian, Ukraina negocjuje z partnerami zachodnimi nałożenie sankcji na rosyjskie porty czarnomorskie ze względu na blokadę Morza Azowskiego dla ukraińskich statków.
Na podstawie:
https://112.international/ukraine-top-news/russia-detains-148-ships-in-azov-sea-for-inspection-ukraine-30267.html
https://www.unian.info/politics/10190415-poroshenko-we-will-not-tolerate-illegal-capture-of-ukrainian-ships-in-azov-sea.html
https://uawire.org/ukraine-is-negotiating-sanctions-with-the-west-against-russian-black-sea-ports
Prokuratura blokuje budowę Muzem Rewolucji Godności
Jak poinformował na antenie radia Hromadśke dyrektor Muzeum Rewolucji Godności Ihor Poszywajło – Prokuratura Generalna w piśmie przekazanym w dn. 4 lipca zablokowała dalszą budowę Muzeum na terenie ulicy Instytuckiej w Kijowie. Jak wyjaśnia dyrektor Poszywajło, prokuratura w piśmie wydała szeroki zakaz wykonywania prac od zakazu zmiany istniejących obiektów poprzez wznoszenia małych form architektonicznych aż po wznoszenie budynków. Rzecznik prokuratury Larysa Sargan oraz przewodniczący departamentu ds. śledztw specjalnych Serhij Horbatiuk wytłumaczyli, że zakaz dokonywania istotnych zmian w krajobrazie ulicy podyktowany jest dobrem toczących się postępowań dotyczących wydarzeń z lutego 2014 r. Zakończenie stosownych eksperymentów procesowych w tym zakresie przewidywane jest za 2-3 miesiące. Co do samego muzeum – w marcu 2017 r. Prezydent Petro Poroszenko zatwierdził nadanie gruntu dla Muzeum Rewolucji Godności, zaś Rada Miasta Kijowa wyznaczyła na ten cel działkę o powierzchni 1,22 ha, na której ma stanąć Muzeum wg projektu zatwierdzonego w międzynarodowym konkursie.
Na podstawie:
https://www.pravda.com.ua/news/2018/07/4/7185346/
Nowa rada nadzorcza kolei państwowych
W ubiegłym tygodniu odbyło się długo oczekiwane zebranie nowej rady nadzorczej Ukraińskiej Kolei Państwowej. Po zeszłorocznej rezygnacji polskiego prezesa Ukrzalyznicy, Wojciecha Balczuna, ukraiński rząd już dwukrotnie ogłaszał nabór członków rady nadzorczej jednego z najważniejszych państwowych przedsiębiorstw. W skompletowanym dopiero w połowie 2018 r. składzie organu zasiądzie 7 osób, m.in. ekspert Atlantic Council Anders Aslund, Kun Christian zarządzający dotychczas w kolejach niemieckich, międzynarodowy ekspert ds. finansów i księgowości Andreas Mathieu oraz Sevki Acuner. Ten ostatni to pochodzący z Turcji były szef ukraińskiego oddziału Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, którego teraz Rada Nadzorcza wybrała swoim przewodniczącym.
Podczas konferencji prasowej po zebraniu, Acuner poinformował, że rząd udzielił nowej Radzie pełnomocnictwa do swobodnego doboru osób w zarządzie spółki, co stawia pod znakiem zapytania przyszłość dotychczasowego szefa Ukrzalyznicy, Jewhena Krawcowa.
Na podstawie:
https://comments.ua/politics/627752-naznachen-noviy-glava-nabsoveta.html
https://economics.unian.net/other/10195926-balans-nedeli-gazovye-peregovory-v-berline-ataka-na-kontrabandu-i-barery-v-ekonomike.html
Nowelizacja ustawy o Wyższym Sądzie Antykorupcyjnym
12 lipca odbyło się w parlamencie ukraińskim burzliwe głosowanie w sprawie nowelizacji ustawy dotyczącej powołanego niedawno Wyższego Sądu Antykorupcyjnego. Przedmiotem głosowanej poprawki była procedura rozpoznania przez sądy odwołań od decyzji ukraińskich sądów powszechnych w sprawach wszczętych przez NABU (Narodowe Biuro Antykorupcyjne). Ustawa w dotychczasowym brzmieniu przewidywała dla spraw już rozstrzygniętych w pierwszej instancji – nadal tryb powszechny w postępowaniu apelacyjnym, podczas gdy nowelizacja objęłaby właściwością nowego sądu antykorupcyjnego wszystkie sprawy wnoszone przez NABU – także te, które dotychczas zakończyły się w normalnym trybie. Nowelizacja jest efektem nacisków ze strony m.in. Międzynarodowego Funduszu Walutowego, który od reformy sądownictwa antykorupcyjnego uzależnił przyznanie kolejnej transzy pomocy finansowej dla Ukrainy. Utrzymanie ustawy w dotychczasowym brzmieniu groziłoby wstrzymaniem pomocy, ale co najważniejsze dla jakości państwa – uchroniłoby szereg polityków i urzędników przed rozpatrzeniem ich spraw przez nowo powołany sąd (dot. to spraw np. Romana Nasirowa, Ołeksandra Onyszenki czy Mykoły Martynienki).
Po przerywanych kilkakrotnie obradach i wnoszeniu nowych wersji ustawy – ostatecznie udało się przegłosować łącznie 27 poprawek do ustawy nr. 7441 o Wyższym Sądzie Antykorupcyjnym.
Źródło: https://www.pravda.com.ua/news/2018/07/12/7186150/
Numer przygotowali:
Marcin Furdyna (redaktor prowadzący) – historyk, publicysta
Maciej Piotrowski – ekspert Instytutu Wolności ds. Ukrainy
Adrian Purzycki – prawnik, ekspert nowych technologii oraz międzynarodowego prawa publicznego; sektor FinTech
