Irlandia Północna od 19 miesięcy bez rządu – Ekspres Brytyjski nr 4

• Rośnie poparcie dla powtórzenia unijnego referendum
• Irlandia Północna wciąż bez rządu,
• Rośnie poparcie dla powtórzenia referendum ws. brexitu,
• Fala upałów nad Wielką Brytanią,
• Spotkanie May-Kurz

Intensyfikacja przygotowań do „no deal” brexit

Unia Europejska i Wielka Brytania będę przez wakacje namawiać do przygotowywania się na możliwość wystąpienia Zjednoczonego Królestwa (ZK) z UE bez porozumienia. Theresa May zapowiedziała publikację w sierpniu i wrześniu 70 „szczegółowych not technicznych” dla „firm i gospodarstw domowych”. Minister zdrowia Matt Hancock potwierdził plany gromadzenia zapasów leków i krwi na wypadek zakłóceń na granicach. Premier zapewnia jednak, że przygotowania mają „uspokoić” zaniepokojonych doniesieniami medialnymi.

W wydanym 19 lipca komunikacie Komisja Europejska przypomina, że w razie braku porozumienia nie wejdzie w życie okres przejściowy i 30 marca 2019 r. Wielka Brytania stanie się państwem trzecim. Zmienią się więc m.in. zasady eksportu, importu, uznania kwalifikacji, certyfikatów i pozwoleń. Obie strony chcą uniknąć tego scenariusza, ale przed wakacyjną przerwą główny unijny negocjator Michel Barnier odrzucił propozycję usprawnionej procedury celnej – filar planu brexitu z białej księgi z 12 lipca, co może znacznie utrudnić pracę nad treścią deklaracji o przyszłych relacjach. Jeśli chodzi o samo porozumienie, Barnier największy problem widzi we wciąż nieustalonej propozycji ochrony granicy Irlandii Północnej.

Więcej:

https://ec.europa.eu/info/publications/preparing-withdrawal-united-kingdom-european-union-30-march-2019_en

http://home.bt.com/news/uk-news/what-happens-if-uk-leaves-eu-without-a-deal-11364284597854

Granica północnoirlandzka głównym punktem sporu Londynu z Brukselą

W negocjacjach dotyczących brexitu nadal brak zgody na treść zapisu dotyczącego utrzymania otwartej granicy między Irlandią Północną a Republiką Irlandii. W maju ZK zaproponowało, by rozszerzyć grudniową propozycję utrzymania Irlandii Północnej w unii celnej i wspólnym rynku o całe Zjednoczone Królestwo i ograniczyć ją czasowo. Po ostatniej rundzie negocjacji Michel Barnier podkreślił jednak, że choć jest otwarty na rozmowy, to brytyjska propozycja stawia pod znakiem zapytania „integralność unii celnej, unijnej polityki handlowej i regulacyjnej”.

Tzw. backstop (awaryjne rozwiązanie) ma znaleźć się w treści porozumienia o wystąpieniu ZK z UE, ale zadziałać miałby ewentualnie dopiero po grudniu 2020 r., gdyby – mimo zakończenia okresu przejściowego – strony nie wypracowały takiej umowy o dalszych relacjach, która pozwoliłaby uniknąć wzmocnienia kontroli lub budowy nowej infrastruktury na dotąd otwartej granicy. Na rozbieżność w traktowaniu Irlandii Północnej i reszty ZK nie zgadza się Demokratyczna Partia Unionistyczna, dzięki której Theresa May utrzymuje większość parlamentarną.

Na podstawie:

https://www.ft.com/content/6c0eaf58-90f3-11e8-bb8f-a6a2f7bca546

Irlandia Północna od 19 miesięcy bez rządu

Podczas pierwszej od referendum wizyty w Irlandii Północnej Theresa May podkreśliła, że rząd będzie robił wszystko by utrzymać instytucje i ład wprowadzony przez Porozumienie Wielkopiątkowe, kończące w 1998 r. okres wojny domowej. Do Belfastu wybrał się także kanclerz Philip Hammond by obiecać rządowe wsparcie dla lokalnej produkcji firmy Bombardier. Irlandia Północna od 19 miesięcy zarządzana jest przez urzędników, ponieważ skonfliktowane partie odmawiają sformułowania rządu.

Spór rozpoczął się od nieporozumień w sprawie wdrażania polityki ochrony środowiska, do tego doszły konflikty o ustawę o języku irlandzkim oraz ochronę mniejszości seksualnych. Ostatnim powodem kontrowersji w prowincji, w której aborcja jest zakazana, stała się legalizacja aborcji w Republice Irlandii. W tym sporze Sinn Fein, przygotowujące się do wyborów prezydenckich w Republice Irlandii, w porozumieniu z centrowymi partami opowiada się za liberalizacją prawa aborcyjnego. Rozwikłanie sporu utrudniają obawy unionistów o postbrexitową przyszłość prowincji, w tym szczególnie perspektywa stworzenia granicy między Irlandią Północną a resztą Zjednoczonego Królestwa. Mimo narastających problemów administracyjnych i budżetowych Londyn nie chce się zgodzić na wprowadzenie rządów bezpośrednich. Rządy ZK i Irlandii zwołały w lipcu pierwszą od 11 lat konferencję międzyrządową, by wspomóc rozwiązanie sporu między lokalnymi partiami. Kolejna ma się odbyć jesienią.

Na podstawie:

https://www.gov.uk/government/news/joint-communique-of-the-british-irish-intergovernmental-conference-25-july-2018

Rośnie poparcie dla powtórzenia unijnego referendum

Rosnące prawdopodobieństwo opcji „no deal” wykorzystują zwolennicy ponownej organizacji referendum w sprawie członkostwa Wielkiej Brytanii w UE. Pomysł poparły ostatnio m.in. The Economist i The Independent oraz lider torysowskich remainersów Dominic Grieve. W wakacje intensywne działania online i offline zapowiada kampania People’s Vote, zrzeszająca od marca najaktywniejsze organizacje proreferendlane z poparciem międzypartyjnej grupy kilkunastu posłów z tylnych ław.

Kulminacją lokalnych wieców, lobbowania posłów i targetowanych kampanii w mediach społecznościowych ma być kolejny marsz planowany na 20 października w Londynie. W pierwszym People’s March 23 czerwca wzięło udział ok. stu tysięcy osób. W ostatnim sondażu YouGov 42% Brytyjczyków poparło organizację drugiego referendum. Procent poparcia był po raz pierwszy wyższy od procentu przeciwników. Rzecznik Theresy May odrzuca jednak pomysł kolejnego plebiscytu „bez względu na okoliczności”.

Na podstawie:

https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/brexit-dominic-grieve-backs-new-second-referendum-sensible-political-crisis-a8462136.html

http://home.bt.com/news/uk-news/brexit-is-more-important-than-football-gary-lineker-11364285659164

https://yougov.co.uk/news/2018/07/27/first-time-more-people-support-second-referendum/

Pierwsze przemówienie Johnsona w parlamencie po rezygnacji

Główna oś wystąpienia (18 lipca) byłego ministra spraw zagranicznych dotyczyła różnic między wizją brexitu wyłożoną przez Theresę May w Lancaster House w 2017 r. a niedawnym porozumieniem w Chequers, które ostatecznie ma być rządową strategią negocjacji przyszłych relacji z UE. Podkreślił, że odważna wizja „globalnej Brytanii”, przedstawiona w styczniu ur., została przykryta przez „mgłę zwątpienia w swoje własne możliwości”, co było bezpośrednią przyczyną rezygnacji z rządu.

Nie ulega wątpliwości, że to wystąpienie nie było powtórką słynnej wypowiedzi Geoffreya Howe’a z 1989 r., które stało się początkiem końca rządów Margaret Thatcher. Johnson starał się zbalansować krytykę premier May i swoje pomysły na brexit ze złagodzeniem przewrotowych nastrojów w partii, które mogłyby, zdaniem wielu, doprowadzić do chaosu w jej szeregach. Niemniej jednak, wyciągając rządowy spór o kształt brexitu na forum publiczne, Johnson z pewnością dał narzędzia radykalnym brexitowców w Partii Konserwatywnej, na czele z Jacobem Rees-Moggiem, do jeszcze większej presji na rząd, co potwierdziły poprawki do brexitowych ustaw o handlu przegłosowane kilka dni później.

Na podstawie:

https://news.sky.com/story/its-not-too-late-to-save-brexit-boris-johnson-declares-in-explosive-resignation-statement-11440820

Fala upałów nad Zjednoczonym Królestwem

W minioną niedzielę (29 lipca) szefowie firm dystrybuujących wodę w Zjednoczonym Królestwie zostali wezwani na spotkanie z sekretarzem ds. środowiska Michaelem Govem, by omówić strategię zwalczania skutków najsuchszego od 1961 r. lata. Tego rodzaju sytuacja zagraża prawie wszystkim uprawom, co może doprowadzić do konieczności importowania większej ilości żywności, ale także do pożarów, wysuszenia rzek czy wymarcia części ryb. Ostatecznie zaś taka pogoda bez odpowiedniej reakcji ze strony rządu i rynku może mieć znaczący, negatywny wpływ na wzrost gospodarczy kraju.

Ponadto, obserwując falę pożarów w Skandynawii i w Grecji, brytyjska Straż Pożarna postawiona została w stan najwyższej gotowości. W Londynie zaś taka pogoda nastręcza innych nieprzyjemności. Część floty autobusów i wagoników metra miejskiego przewoźnika komunikacji miejskiej TfL ciągle nie posiada klimatyzacji, co powoduje kosmiczne ceny choćby najmniejszych butelek wody w pobliżu stacji metra. Ponadto sklepy specjalizujące się w artykułach domowych w zastraszającym tempie wyczerpują swoje zasoby domowych wentylatorów i klimatyzatorów.

Na podstawie:

https://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/uk-water-companies-leaks-heatwave-summer-united-utilities-farmers-drought-summit-a8468221.html

Kanclerz Austrii przeciwko „twardemu brexitowi”

Premier Theresa May spotkała się w piątek w Salzburgu z kanclerzem Austrii Sebastianem Kurzem w ramach promocji brytyjskiego programu przyszłych relacji handlowych Wielkiej Brytanii z Unią Europejską. 31-letni kanclerz Austrii podkreślił, że uważa brexit za niepożądane zjawisko dla przyszłości Europy. Wyraził jednak zadowolenie z dotychczasowego przebiegu negocjacji i wezwał Wielką Brytanię, by za wszelką cenę uniknęła „twardego” rozwiązania, czyli rozwodu z Unią Europejską bez porozumienia. Premier May podkreśliła znaczenie relacji Londyn-Wiedeń oraz podkreśliła, że decyzja podjęta przez Brytyjczyków jest ostateczna i zostanie wdrożona przez kierowany przez nią rząd.

Austria aktualnie pełni prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. W jej ramach we wrześniu odbędzie się szczyt Rady Europejskiej w Salzburgu poświęcony przede wszystkim negocjacjom z Wielką Brytanią. Obie strony mają nadzieję zakończyć negocjacje w październiku, czyli na 5 miesięcy przed oficjalnym opuszczeniem struktur unijnych przez Londyn. Jednak jak dotąd obie negocjujące strony wydają się być dalekie od ustalenia wspólnego stanowiska.

Na podstawie:

https://www.politico.eu/article/austrias-kurz-tells-theresa-may-to-avoid-hard-brexit/

Numer przygotowali:

Marcin Furdyna (redaktor prowadzący) – historyk, publicysta. Absolwent Instytutu Historycznego UW, Podyplomowych Studiów Wschodnich na SEW UW oraz Akademii Młodych Dyplomatów w Europejskiej Akademii Dyplomacji. Autor artykułów i wywiadów w prasie polskiej (m. in. „Plus Minus”). Współautor wywiadu-rzeki z Leszkiem Moczulskim „Czytaliśmy Piłsudskiego” (Sic!, 2016).

Katarzyna Sobiepanek – dziennikarka polityczna i tłumaczka j. angielskiego specjalizująca się w Wielkiej Brytanii, założycielka i redaktorka portalu „UKpolitics po polsku”, właścicielka firmy Green Cat Tłumaczenia, wcześniej szefowa działu Europa i Unia Europejska Portalu Spraw Zagranicznych, stażystka w Conservative Friends of Poland w Londynie i Instytucie Kościuszki w Krakowie; absolwentka stosunków międzynarodowych i filologii angielskiej na Uniwersytecie Szczecińskim, British Studies na Uniwersytecie Humboldtów w Berlinie oraz tłumaczeń konferencyjnych na UAM w Poznaniu.

Marcel Lesik – dziennikarz portalu Energetyki24. Studiuje ekonomię w Szkole Głównej Handlowej. Działacz społeczny, ekspert i pasjonat ekonomii i polityki międzynarodowej, ze szczególnym uwzględnieniem ekonomii instytucjonalnej i polityki brytyjskiej, amerykańskiej oraz izraelskiej. Publikował w MyCompany Polska, Centrum Stosunków Międzynarodowych i UKPolitics po Polsku. Uczestnik i moderator licznych konferencji międzynarodowych, m.in. Forum Ekonomicznego w Krynicy czy OECD Forum w Paryżu