Lech Kaczyński, obrońca demokracji w Gruzji i na Ukrainie, nadał wysokie polskie odznaczenia ministrom autorytarnego rządu w Azerbejdżanie
Azerscy ministrowie dostali prestiżowe polskie ordery w uznaniu ich "znaczącego wkładu w rozwijanie stosunków polsko-azerskich". Wśród odznaczonych są m.in. szef MSW Ramil Usubow i szef ministerstwa bezpieczeństwa narodowego, czyli azerskiego KGB, Eldar Mahmudow, którzy otrzymali Krzyż Komandorski. Szefowi MSZ Elmarowi Mammadjarowi polski prezydent przyznał Wielki Krzyż Orderu Odrodzenia Polski. Uhonorowanie polityków wielokrotnie krytykowanych przez międzynarodowe organizacje praw człowieka wywołało oburzenie w Azerbejdżanie.
Isa Gambar, lider najstarszej partii opozycyjnej Musawat, tak komentował uroczystość, która odbyła się 17 października w polskiej ambasadzie w Baku: - Polska nagrodziła autorytarny reżim z uwagi na swoje interesy ekonomiczno-polityczne. Dla azerskiego społeczeństwa to zły znak. Warszawa jest dla nas przykładem udanych reform i integracji z Unią Europejską.
Koledzy od orderów
Dr Paweł Wosik, dyrektor Fundacji Wschodniej, koordynator programu wschodniego Forum Młodych Dyplomatów, był oburzony decyzją Lecha Kaczyńskiego. "Z niedowierzaniem i zażenowaniem przyjąłem informację, że polski prezydent wręczył odznaczenia państwowe przedstawicielom władz azerskich, którzy działają przeciwko opozycji demokratycznej i wolnym mediom".
Azerowie dostali ordery dokładnie sześć lat i dwa dni po sfałszowanych wyborach prezydenckich, w których prezydent Ilham Alijew przejął schedę po umierającym ojcu. Masowe demonstracje przeciwko fałszerstwom wyborczym zostały krwawo stłumione przez policję i służby specjalne. Setki osób trafiły do więzień, a organizacje praw człowieka informowały o stosowanych przeciwko dysydentom torturach. Ramin Usubow już wtedy stał na czele azerskiego MSW.
A odznaczony Krzyżem Wielkim szef MSZ Mammadow został potępiony za antydemokratyczne działania przez Radę Europy i jest na czarnej liście Amnesty International.
Mariusz Handzlik, prezydencki minister ds. kontaktów zagranicznych, odmówił komentarza, zaś prezydenckie biuro prasowe wydało oświadczenie: "Podczas wizyt oficjalnych prezydentów normalną i przyjętą na całym świecie praktyką jest nadawanie odznaczeń państwowych osobom zasłużonym dla rozwoju stosunków pomiędzy danymi państwami. Rzeczpospolita Polska, posiadająca bardzo dobre i przyjazne stosunki z Republiką Azerbejdżanu, obejmujące wiele dziedzin współpracy, chciała w ten sposób wyrazić swoje uznanie dla osób, które wniosły istotny wkład w zbliżenie naszych państw i narodów".
Za kulisami
Azerskiej opozycji trudno zrozumieć, co oznacza ów "znaczący wkład". Penah Husejnow, jeden z sześciu opozycyjnych posłów do azerskiego parlamentu i lider Azerbejdżańskiej Partii Ludowej, podkreśla, że Polska ma prawo przyznawać odznaczenia wedle własnego uznania. Nie potrafi jednak dostrzec logiki w działaniach Warszawy: "Być może odznaczeni ministrowie rzeczywiście służą relacjom polsko-azerskim, może odegrali wielką rolę w budowaniu więzi między naszymi krajami. Ja nic o tym nie wiem".
Ilgar Mammadow, azerski politolog z Baku, ma własną teorię na temat nagród: "Prawdopodobnie uhonorowani ministrowie wyświadczyli przysługę polskim służbom specjalnym w kwestii rozpracowywania jakichś przestępstw. Ale polskie ordery nie zmienią fatalnej reputacji ministrów łamiących prawa człowieka".
Dr Wosik dostrzega jednak logikę w działaniach Warszawy: - Polska, uzależniona od Rosji w kwestiach energetycznych, może starać się o ocieplenie relacji z bogatym w gaz i ropę Azerbejdżanem. Zastanawiam się, czy nie jest to związane z planami budowy nowego gazociągu Nabucco i dywersyfikacją dostaw ropy. Miejmy nadzieję, ze interesy gospodarcze nie zwyciężyły nad działalnością na rzecz demokracji.
Wspolpraca: Natiq Zeynalov i Arife Kazimova, Serwis Azerbejdzanu Radia Wolna Europa/Radia Wolnosc.
Zrodlo: Gazeta Wyborcza, Radio Wolna Europa
