Ślązaczka
Józef Rymer to Ślązak, polski patriota, jeden z przywódców III powstania śląskiego, poseł na Sejm Ustawodawczy RP, pierwszy wojewoda śląski mianowany w roku 1922.
Józef Rymer
Urodził się we wsi Zabełków koło Raciborza na Górnym Śląsku dnia 9 lutego 1882 roku. Urodził się w rodzinie bardzo biednego chałupnika Józefa i Joanny z domu Zielonka. Początkowo pracował jako pomocnik murarski. W roku 1898, mając 16 lat, wyemigrował do Westfalii w poszukiwaniu pracy. Zatrudnił się jako górnik w Dellwig (Essen), gdzie również studiował w wieczorowej szkole handlowej, ucząc się równocześnie języka francuskiego. Tam rozpoczął działalność w polskich organizacjach jak: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" oraz Towarzystwo Czytelni Ludowych.
Kiedy w roku 1902 powstało w Westfalii Zjednoczenie Zawodowe Polskie, Józef Rymer został prezesem utworzonej przez siebie filii w Dellwig. Dzięki zdolnościom oratorskim i organizacyjnym, szybko awansował. W roku 1907 został pracownikiem Zarządu Głównego ZZP w Bochum. W 1909 mianowano go sekretarzem generalnym ZZP i został redaktorem naczelnym organów prasowych ZZP. Reprezentował polskich robotników na wewnętrznych i międzynarodowych kongresach. Na przykład na kongresie górników w Paryżu czy w Herne oraz podczas zjazdu hutników w Bochum. W 1911 roku został sekretarzem głównym, w 1913 roku prezesem Zarządu Głównego.
W roku 1913 wrócił do Katowic, gdzie swoją działalność skoncentrował wokół niesienia pomocy potrzebującym oraz organizacji polskich towarzystw kulturalno-oświatowych. Działał więc nadal na niwie społecznej i patriotycznej. Był prezesem Centralnego Zarządu Zjednoczenia Zawodowego Polskiego, którego siedziba znajdowała się już w Katowicach. Uczestniczył w Sejmie Dzielnicowym w Poznaniu. W 1915 roku został członkiem Komitetu Wykonawczego Niesienia Pomocy Głodującej Ludności Królestwa na Okręg Śląski. W roku 1917 został jednym ze współorganizatorów Towarzystwa Oświaty na Śląsku imienia św. Jacka w Opolu. W 1918 roku został delegatem na Sejm Dzielnicowy w Poznaniu. Następnie sam tworzył system polskich rad ludowych na Górnym Śląsku.
Od roku 1918 był działaczem Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu. Wtedy został także wiceprezesem Narodowego Stronnictwa Robotniczego. Współuczestniczył w powołaniu do życia Naczelnej Rady Ludowej Górnego Śląska, i został jej przewodniczącym.
Po I wojnie światowej w roku 1919 jako członek Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej, dwa razy reprezentował Polskę w sprawach dotyczących Górnego Śląska na konferencji pokojowej w Paryżu, jako ekspert do spraw górnośląskich. Tam stanowczo sprzeciwił się przewidywanemu plebiscytowi ludności na Górnym Śląsku. Gdy konferencja paryska mimo to zadecydowała o przeprowadzeniu tam plebiscytu, wszedł w skład Polskiego Komisariatu Plebiscytowego jako zastępca przewodniczącego, Wojciecha Korfantego.
W roku 1919 został posłem na Sejm RP.
Legitymacja poselska Józefa Rymera
Jako poseł opracował projekt przyszłej administracji ziemiami śląskimi czyli tak zwany Statut Organiczny Województwa Śląskiego.
Przed wybuchem II powstania śląskiego został dotkliwie pobity przez niemieckich bojówkarzy. Jeszcze przed przyłączeniem wschodniej części Górnego Śląska do Polski, dokonano na niego zamachu w jego biurze w Katowicach przy ul. Warszawskiej, na szczęście nieudanego. Zaatakowano go w tym samym budynku, w tzw. willi Grundmanna, na rogu ulic Warszawskiej i Bankowej, w której później rezydował jako wojewoda.
W III Powstaniu Śląskim był członkiem Naczelnej Władzy Cywilnej. Należał do tak zwanego Komitetu Wykonawczego Cywilnej Naczelnej Władzy na Górnym Śląsku. Po okresie powstań został przewodniczącym Tymczasowej Rady Wojewódzkiej.
W czerwcu 1922 został pierwszym wojewodą autonomii śląskiej w odrodzonej Polsce. Zrzekł się wtedy mandatu do Sejmu Ustawodawczego(był posłem na Sejm RP od roku 1919). Po rozkuciu symbolicznego łańcucha na moście granicznym na rzece Brynicy, między Sosnowcem a Szopienicami, powitał w imieniu Śląska i Ślązaków wojska gen. Stanisława Szeptyckiego wkraczające na Górny Śląsk. Jego podpis figuruje na dokumentach przyłączenia Górnego Śląska do Rzeczypospolitej.
Uroczystość przejęcia Śląska przez Polskę. Od lewej stoją: I starosta katowicki - Jan Mildner (w głębi), I Wojewoda Śląski - Józef Rymer, Wojciech Korfanty, gen. Stanisław Szeptycki. Data wydarzenia: 16-07-1922.
Uroczystość przejęcia Śląska przez Polskę. Przemówienie ministra spraw wewnętrznych Antoniego Kamieńskiego. Widoczni na zdjęciu: I Wojewoda Śląski Józef Rymer (stoi w środku), generał Stanisław Szeptycki (stoi za I Wojewodą Śląskim) oraz marszałek Sejmu RP Wojciech Trąmpczyński. Data wydarzenia: 16-07-1922.
Uroczystość przejęcia Śląska przez Polskę. Odczytanie aktu przejęcia Śląska. Data wydarzenia: 16-07-1922.
Uroczystość przejęcia Śląska przez Polskę. Grupa ludności przy Rynku w Katowicach, obserwująca defiladę. Data wydarzenia: 16-07-1922.
Przyjazd generała Henri Le Ronda na uroczystość przejęcia Śląska przez Polskę, 1922 rok
Akt przyłączenia Górnego Śląska do Polski, 16. VII. 1922 rok
"Minęły wieki ucisku i niedoli, aż wreszcie dożyliśmy dzisiaj wielkiej historycznej chwili połączenia się z Rzeczpospolitą Polską. Polskie władze obejmują naszą ziemię w posiadanie. Wyzwolenie nasze zawdzięczamy przywiązaniu do ojczystego języka, zachowania odwiecznych narodowych tradycji i niezłomnej woli ludu śląskiego, dążącego niestrudzenie do połączenia z Polską. Więc padły słupy graniczne, runęły wszystkie zapory dziś po wiekach rozłąki, Orzeł Biały zwycięsko unosi się znów nad starą Piastowską dzielnicą. Gdy więc władze Polskie obejmą rządy na Śląsku, muszą tu zapanować : spokój porządek i poszanowanie prawa, musimy się oddać pozytywnej pracy twórczej"
W II RP został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta.
Jako wojewoda był bardzo sprawnym administratorem, realistą i politykiem kompromisu. Dążył do zgody narodowej. Nawet Niemcy, którzy pozostali w polskiej części Górnego Śląska nie mieli do niego poważniejszych zastrzeżeń. Jednak funkcję wojewody pełnił krótko. Zmarł na udar mózgu dnia 5 grudnia 1922 roku w Katowicach. Miał wtedy 40 lat. Zostawił żonę Teresę z Kozubków i dziewięcioro dzieci. Został pochowany na katowickim cmentarzu przy ul. Francuskiej. Pośmiertnie otrzymał Krzyż Niepodległości.
Portret nagrobny Józefa Rymera na cmentarzu przy ulicy Francuskiej w Katowicach
Tablica w Katedrze Chrystusa Króla w Katowicach
Wiele ulic na Górnym Śląsku nosi imię Józefa Rymera. Również wiele szkół szczyci się, że ma za patrona Józefa Rymera, na przykład Zespół Szkół Przemysłu Spożywczego w Katowicach.
Opracowano na podstawie:
http://de.wikipedia.org/wiki/Józef_Rymer
http://www.encyklo.pl/index.php5?title=Rymer_Józef
http://www.encyklo.pl/index.php5?title=Rymer_J%C3%B3zef
http://www.zsps.org.pl/index2.php?dzial=patron
http://www.audiovis.nac.gov.pl/search/
