Nie przemysł, nie infrastruktura, ani nawet turystyka nie są obecnie filarami hiszpańskiej gospodarki. Według piątkowego „Le Monde” silnym fundamentem, na którym opiera się niestabilny kraj są obecnie… dziadkowie. To oni w latach kryzysu zastępują drogie opiekunki do dzieci, wyczekując pod szkołami swych wnucząt, to oni pożyczają swym pociechom pieniądze, kiedy pensja nie starcza do końca miesiąca, wreszcie to oni w przeważającej mierze stanowią tłumy demonstrujące przeciwko kolejnym cięciom budżetowym.
W ponad 1,7 miliona hiszpańskich gospodarstw domowych wszyscy ich członkowie są bezrobotni, blisko 300 000 rodzin od początku kryzysu straciło mieszkanie. Dlaczego więc nie dochodzi w kraju do wybuchu? Przede wszystkim dzięki solidarności rodzinnej – komentują ekonomiści. W reportażu autorstwa Sandrine Morel znajdziemy opowieści o emerytach, którzy żywią i bronią. Utrzymują w czasie kryzysu i maszerują w demonstracjach broniąc interesów swoich wnucząt.
„Posłowie nie chcą już Strasburga”, stwierdza „Libération”. Dwudziestego trzeciego października, podczas dyskusji dotyczącej budżetu UE, Parlament Europejski miażdżącą różnicą głosów – 518 za, 149 przeciw i 33 wstrzymujących się – przegłosował poprawkę wzywającą do ustanowienia jednej siedziby, w Brukseli. Francja protestuje, ale gazeta uważa jednak, że „Paryż nie może bez końca blokować połączenia”. Zaś posłowie, którzy narzekają na Strasburg z powodu jego oddalenia i braku wystarczającej liczby obiektów hotelowych, podsuwają pomysły, aby znaleźć „alternatywy, które by zrekompensowały” tę zmianę, takie jak stworzenie tam elitarnego uniwersytetu europejskiego, przeniesienie ETS (obecnie w Luksemburgu) lub też Europolu (obecnie w Hadze). Ale co na to Luksemburg i Niderlandy?
Wyobraźmy sobie listę 2059 milionerów ukrywających dochody przed fiskusem, która trafia w ręce ministra finansów. Ten użycza jej komuś i… zapomina komu. Taka sytuacja miała miejsce w Grecji (zaskoczenie?). „Dimokratia” zadaje pytanie, jak lista mogła się zagubić. Ówczesny minister finansów Giorgos Papaconstantinou przekonuje, że zapomniał, komu ją przekazał, a jego następca Evangelos Venizelos oświadcza, że ją zgubił. „Skąd tyle tajemnic wokół tej sprawy i kto na tym skorzysta?”, zastanawia się gazeta. Rozpoczęła się nawet dyskusja o powołaniu komisji śledczej w tej sprawie.
Dlaczego wstydzimy się Europy? – pyta Hans Hoyong w „Der Spiegel”. Przez pewien czas ambasada niemiecka w Londynie każdego ranka z dumą wywieszała flagę europejską, ponieważ jej pracownicy wiedzieli, że doprowadza to do szału urzędującą w biurze naprzeciwko Margaret Thatcher. Podziwiano wówczas projekt europejski, ponieważ biednym państwom – takim jak Irlandia czy Portugalia – umożliwiał on dogonienie reszty kontynentu. Autor felietonu krytykuje narodową małostkowość, która dochodzi do głosu w wielu państwach Wspólnoty. Ale mimo tych głosów oburzenia, niezgadzających się na „więcej zjednoczenia w Europie” konstatuje, że czas państw narodowych przeminął. Idzie mu zwłaszcza o ich wyidealizowane formy, istniejące jedynie w głowach eurosceptyków wychowanych na zjednoczonym już kontynencie. Żyjemy w świecie ponadnarodowym – dowodzi autor – i musimy się z tym pogodzić.
Na koniec, jakby w ramach komentarza do poprzedniego akapitu, „La Vanguardia”. Centroprawicowa nacjonalistyczna partia Convergencia i Uniówraz ze swym przywódcą, premierem Katalonii Arturem Masem, przed wyborami regionalnymi planowanymi na 25 listopada włączyli do swojego programu punkt dotyczący o referendum w sprawie niepodległości regionu i utworzenia niezależnego państwa.
* Marcin Dobrowolski, dziennikarz i producent radiowy. Pracuje w Radiu PiN.
** Tekst ukazał się w dziale "Felieton bez <-ąc>", w „Kultura Liberalna” nr 199 (44/2012) z 30 października 2012 r.
Inne tematy w dziale Polityka
