• Wiarygodność finansową Polaków w okresie przedświątecznym sprawdza się o 12% częściej niż w pozostałych miesiącach tego roku.
• W ciągu ostatniego roku wartość długu przypadającego na jednego konsumenta wzrosła średnio aż o ponad 12%. Obecnie średnie zadłużenie Polaków odnotowanych w ERIF wynosi 18 845 zł. Jednak choć średnia wartość długu rośnie, liczba zadłużonych maleje.
• Obecna sytuacja gospodarcza prowadzi do coraz większego zadłużania się Polaków oraz przyczynia do zwiększenia liczby zapytań wystosowywanych do BIG.
W okresach przedświątecznych Polacy częściej korzystają z pożyczek, kredytów, odroczonych płatności czy kredytów ratalnych. Tak jest i w tym roku – świadczy o tym zwiększona liczba zapytań o wiarygodność finansową, które wpłynęły do ERIF Biuro Informacji Gospodarczej. Nie dość, że zapytania wzrastają wraz z końcem roku – rośnie też ich liczba z roku na rok.
W listopadzie i grudniu br. do ERIF trafiło o 12,5% więcej zapytań niż średnio miesięcznie od stycznia bieżącego roku. Najwięcej zapytań o klientów wpłynęło do ERIF BIG – zarówno w tym, jak i w ubiegłym roku – właśnie w listopadzie.
- W ostatnich tygodniach roku notujemy najwięcej zapytań o rzetelność konsumentów w perspektywie całych dwunastu miesięcy. Wpływ na ten wzrost mają prawdopodobnie dwa czynniki: coraz większa popularność Black Friday i Cyber Monday, a także rozpoczynające się przygotowania do świąt. Z badań, które przeprowadził w tym roku Empik, wynika, że już z początkiem grudnia aż 40% konsumentów kompletowało świąteczne prezenty dla bliskich. Tak duże wyprzedzenie w przygotowaniach do świąt znajduje swoje odzwierciedlenie w zwiększającym się ruchu w BIG, gdyż w tym czasie chętnie sięgamy m.in. po zewnętrzne finansowanie lub zakupy z elementem kredytu w tle – tłumaczy Edyta Szymczak, prezes ERIF Biura Informacji Gospodarczej.
Wzrost zapytań w okresie świątecznym – kto generuje ruch w BIG?
Według danych za okres od stycznia do połowy grudnia br. można zauważyć, że w tym roku do ERIF BIG miesięcznie docierało więcej zapytań o rzetelność konsumencką niż w 2021 r. Tylko w listopadzie tego roku pojawiło się o 4% więcej zapytań, niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Co więcej, od 2019 r. widoczny jest stały wzrost udziału zapytań w okresie okołoświątecznym w stosunku do ogólnej liczby zapytań w skali roku. W 2019 r. udział zapytań, które wpłynęły do ERIF w listopadzie i grudniu, wyniósł 17% w stosunku do całego roku. Rok później osiągnął poziom 18,2%, a w minionym 2021 roku już blisko co piąte zapytanie pochodziło z okresu końca roku.
Jak podkreśla prezes ERIF - Spodziewamy się, że w listopadzie i grudniu udział zapytań przekroczy ubiegłoroczne niecałe 19%. Dane te wskazują, jak dużym obciążeniem dla domowego budżetu są wydatki świąteczne i końcoworoczne, a zwiększona aktywność zakupowa będzie miała znaczenie dla kondycji domowych budżetów w pierwszym, a nawet drugim kwartale przyszłego roku.
Dane ERIF wskazują również, że w listopadzie 2022 wpłynęło o ok. 10% więcej zapytań od banków lub instytucji finansowych niż w okresie nieświątecznym. Co ciekawe, rok wcześniej, w 2021 r. wzrost zapytań od banków i instytucji finansowych był jeszcze większy i wyniósł 17%. Dane te mogą wskazywać, że w tym roku Polacy są nieco bardziej ostrożni i powściągliwi w podejmowaniu nowych krótkoterminowych zobowiązań. Natomiast w przypadku branży e-commerce, szczególnie w segmencie BNPL (Buy Now Pay Later – Kup teraz, zapłać później), tegoroczny wzrost zapytań w listopadzie i grudniu osiąga poziom nawet o 14% wyższy w porównaniu z pozostałymi miesiącami w roku, co wskazuje na popularność tego modelu finansowania zakupów, a także na rosnącą dostępność tej oferty finansowej.
W 2022 r. więcej zapytań – Polacy zapożyczają się w kryzysie?
Rok 2022 dla wielu osób był finansowo ciężki, co przekłada się na wzrost średniej wartości długu przypadającego na jedną osobę zadłużoną. Tylko w perspektywie ostatnich 12 miesięcy średnia wartość zadłużenia wzrosła o blisko 12% i wynosi obecnie 18 845 zł, podczas gdy jeszcze w grudniu 2021 było ono mniejsze o blisko 2 tys. zł.
- Nasze dane wyraźnie wskazują, że mijający rok był dużym obciążeniem dla domowych budżetów. Wzrost średniej wartości zadłużenia o blisko 2 tys. zł to bardzo silnie odczuwalna zmiana. Zwłaszcza gdy uświadomimy sobie, że od lipca do grudnia 2021 r. średnie zadłużenie wzrosło jedynie o 0,62%, a w tym samym okresie, ale już rok później - w 2022 r. - wartość przeterminowanych zobowiązań przypadająca na jednego konsumenta wzrosła aż o 11,6%. Wpływ na tak dynamiczną i negatywną zmianę ma wzrost kosztów życia, na które wpływ mają m.in. inflacja, kryzys energetyczny, decyzje Rady Polityki Pieniężnej i Narodowego Banku Polskiego dot. podniesienia stóp procentowych, czy też wojna w Ukrainie. W konsekwencji wzrost cen produktów i usług oraz kosztów utrzymania gospodarstw domowych, przy jednoczesnym rozluźnieniu dyscypliny płatniczej w regulowaniu zobowiązań, doprowadza do niekorzystnego stanu, który już jest widoczny w danych – mówi Edyta Szymczak z ERIF BIG.
Ekspertka wskazuje, że najwięcej wpisów znajdujących się w bazie ERIF pochodzi z niespłaconych pożyczek (28%), niespłaconych rachunków za multimedia (24%) czy zadłużeń bankowych (15%).
W Nowy Rok nie warto wchodzić z długami
W połowie grudnia ponad 1,5 mln osób widniejących z bazie ERIF posiadało negatywny wpis, który wskazywał na ich nierzetelność i niewiarygodność finansową w oczach banków, instytucji finansowych, operatorów telekomunikacyjnych czy partnerów biznesowych. Choć liczba ta jest niższa niż rok wcześniej, to wciąż niepokoi.
Osoby, których dane obciążone są negatywnym wpisem w BIG, muszą liczyć się z perspektywą odmowy udzielenia kredytu, pożyczki, możliwości podpisania umowy z operatorem telefonicznym czy internetowym, otworzenia limitu w karcie kredytowej, również tej wirtualnej przy zakupach online, oraz szeregiem innych konsekwencji finansowych. Zanim kwestia ta stanie się uciążliwa i na przykład zablokuje możliwość uzyskania zewnętrznego finansowania, zakup ratalny lub podpisanie umowy z naszym dostawcą, warto uregulować zobowiązanie i podjąć działania mające na celu usunięcie wpisu.
- Uregulowanie zobowiązania nakłada na wierzyciela konieczność niezwłocznego, nie później niż w czasie określonym ustawą, wycofania negatywnego wpisu złożonego w bazie BIG. Rekomenduję zatem dołożenie wszelkich starań, by spłacić dług i możliwie jak najszybciej odbudować swój finansowy i konsumencki wizerunek. Warto też w Nowy Rok wejść z „czystą kartą”, bez długów, by nadchodzący czas miał szansę stać się dla nas nowym otwarciem, wolnym od tego rodzaju zmartwień – mówi Edyta Szymczak, prezes ERIF BIG.
