Profesor Arthur Laffer, popiera politykę ceł Prezydenta Donalda Trumpa

Profesor Arthur Laffer, popiera politykę ceł Prezydenta Donalda Trumpa

Profesor Arthur Laffer, od 1970 roku doradza amerykańskim prezydentom w zakresie zarządzania gospodarką. W wieku zaledwie 30 lat kierował Biurem Zarządzania i Budżetu za prezydentury Richarda Nixona. W latach osiemdziesiątych odegrał kluczową rolę w rozwoju niezwykle udanej polityki gospodarczej Ronalda Reagana. Od tego czasu przywódcy regularnie zwracają się do niego o radę, w tym premier Izraela Benjamin Netanjahu. Niedawno profesor zaproponował plan reformy podatkowej w celu wzmocnienia Izraela ale także udzielił wywiadu w którym bardzo dobrze wyraził się o działaniach Prezydenta USA Donalda Trumpa.

Laffer odwiedził Izrael na zaproszenie Israeli Center for Liberty, organizacji broniącej konserwatywnych zasad. Zwrócił się do publiczności wraz ze specjalistą od sztucznej inteligencji dr Eli Davidem, jednym z niosących pochodnię z okazji Dnia Niepodległości. Jego program obejmował spotkania z Netanjahu, ministrem finansów Bezalelem Smotrichem, ich zespołami ekonomicznymi i byłymi izraelskimi studentami.

Pomimo podeszłego wieku Laffer zachowuje energię i urok, kontynuując swoją rolę angażującego pedagoga. Główny temat, o który go poproszono, dotyczył globalnej rewolucji celnej Donalda Trumpa. Przypomnijmy, że amerykański prezydent ustanowił znaczne bariery handlowe, które miały poważnie skomplikować zdolność większości krajów do sprzedaży produktów na rynku amerykańskim.

Decyzja ta zakłóciła globalną równowagę gospodarczą, spowodowała załamanie na giełdach i skutecznie rozpoczęła konflikt handlowy między Ameryką a społecznością międzynarodową. Laffer zauważył: "Byłem świadkiem słabych wyników prezydenta. Obserwowałem Baracka Obamę, Joe Bidena, George'a Busha seniora i juniora. Niektórzy byli okropnymi prezydentami, ale widziałem też doskonałych. Bill Clinton był wybitnym prezydentem i poparłem go dwukrotnie" – uzasadniając jednocześnie podejście Trumpa.

Jego rozumowanie? "Po II wojnie światowej okazaliśmy ogromną hojność pokonanym narodom (Japonii i Niemcom), naszym sojusznikom (zachodnim partnerom) i społeczności międzynarodowej. Zezwoliliśmy wszystkim krajom na ustanowienie ceł chroniących ich krajową produkcję, ponieważ wymagały one rozwoju przemysłowego. Jednak od tego czasu znacznie wzrosły, ale nasz bilans handlowy pozostaje słaby.

"To prowadzi mnie do drugiej uwagi, dotyczącej wzajemności. Ameryka utrzymuje najniższe cła na świecie, z nielicznymi wyjątkami. Tymczasem każdy z tych krajów pielęgnuje swoje cła ochronne. Japońscy przywódcy opowiadają się za ochroną swoich rolników. Amerykańskie samochody kosztują w Japonii o 60 000 dolarów więcej niż w USA ze względu na bariery i różne ograniczenia. Na przestrzeni lat nagromadziły się niezliczone cła przeciwko Stanom Zjednoczonym".

Kiedy Trump mówi wprost, że światowy handel traktuje USA niesprawiedliwie...

– Oczywiście, ma rację.

P: Nauczyłem się, że stabilność gospodarcza jest niezbędna. Kiedy jednak Trump wprowadza cła, a następnie je opóźnia, wielokrotnie redukuje i zwiększa, jest to sprzeczne z zasadami stabilności.

"Kiedy wyniki są słabe, musisz zachować elastyczność, aby się dostosować. Wcześniej, po ustanowieniu taryf, ich zniesienie okazało się trudne, co prowadziło do pogorszenia koniunktury gospodarczej. Obecnie, dzięki prezydenckim zarządzeniom wykonawczym, mogę natychmiast wdrożyć środki i uchylić je następnego dnia. Takie podejście sprawia, że cła są znacznie mniej groźne, co pozwala Trumpowi zmusić kraje do negocjacji.

Niemniej jednak jest to wojna handlowa, z argumentami sugerującymi, że wojny handlowe szkodzą wszystkim. Amerykańskie rodziny również staną przed większymi wyzwaniami. Produkcja iPhone'ów w kraju podwoiłaby koszty, podobnie jak produkcja samochodów. Oznacza to inflację i spadający poziom życia.

"Twierdzenie, że "wojny handlowe szkodzą wszystkim" jest niedorzeczne. Chociaż wszyscy ponoszą straty, kwoty znacznie się różnią. Ameryka jest największym rynkiem na świecie. Podczas wojen handlowych poniesie straty, ale znacznie mniejsze niż mniejsze kraje. To daje Trumpowi przewagę negocjacyjną i wierzę, że taka jest jego strategia. Zignoruj ekonomię, teorie i statystyki – jestem przekonany, że targuje się z krajami, aby skłonić je do negocjacji, dążąc do zawarcia bardziej wolnych porozumień handlowych. Myślę, że ostatecznie jego celem jest obniżenie ceł i barier, jednocześnie zawierając nowe umowy handlowe, zwłaszcza z Chinami.

P: On nadal podejmuje ryzyko?

- Absolutnie. Zysk zawsze wiąże się z podejmowaniem ryzyka, z możliwością porażki. Korzyści płynące z wolnego handlu są jednak znaczące, pomimo przyznanego ryzyka".

Ogólnie rzecz biorąc, Laffer jest przekonany, że strategia Trumpa odniesie sukces. Choć amerykański prezydent zainicjował wojnę gospodarczą na całym świecie, poszczególne kraje będą negocjować nowe umowy handlowe osobno. Oznacza to, że siła negocjacyjna Ameryki z każdym krajem z osobna wzrasta...

Uważa on, że Chiny potrzebują korzystnych amerykańskich umów handlowych tak samo jak Ameryka. Wybitny ekonomista uważa, że nawiązując odpowiednie relacje handlowe z azjatyckim mocarstwem, Trump jednocześnie rozwiąże napięcia polityczne wokół Tajwanu.

Jeśli chodzi o izraelską gospodarkę w czasie wojny, Laffer przyznaje, że nie jest specjalistą od rozwoju gospodarczego Izraela. Mimo to oferuje kilka sugestii i przewiduje powojenny dobrobyt gospodarczy Izraela.

"Porównując warunki sprzed dwóch dekad, zaobserwowałem dramatyczną poprawę sytuacji gospodarczej Izraela. Przedsiębiorczość, innowacje, liderzy biznesu i firmy technologiczne – to niezwykła gospodarka. Współczesny Izrael stał się wysoce wyrafinowany. Wojna nakłada ogromne obciążenia ekonomiczne, ale są one tymczasowe. Wierzę, że kiedy to się skończy, poradzisz sobie ze spłatą zadłużenia. Chociaż poziom zadłużenia jest podwyższony, nie jest on krytycznie nadmierny".

.....