W kolejnym odcinku z cyklu "Polacy nie mają talentu do nauk ścislych" przedstawię dzisiaj sylwetkę Marka Kaca.
Marek Kac - jeden z pionierów probabilistyki XX wieku
Marek Kac wywodził się ze szkoły lwowskiej, gdzie w 1937 roku doktoryzował się pod kierunkiem Hugo Steinhausa. W wieku 24 lat wyjechał do Stanów, gdzie przebywał do swojej śmierci w 1984 roku. Dzięki wyjazdowi przeżył drugą wojnę. Jego rodzina została zamordowana w Krzemiencu w 1942 roku.
Przez swoją karierę był związany z Uniwersytetem Cornella, a potem Uniwersytetem Południowej Kalifornii.
Kac miał fundamentalny wkład w rozwój teorii prawdopodobieństwa i szeroko pojętej fizyki matematycznej. Na tej ostatniej się nie znam, więc wspomnę tylko o pracach związanych ze słynnym modelem Isinga. W czasie pobytu na Cornellu zaczął też pracę z Richardem Feynmanem, noblistą z fizyki. Słynna formuła Feymnana-Kaca wywodzi sie z fizyki matematycznej, ale w ostatnich latach znalazła ogromne zastosowanie w matematyce finansowej.
Z dziedziny probabilistyki najsłynniejszym rezultatem (z pogranicza teorii liczb i prawdopodobieństwa) jest twierdzenie Kaca-Erdosa, które ukazało się w ich wspólnej pracy. Kac "zgadł" wynik, a Erdos zaproponował metodę dowodu. Paul Erdos to zresztą kolejny gigant naukowy z którym wspólpracowal Kac - prawdopodobnie najbardziej prominentny matematyk XX wieku. Słynna jest liczba "Erdosa", która wskazuje na to "jak dalego dany naukowiec jest od Erdosa". Jesłi ktoś napisał pracę z Erdosem, to ma liczbę 1, jeśli ktoś napisał pracę, z kimś kto napisał pracę z Erdosem, to ma liczbę dwa itd.
Wartość naukowca, poza pracami naukowymi, można pośrednio oceniać przez to jakich wypromował doktorantów. Lista doktorantów Marka Kaca nie jest długa, ale liczy się jakość, nie ilość. Harry Kesten, Daniel Stroock to mega-gwiazdy w probabilisityce w XX wieku.
Także Murray Rosenblatt położył fundamenty do analizy szeregów czasowych. Rosenblatt ma zresztą korzenie polskie, ale o tym być może w następnym odcinku.
