Analizując tematykę dotyczącą Rządu Ocalenia Narodowego a także roli i znaczenia osoby Wincentego Witosa, jako Premiera tego ponadpartyjnego rządu, należy z całą stanowczością zwrócić swą uwagę na roku 1918, kiedy to na skutek I wojny światowej Polska po 123 latach niewoli rozpoczęła budowę swej niepodległości i suwerenności, ta wielka godzina, na którą naród polski oczekiwał, nadeszła. Niestety chwile szczęścia nie trwały długo, kiedy to w roku 1920 doszło do wybuchu wojny polsko – radzieckiej i pojawiło się realne zagrożenie ponownej utraty niepodległości. Sytuacja polityczna Polski i Europy stawała się coraz bardziej niestabilna i niebezpieczna. 4 VII 1920 roku rozpoczęła się ofensywa frontu północno – zachodniego Armii Czerwonej. W ciągu dwóch tygodni bolszewicy zajęli Mińsk, Wilno, Grodno, Pińsk. Na Froncie południowym trwały zacięte walki pod Równem. 10 VIII wojska polskie opuściły linię Bugu grupując się pod Wieprzem i Wisłą do rozstrzygającej bitwy. Jednocześnie Armia Bolszewicka, niezacierająca wzdłuż granicy z Prusami Wschodnimi, wdarła się pod Mławę i Płock, nad Polską zawisło śmiertelne niebezpieczeństwo. Na zajętych terenach bolszewicy organizowali pospiesznie organy swej władzy, zapowiadano wówczas utworzenie Polskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, obalenie polskiego rządu, wywłaszczenie i nacjonalizację przemysłu. Jednocześnie zaczęły funkcjonować trybunały rewolucyjne, których celem było szerzenie terroru i przemocy wśród polskie społeczeństwa. Należy tu nadmienić, iż celem bolszewików było zorganizowanie nowego ładu światowego, podbój Polski miał pozwolić na połączenie się bolszewików z siłami rewolucyjnymi i antydemokratycznymi funkcjonującymi w Europie. Konferencje i spotkania międzynarodowe, które miały wówczas miejsce, pokazywały brak zrozumienia znacznej części zachodnich elit politycznych dla faktu, iż naród polski walczy nie tylko o swą niepodległość, ale także osłania Europe przed zalewem rewolucji i barbarzyństwa. W momencie największego zagrożenia dla Rzeczypospolitej nastąpiła konsolidacja społeczeństwa polskiego, w szeregi armii polskiej wstępowali ochotnicy, mnożyły się dobrowolne ofiary na fundusz ochrony państwa, do obrony ojczyzny i chrześcijaństwa wezwał również Episkopat Polski. Był to jednocześnie czas ogromnego kryzysu i przesilenia politycznego. Na posiedzeniu Rady Ochrony Państwa endecja domagała się dymisji Piłsudskiego i powołania gen. Dowbora – Muśnickiego na stanowisko wodza naczelnego. 24 VII 1920 roku ustąpił gabinet premiera Grabskiego i powołany został Rząd Obrony Narodowej składający się ze wszystkich głównych sił politycznych pod przewodnictwem Wincentego Witosa z PSL „Piast”. Cel i działania nowego ponadpartyjnego Rządu Obrony Narodowej określiła odezwa Bracia Włościanie na wszystkich ziemiach, wzywająca chłopów do obrony wolności i niepodległości kraju: „Od was bracia Włościanie, zależeć będzie czy polska będzie wolnym państwem ludowym, w którym lud będzie rządził i żył szczęśliwie, czy też stanie się niewolnikiem Moskwy [...] Za to, czy państwo nasze obronimy od zagłady, siebie od jarzma niewoli, rodziny nasze od nędzy, a całe pokolenie nasze od hańby, za to my, Bracia Włościanie odpowiedzialność poniesiemy i ponieść musimy”. PSL jako ważne środowisko polityczne w rządzie podkreślało, iż podstawą działania gabinetu Wincentego Witosa jest walka o niepodległości i suwerenność ojczyzny. W dniach 12 – 16 VIII 1920 roku rozegrała się decydująca bitwa o Warszawę, kiedy to po krwawych walkach szala zwycięstwa przesunęła się ku Polsce. Konflikt ostatecznie zakończył się 18 III 1921 roku zawarciem pokoju w Rydze. Rok 1920 i funkcjonujący wówczas rząd pod przewodnictwem Wincentego Witosa winny skłaniać nas ludowców do podejmowania odpowiedzialnych i konsekwentnych starań na rzecz upamiętnienia roli i znaczenia Wincentego Witosa w historii Polski. Nie możemy zgodzić się z krzywdzącą narracją, w myśl której Witos, jako jeden z ojców polskiej niepodległości, jest pomijany. Musimy konsekwentnie domagać się unieważnienia orzeczeń wydanych wobec Wincentego Witosa i innych polityków w procesie brzeskim a także swoja pracą i zaangażowaniem odpowiedzialnie upominać się o godne i należyte miejsce dla Wincentego Witosa w polskiej historii
