PLK PLK
211
BLOG

Referendum Konstytucyjne

PLK PLK Polityka Obserwuj notkę 1

Proponuję następującą drogę do pełnego uzdrowienia polskiego systemu sprawowania władzy czyli rozstrzygnięcia konfliktu konstytucyjnego pomiędzy Prezydentem RP a Premierem RP. Mianowicie przeprowadzenie Referendum Konstytucyjnego wraz z wyborami prezydenckimi w 2010 roku.



Referendum Konstytucyjne winno zawierać jedynie dwa pytania alternatywne:



1. Kto powinien wybierać rząd Polski?  



a) Sejm                   



b) Obywatele w wolnych wyborach



2. Ile partii powinno znajdować się w Sejmie?   



a) wiele mniejszych



b) dwie duże




Jeśli wyborcy opowiedzą się dwa razy za alternatywą a) należy wprowadzić dojrzały system parlamentarny, jeśli dwa razy b) to system prezydencki


Natomiast jeśli wyborcy zagłosują 1 a) i 2 b) będzie to system panujący w Wielkiej Brytanii, a jeśli 1 b) i 2 a) oznaczać to będzie system prezydencko-parlamentarny podobny do francuskiego. Sam fakt przeprowadzenia referendum będzie oznaczał zwycięstwo ponieważ każdy z tych wariantów jest lepszy od obecnego systemu. Nowa konstytucja miałaby w ten sposób silną legitymacje.



Ze względu na próg frekwencyjny i nie tylko, najlepszym momentem do przeprowadzenia Referendum Konstytucyjnego jest pierwsza tura wyborów prezydenckich. Następująca kadencja Prezydenta mogła by posłużyć do przygotowań do zmiany konstytucji która obowiązywała by od następnych wyborów prezydenckich.



Oczywistością jest że zmiany w konstytucji nie powinny być głosowane przez sejm. (Ze względów formalnych należało by zapewne do referendum dołączyć 4 wersje nowej konstytucji, tak aby od momentu referendum zaczęła obowiązywać jedna z nich. Wymagane jest też wakacjo legis równe jednej kadencji prezydenta, aby nie doszło do wrażenia że urzędujący prezydent chce tylko poszerzyć swe kompetencje na drugą kadencje.  Do nowej konstytucji należy również zapisać iż ponowna zmiana tej części konstytucji wymaga ponownego referendum, tak aby zapobiec ewentualnym próbom obalenia nowej konstytucji przez Sejm.)



A wszystkie inne bardziej szczegółowe i techniczne potrzebne zmiany w konstytucji powinny być przeprowadzone przez Sejm w obecnym trybie i nie powinny być przedmiotem Referendum Konstytucyjnego.



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



Analiza Polskiego Systemu Politycznego



Europejski model demokracji



Ustój polityczny panujący w III RPto odmiana tego samego ustroju który panuje w całej Europie, czyli "Systemu Parlamentarnego" w różnych nowoczesnych odmianach. Ponieważ jest on historyczną spuścizną po wielowiekowej tradycji Monarchii absolutnej i konstytucyjnej umożliwił w przeszłości płynne przejście od Monarchii do Demokracji.



"System Parlamentarny" wyróżnia się wśród innych form demokracji istnieniem głowy państwa która sprawuje wszystkie funkcje reprezentacyjne oraz istnieniem urzędu Premiera vel Kanclerza, który sprawuje większość władzy wykonawczej. Głowa Państwa może mieć postać Monarchy (Monarchia Parlamentarna) lub Prezydenta (Republika Parlamentarna), ale nie zmienia to istoty systemu parlamentarnego.Głowa Państwa Republiki Parlamentarnej może być wybierana pośrednio lub bezpośrednio.



Kompetencje głowy państwa są w krajach Europy różne, od żadnych jak w Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i Włoszech do dużych jak we Francji. Lecz głowa państwa nigdy nie ma pełnej władzy wykonawczej i to różni republikę parlamentarną od systemu prezydenckiego. Kompetencje de jure głowy państwa mogą być większe od faktycznych, tak n.p. królowa Anglii ma de jure wielkie kompetencje z których nawet nie myśli korzystać. Podobnie jest też w Niemczech i innych krajach. Regułą jest iż jeśli głową państwa jest monarchą to nie posiada on de fakto żadnej władzy.



W Polsce funkcje głowy państwa pełni, wybierany bezpośrednio przez obywateli, prezydent. Prezydent Polski posiada de jure małą część władzy wykonawczej choć de fakto władza Prezydencka jest większa ponieważ posiada on silny mandat społeczny.




Wady Systemu Parlamentarnego



    * 1 Podział egzekutywy



Podzielenie władzy wykonawczej na dwie instytucje jest niemożliwe! Jeśli jedna strona nie zaakceptuje roli podporządkowanej dojdzie do konfliktu. Historycznie początkowo całą władze miał monarcha który mógł wymieniać premierów jak mu się podobało i dyktować im swoją wolę, lecz z biegiem czasu sytuacja się odwróciła o 180 stopni. Jednak w niektórych krajach nadal istnieje spór kompetencyjny.



    * 2 Zależność egzekutywy od legislatywy



Ponieważ władza wykonawcza jest zależna od władzy ustawodawczej, kompetencje władzy wykonawczej są ograniczone, nie może ona postępować wbrew interesom partyjnym. Prowadzi to do dominacji władzy wykonawczej przez funkcjonariuszy partyjnych. Rząd jest uzależniony od decyzji kilku posłów. Ponieważ większość w parlamencie jest zazwyczaj nieduża wystarczy aby kilku posłów przestało popierać rząd aby ten upadł. Najlepszym przykładem jak słaba i niestabilna może być władza Premiera są Włochy które przez blisko 50 lat powojennych miały ca. 50. premierów!



    * 3 Brak wyborów egzekutywy



Ponieważ społeczeństwo ma tylko pośredni wpływ na wybór władzy wykonawczej, premier nie ma poparcia społecznego i nie odpowiada bezpośrednio przed społeczeństwem.



    * 4 Niski prestiż szefa rządu



Pomimo tego iż faktyczna władza leży w rękach premiera jego autorytet i prestiż jest przeważnie zbyt mały w stosunku do jego kompetencji. Zazwyczaj większym prestiżem cieszy się głowa państwa. Wyraża się to także w wysokości jego wynagrodzenia i innych dóbr materialnych.  W niektórych krajach jak Niemcy i Wielka Brytania urząd ten z czasem nabrał należnego prestiżu społecznego, co nie znaczy że nie jest dalej słabo płatny i pozbawiony wygód głowy państwa. (Wszystkie Głowy Państwa mają do dyspozycji Pałace i świtę oraz otrzymują dożywotnie pensje. Najjaskrawszy przykład to Wielka Brytania gdzie premier ma służbowy dom szeregowy a Królowa Pałac)



Z wszystkich znanych modeli sprawowania władzy, zarówno tych niedemokratycznych ale i tych demokratycznych, europejski model posiada najsłabszą władze wykonawczą i to jest jego podstawowa wada. Skutki tej słabości dają się zaobserwować we wszystkich krajach Europy a szczególnie jaskrawie we Włoszech oraz w nowych demokracjach europy wschodniej. Ale żaden kraj Europy nie jest wolny od słabości władzy wykonawczej, która krótko mówiąc nie jest w stanie przeciwstawić się interesom partykularnym różnych lobbies i działać li tylko zgodnie z interesem społecznym. Na słabości władzy wykonawczej zyskują silne ale małe grupy społeczne a traci większość społeczeństwa.



W najgorszym możliwym wypadku władza wykonawcza jest tak słaba że prowadzi to do chaosu w kraju. Przykłady: Republika Weimarska, Włochy, Rosja za Borysa Jelcyna. Skutkiem bardzo słabej władzy demokratycznej jest tęsknota społeczeństwa za silną niedemokratyczną władzą (Republika Weimarska; Rosja; Włochy są wyjątkowe ze względu na silne tradycje demokratyczne oraz członkostwo w UE).



Dojrzały System Parlamentarny



Wady systemowe systemu parlamentarnego udało się do pewnego stopnia obejść poprzez wprowadzenie nieformalnych reguł konstytucyjnych które mogą nawet anulować formalne zapisy konstytucji. Taki ustrój nazywa się potocznie "dojrzałą demokracją europejską".



Najważniejsze nieformalne Reguły dojrzałej demokracji parlamentarnej:



1. Żelazna Reguła!: Głowa państwa nie używa nigdy(!) swych zapisanych w konstytucji praw!


2.Reguła wyborów premierowskich: Kandydat na Premiera jest przedstawiany wyborcą przed wyborami a wybory do parlamentu przekształcają się de fakto w wybory na urząd premiera.


3. Reguła: Premier jest jednocześnie szefem partii rządzącej


4. Reguła: Nie zmienia się Premiera w trakcie jednej kadencji parlamentu



Najważniejsza jest 1. Żelazna Reguła która jest przestrzegana we wszystkich krajach europy zachodniej. 2. Reguła jest przeważnie przestrzegana a 3. 4. nie zawsze.




Wady polskiego systemu parlamentarnego



Do tej pory nie obowiązują w Polsce żadne reguły nieformalne które by niwelowały wady systemowe systemu parlamentarnego, z tego powodu występują w Polsce wszystkie wady systemowe systemu parlamentarnego!



    * Podział władzy wykonawczej między głowę państwa a premiera



Skala problemu: duża


Skutki: niespójna polityka, brak rozwiązań


Przykłady: polityka zagraniczna, weto


Worst case scenario:  blokada totalna, Prezydent wetuje wszystkie ustawy rządu



    * Zależność władzy wykonawczej od władzy ustawodawczej



Skala problemu: duża


Skutki: Niestabilne rządy, partyjniactwo


Przykłady: od 89 roku tylko J. Buzek piastował urząd Premiera przez całe 4 lata, rządy mniejszościowe


Worst case scenario: Częste rozwiązywanie Sejmu i przedterminowe wybory jako reguła



    * Mały wpływ społeczeństwa na władze wykonawczą



Skala problemu: duża


Skutki: Premier ubezwłasnowolniony sterowany bezpośrednio przez partię


Przykłady: Premierzy nieznani wyborcom przed wyborami. N.p.: Buzek, Marcinkiewicz, Belka, Pawlak


Worst case scenario: Ciągła rotacja na fotelu Premiera.



    * Niski prestiż urzędu premiera



Skala problemu: średnia


Skutki: Ambicje prezydenckie, brak chętnych do sprawowania urzędu


Przykłady: Tusk, Belka


Worst case scenario: Politycy małego formatu obejmują urząd Premiera




Naprawa Polskiego Systemu Politycznego



    * Alternatywa 1.: Wprowadzenie "Dojrzałego Systemu Parlamentarnego"



Likwidacja bezpośrednich wyborów prezydenckich i przestrzeganie nieformalnych reguł "dojrzałego" systemu parlamentarnego.


Jeśli pierwsza część wymaga "jedynie" zmiany konstytucji to druga część wydaje się trudniejsza do przeprowadzenia ponieważ nie da się narzucić nieformalnych reguł. Alternatywa 1. nie gwarantuje stabilnych rządów ponieważ wady 2., 3. i 4. zostają ograniczone lecz nie wyeliminowane.



    * Alternatywa 2.: Wprowadzenie"Systemu Prezydenckiego"



Alternatywa 2. wydawać się może rewolucyjna ale w istocie rzeczy taką nie jest ponieważ obecnie panujący system III RP przewiduje bezpośrednie wybory prezydenckie i jedyną zmianą w konstytucji było by przekazanie władzy premiera prezydentowi.


Wprowadzenie alternatywy 2. jest o wiele trudniejsze od wprowadzenie Alternatywy 1. ponieważ, po pierwsze nastąpi silny sprzeciw Sejmu i partii politycznych ze względu na ich osłabienie i po drugie dla tego iż nastąpi ingerencja środowisk europejskich i UE z poparciem modelu europejskiego.



PLK
O mnie PLK

  "Są trzy prawdy: Cała Prawda Też Prawda " Ks. Józef Tiszner

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Polityka