Młoda dziewczyna z dobrego domu, męczennica. Patronka ciężkiej pracy i dobrej śmierci. Orędowniczka wszystkich, którzy na codzień spotykają się z tym pierwszym, a często i z tym drugim - żołnierzy, marynarzy... i górników. Święta Barbara.
U nas najbardziej znana, jako patronka górników. Nic w tym dziwnego, wszak Polska "od zawsze" była krajem przemysłowym, a przemysł wydobywczy istniał na naszych ziemiach niemal od zarania dziejów... I należy to rozumieć dosłownie.
Bo chociaż, dzięki rozwojowi śląskiego przemysłu wydobywczego, "górnik" kojarzy nam się najczęściej z umorusanym panem wychodzącym z kopalnianej windy... To przecież polskie górnictwo to nie tylko Śląsk i nie tylko węgiel.
Do 30 czerwca 1996 roku, gdy zaprzestano całkowicie eksploatacji złoża, w Polsce znajdował się najstarszy czynny zakład przemysłowy świata - kopalnia soli w Wieliczce. Kopalnie w Wieliczce i Bochni nadal są jednymi z najstarszych kopalni soli kamiennej na świecie.
Nieco dalej na południe, w rejonie Gór Świętokrzyskich i na zachodzie Mazowsza, rozwijało się górnictwo rud żelaza. Tu znajdują się ślady najstarszych w Polsce kopalni żelaza. Tu od IV w. p.n.e. rozwijało się również hutnictwo żelaza - początkowo w dymarkach (piecach kotlinkowych), później w piecach bliższych współczesnym piecom hutniczym.
Świętokrzyskie to nie tylko dawne kopalnie rudy żelaza, ale również rud miedzi i ołowiu. Do dziś w niektórych miejscach można napotkać resztki szybów pokopalnianych, a ślady dawnego górnictwa pozostały w nazwach miejscowości i... w starej pieśni "Zieleni się jodła, pod jodłą skarb rud...". To "Pozdrowienie górnicze", śpiewane często na "Barbórkach".
Pisząc o polskim górnictwie nie sposób nie wspomnieć górnictwa naftowego i gazownictwa. Choć nasze dyskusje o tej gałęzi przemysłu wydobywczego zdominowała ostatnio sprawa pozyskiwania gazu z łupków, to przecież nie wolno nam zapomnieć, że to właśnie w Polsce mamy pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej, czynną do dnia dzisiejszego i pierwszą na świecie rafinerię ropy naftowej - obie zostały założone przez Ignacego Łukasiewicza.
Na koniec tej notki wspomnę jeszcze o górnikach, którzy przeciętnemu człowiekowi z górnictwem mało się kojarzą - o ludziach pracujących w kopalniach surowców mineralnych, czyli w tzw. kamieniołomach. Najstarsze ślady górnictwa na ziemiach polskich to ślady paeolitycznych kopalni krzemienia, datowane na ok. 10.000 lat p.n.e.. Jednak najbardziej znaną i najlepiej zachowaną kopalnią jest zespół kopalni krzemienia w Krzemionkach koło Opatowa, sprzed około 6.000 lat. Mimo, iż kopalnie surowców mineralnych mają typowo charakter odkrywkowy, jest to najstarsza kopalnia głębinowa w Polsce. Ze względu na przemysłowy charakter produkcji (wydobycie na dużą skalę, znacznie przekraczającą lokalne potrzeby) i zastosowane tam rozwiązania techniczne (jak stemple, sztuczna wentylacja, system transportu, unikalna technika komorowa, itp.) zespół w Krzemionkach bywa uważany za najstarszy zakład przemysłowy w Europie.
Z okazji górniczego Święta wszystkim Górnikom życzę pomyślności w życiu osobistym i zawodowym.
Szczęść Boże!
Inne tematy w dziale Rozmaitości
