“Logarytmu musimy bronić wszyscy razem, bo taki jest interes Polski”. Gdyby ktoś wygłosił takie zdanie kilka miesięcy temu, uznany zostałby albo za (mało zdolnego) satyryka albo za człowieka niespełna rozumu, albo ewentualnie za jakiegoś zwariowanego matematyka, broniącego jakiegoś ustanowionego przez siebie naukowego prawidła. Tymczasem gdy dziś, czołowy publicysta Rzeczpospolitej kończy swój komentarz konkluzją „Pierwiastka musimy bronić wszyscy razem, bo taki jest interes Polski” – nikt się nie śmieje; wprost przeciwnie, publicysta trafia w dominującą retorykę, jaka obecnie panuje w Polsce. W samej rzeczy, za kilka godzin Sejm niechybnie przegłosuje poparcie dla rządu w „obronie pierwiastka”.
Jest to bowiem w istocie prawdziwa funkcja owego tzw. „systemu pierwiastkowego” (który, rzecz jasna nie istnieje, bo jest tylko wyciągniętą w ostatniej chwili propozycją jednego jedynego państwa, za którą nie stoi żadne poparcie w łonie UE): zmobilizować opinię publiczną w poparciu dla Prezydenta i Premiera, którzy mogą pokazać, że bronią interesu narodowego. Wbrew kapitulantom, wbrew stronnictwu białej flagi, wbrew germano- czy frankofilom.
To im się znakomicie udało: wracają w tej chwili do swej starej, nacjonalistycznej retoryki, grając na resentymentach anty-niemieckich, a jednocześnie przedstawiając się jako politycy, umiejący lepiej niż inni odczytać narodową rację stanu.
To kuglarstwo: nie da się wyliczyć, który system głosowania jest lepszy dla konkretnego kraju. System nicejski, podobnie jak „pierwiastek” to pomysły wzięte z sufitu, nie odpowiadające żadnej rzeczywistości politycznej. W pewnych konstelacjach mogą być lepsze dla Polski, w innych (gdyby np. nastąpiło zblokowanie państw małych/średnich przeciw propozycji, która Polska popiera) – gorsze. Być może ułatwiają tworzenie mniejszości blokującej, ale w ten sposób zmniejszają bodźce poszukiwania kompromisu – a w zdecydowanej większości decyzje w Radzie przyjmowane są konsensualnie, właśnie dlatego, że wcześniej, w ramach organu roboczego rady COREPER wypracowany został kompromis. Taka jest logika polityczna Unii.
System podwójnej większości nie dlatego jest tak popularny, że sprzyja Niemcom i Francji, ale dlatego że jest najbardziej przejrzysty i demokratyczny. Łączy bowiem dwie logiki: logikę reprezentacji obywateli (gdzie powinna panować zasada proporcjonalności do ludności) i logikę reprezentacji równoprawnych państw (gdzie każde państwo liczy się jako jeden podmiot, bez względu na liczbę ludności). Pierwszy element podwójnej większości, czyli wymóg reprezentacji minimum 65 procent ludności, wyraża ideę przedstawicielstwa obywateli; drugi element (czyli wymóg minimum 55 procent państw) – ideę reprezentacji państw. Więc perspektywa, jaką nas straszą dzisiaj, że zasada podwójnej większości preferuje państwa wielkie, jest w dużej mierze zredukowana przez drugi człon podwójnej większości, w którym każde państwo: Luksemburg czy Niemcy, liczą się tak samo.
Gdyby było tak, że zasada podwójnej większości dawała hegemonię wielkim, dlaczego inne państwa tak łatwo zgodziłyby się na nią? Hiszpania np. – czy ich rząd w swym lewicowym szaleństwie nie dba o interesy narodowe? Dlaczego oni – i wszyscy inni – godzą się na zasadę podwójnej większości? Czyżbyśmy byli znów jedynymi trzeźwymi wśród pijaków?
Niestety, tego pytania nikt sobie nie zadaje, bo w chórze zatroskanych obrońców rzekomego „interesu narodowego” głos sceptyczny brzmi jak zaprzaństwo. Dlatego za chwilę usłyszymy zgodny chór partii koalicyjnych i PO w obronie logarytmu, przepraszam, pierwiastka.
Inne tematy w dziale Polityka
