Rechot nad tą trumną

Na łamach Rzeczpospolitej trwa festiwal obśmiewania krytyków IV RP: krytyczne rozmowy nad tą trumną wydają się czołowym publicystom Rzepy nie tyle niestosowne, co po prostu śmieszne. Kilka dni temu Bronisław Wildstein wyśmiewał Izabelę Cywińską, a dziś Rafał Ziemkiewicz ryczy ze śmiechu z powodu rewelacji Dziennika i GW dotyczących stosunków w TVP w czasie Czwartej.

Na początek, ciekawa sugestia: „Dotąd uważałem, że media państwowe, niesłusznie zwane publicznymi, to jeden z tych obszarów, gdzie Kaczyńskim wyszło najgorzej i gdzie cena zapłacona Samoobronie i LPR za sejmową większość przekroczyła akceptowalną granicę”. Proszę się wczytać w to zdanie. Media publiczne parterowej jakości to wina przystawek; gdyby nie one, PiS niechybnie zagwarantowałby niezależność i pełną rzetelność TVP i PR. To tak na dzień dobry w felietonie Ziemkiewicza.

Dalej jest jeszcze lepiej: następuje długi ironiczny passus z którego wynika, że gdyby istotnie było prawdą, że Pani Kotecka i inni szefowie musieli namawiać „różnych stażystów” do promowania linii pro-PiSowskiej a anty-platformerskiej, to oznaczałoby to, że telewizja była cudownie apolityczna: w telewizji Kwiatkowskiego bowiem nikogo nie trzeba było do niczego namawiać, bo wszyscy i tak wiedzieli, jaka jest właściwa linia: „Jeżeli to wszystko prawda, jeśli wiceszefowa TAI naprawdę musiała prosić małolatów: „zrób coś przeciwko PO”, i kusić ich do tego pieniędzmi, to TVP została znacznie odpolityczniona. Z naciskiem na „jeżeli”.”

No ale to odwracanie kota ogonem, bo miarą rzeczywistego „odpolitycznienia” nie są prywatne poglądy jakichś małolatów, ale publiczne opinie (i idące za nimi presje) szefów. Jeżeli pani Kotecka namawiała i manipulowała w sposób, jaki obecnie relacjonują Dziennik i Gazeta, to wystarczy to dla rozbrojenia ironii Ziemkiewicza. Z naciskiem na „jeżeli”. Ale nacisk u mnie jest niezbyt mocny. W Warszawie opowiadano mi sporo o Pani Koteckiej: były to opowieści mieszane – trochę dobre (o jej wyglądzie) i trochę złe (o wszystkim innym). Być może rozmawiałem z samymi oszczercami.

Na koniec Ziemkiewicz kpi sobie z odwagi wykazanej poniewczasie: „Bo spóźniona odwaga reportera, który nagle sobie o tym po kilku miesiącach przypomniał, dziwnie przypomina odwagę prokuratorów, którzy zbuntowali się przeciwko politycznym naciskom PiS nazajutrz po przejęciu władzy przez PO.” Ale co indywidualna odwaga dziennikarzy ma tu do rzeczy? No dobrze, więc szeregowi pracownicy telewizji nie są herosami odwagi cywilnej. Skoro Ziemkiewicz tego wcześniej nie wiedział, to się dowiedział.

Ale w rozliczaniu IV RP nie chodzi o ich indywidualną dzielność tylko o to, czy to było prawdą. Tak samo jak z prokuratorami, których Ziemkiewicz w tym kontekście przywołuje. No dobrze, ci prawnicy nie rezygnowali masowo, gdy wywierano na nich naciski polityczne – bo wyjście z tym do prasy oznaczałoby nieuchronne zwolnienie. Nie są więc gigantami na miarę Ziemkiewicza. Ale czy to, samo w sobie, podważa przydatność ich relacji do rozpoznania niedawnej przeszłości?

Nie mówię, że na pewno mówią prawdę – tak dziennikarze jak i prokuratorzy. Ale warto ich przynajmniej wysłuchać, zamiast – w obronie czci Zmarłej – zagłuszać ich relacje (i rewelacje) rechotem.