Coraz więcej miast rezygnuje z parkomatów przyjmujących monety, wymuszając na kierowcach płatności kartą lub telefonem. Rzecznik Praw Obywatelskich ostrzega: to łamanie prawa, które naraża część obywateli na niesłuszne opłaty dodatkowe.
Kierowcy skarżą się do RPO. „To dyskryminacja”
Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływa coraz więcej skarg od kierowców, którzy nie mogą zapłacić za postój w strefie płatnego parkowania gotówką. Dotyczy to m.in. Warszawy i Poznania, gdzie systematycznie wymienia się parkomaty na urządzenia obsługujące wyłącznie płatności bezgotówkowe.
RPO zwraca uwagę, że wielu kierowców – zwłaszcza starszych – nie korzysta z kart ani aplikacji mobilnych, a brak możliwości płatności bilonem stawia ich w sytuacji, w której nie mogą wywiązać się z obowiązku opłacenia postoju. W rezultacie są narażeni na naliczenie opłaty dodatkowej, mimo że chcieli uiścić należność.
Gotówka to wciąż pełnoprawny środek płatniczy
Zgodnie z ustawą o Narodowym Banku Polskim, emitowane przez NBP znaki pieniężne – czyli gotówka – są w Polsce prawnym środkiem płatniczym. RPO wskazuje, że sam fakt zainstalowania bezgotówkowych parkomatów nie może ograniczać tej zasady.
Zarządcy stref powołują się na ustawę o usługach płatniczych, która dopuszcza brak gotówki w samoobsługowych punktach. Problem w tym, że opłata za parkowanie nie wynika z umowy cywilnej, ale z obowiązku publiczno-prawnego. A to oznacza, że kierowcy nie są konsumentami, a ustawę tę w tym przypadku stosować się nie powinno.
Parkomaty bez gotówki? To naruszenie kompetencji gminy
W niektórych miastach lokalne przepisy wyraźnie przewidują, że kierowca może zapłacić monetami, kartą lub przez aplikację. Tymczasem instalacja parkomatów, które nie przyjmują gotówki, faktycznie zmienia zasady ustalone przez radę gminy. To narusza konstytucyjną zasadę zaufania obywateli do państwa – twierdzi RPO.
Wprowadzenie jednostronnych ograniczeń przez zarządców stref może być również uznane za nadużycie kompetencji, a nawet za działanie sprzeczne z prawem. W efekcie kierowcy są wprowadzani w błąd, bo choć zgodnie z uchwałą mogą zapłacić monetami, w praktyce nie mają takiej możliwości.
RPO apeluje o zmianę przepisów
Rzecznik Praw Obywatelskich zaapelował do ministra infrastruktury o przygotowanie nowelizacji ustawy o drogach publicznych. Chodzi o jednoznaczne zagwarantowanie prawa do płatności gotówką w każdej strefie płatnego parkowania, bez względu na miasto czy typ parkomatu. Nowe przepisy miałyby ograniczyć swobodę gmin w ustalaniu metod wnoszenia opłat i zabezpieczyć interesy kierowców.
Z tego artykułu dowiedziałeś się:
- Dlaczego miasta eliminują możliwość płatności gotówką za parkowanie?
- Jakie argumenty przedstawia Rzecznik Praw Obywatelskich?
- Dlaczego stosowanie wyłącznie płatności bezgotówkowych może być niezgodne z prawem?
- Jakie zmiany w prawie postuluje RPO, by chronić kierowców?
Tomasz Wypych
Spór o parkomaty, fot. ZDM Warszawa
Inne tematy w dziale Polityka