Żyjemy w świecie zdominowanym przez plastik, bo prawie wszystko, czego używamy na co dzień, jest zrobione z plastiku lub zawiera plastikowe komponenty. Nagromadzenie plastikowych odpadów urosło do rozmiarów poważnego ekologicznego problemu, którego rozwiązanie nie jest proste i wymaga czasu.
Poziom emocji, jakie wywołują plastikowe śmieci, rośnie szybciej nią poziom wiedzy na temat tego, jak się ich pozbyć - z korzyścią dla środowiska i klimatu. Świat nauki i przemysł petrochemiczny poszukują długookresowych rozwiązań, których zalety przeważają nad wadami. Ich podstawą jest właściwa diagnoza problemu. Jednak wiedza na temat petrochemii – szybko rozwijającej się gałęzi przemysłu – ma dość hermetyczny charakter, a jej poziom w społeczeństwie rośnie znacznie wolniej niż emocje.
W PKN ORLEN dysponujemy specjalistyczną wiedzą z tego zakresu – śledzimy badania, na podstawie których opracowujemy strategie biznesowe. Postanowiliśmy podzielić się nią, by skierować dyskusję na właściwe tory, bowiem intuicyjne rozwiązania, jak zakazanie produkcji plastiku, są tylko pozornie korzystne.
Papier czy plastik?
Czy papierowa torba jest lepsza dla środowiska niż plastikowa? Produkcja obu toreb zostawia ślad w postaci emisji oraz zanieczyszczeń w środowisku naturalnym. Torba papierowa musi być użyta, według różnych badań, od 5 do 44 razy, by jej wpływ na środowisko był mniejszy niż każdorazowe wykorzystanie jednorazowej torby plastikowej. Także, wbrew powszechnej opinii, nie każdy plastik pochodzenia biologicznego jest biodegradowalny i nie każdy plastik biodegradowalny jest pochodzenia biologicznego. Aby w środowisku naturalnym doszło do rozkładu plastików pochodzenia biologicznego, musi zostać spełniony szereg istotnych warunków, takich jak odpowiednia temperatura i wilgotność. W przypadku ich braku, proces rozkładu zostaje wydłużony na setki długich lat.
W debatach o przyszłości petrochemii pojawiają się dziś koncepcje odejścia od ropy naftowej ze względu na emisję zanieczyszczeń do środowiska. Poszukiwanie alternatyw to właściwy kierunek, ale odnalezienie odpowiednich rozwiązań w tym obszarze stanowi ciągle prawdziwe wyzwanie. Musimy mieć na uwadze fakt, iż współcześnie ropa i gaz są szeroko dostępnymi surowcami, które potrafimy wydobywać i przetwarzać w produkty użytkowe w sposób mniej szkodliwy dla środowiska i klimatu niż w przypadku wykorzystania innych surowców. Wychodzi więc na to, że przy obecnym stanie wiedzy, nie umiemy zastąpić ropy i gazu niczym, co mogłoby być bardziej ekologiczne. Jeśli nie potrafimy znaleźć substytutu ropy naftowej i gazu w przemyśle petrochemicznym, to może całkowicie zakażemy produkcji plastiku? Odpowiedzialność za plastikowe odpady leży nie tylko po stronie producenta tworzywa, ale również po stronie wytwórcy produktu końcowego, społeczeństwa i władz lokalnych.
Dziś wiemy już, że plastiku nie da się wyeliminować z wielu dziedzin życia i gospodarki, zwłaszcza tych, które rozwinęły się po wynalezieniu plastiku, takich jak elektronika. Ponieważ odpadem jest to, co wyrzucamy, a nie to, co produkujemy, rozwiązanie problemu plastikowych (i wszelkich) odpadów polega na wielokrotnym użytkowaniu, odpowiednim zbieraniu i recyklingu, czyli na przejściu od gospodarki liniowej do cyklicznej. O tym właśnie piszemy w raporcie PKN ORLEN „Petrochemia ma przyszłość”.
