Wcześnie rano po królewskim śniadaniu, przygotowanym przez Duana wybieramy się do dawnego Letniego Pałacu.
Na miejsce docieramy metrem w ciągu 40 minut.
Pałac o powierzchni 350 hektarów znajduje się w północno-zachodniej części Pekinu. Data jego wybudowania jest nadal przedmiotem dyskusji, lecz idea jest taka, że jest on dziedzictwem upadłej dynastii Ming.
Podobno rozpoczęto konstrukcję Pałacu za panowania cesarza Kang Xi w 1707 roku. Cesarz miał go dać w podarunku swemu najmłodszemu synowi – przyszłemu cesarzowi Yong Zheng. Po wstąpieniu na tron w 1723 roku władca dokonuje przemian w/g starożytnej praktyki planowania ‘’feng shui’’, prowadzi liczne eksperymenty rolnicze w powiększonym ogrodzie, zakłada fontanny i stawy, uzupełniając całość wzgórzami.
Jego nastęca cesarz Qian Long dokonuje jeszcze bardziej monumentalnej espansji malowniczych ogrodów, powiększając ich liczbę do 50-ciu. Za sprawą dwóch jezuitów, Włocha Giuseppe Castiglione i Francuza Michel Benoist Pałac staje się kopią ogrodów europejskich, z rzeźbami barokowymi, aż do połowy XIX wieku ogrody doznają wielu ulepszeń o przeróżnych formach. Ogród Doskonałej Jasności, tak się zwie ‘’fachowo’’ był porównywany do francuskiego Wersalu.
Podczas II wojny opiumowej za panowania cesarza Xiang Feng’a w 1860 roku, wojska angielsko-francuskie cały kompleks pałacowy najpierw grabią i plądrują, spalają, a gdy pozostają jeszcze ‘’kadłuby’’ resztek, bombardują tak aby nic nie pozostało. Wszystko znika w ogniu oprócz znikomych marmurowych kolumn. Tylko dzieła w stylu europejskim przetrwały dzięki swej kamiennej konstrukcji, w przeciwieństwie do drewnianych budowli w stylu chińskim.
Dlaczego o tym piszę? Nie będę zanudzać Czytelnika całą historią Pałacu... to można sobie przeczytać w różnych dziełach. Celem moim jest przedstawić dawny Letni Pałac jako cud sztuki chińskiej, uważany przez Chińczyków jako pałac wszelkich pałaców. Chcę, żeby Ci co jeszcze nie wiedzą się dowiedzieli, a Ci co wiedzieli mieli słowa sympatii dla zaginionego skarbu i skarbów zrabowanych przez oprawców Chińskiej Kultury.
Dzisiaj zniszczenie tego światowego dziedzictwa jest symbolem obcej agresji i poniżenia Chin przez obce nacje.
Wszystkim nam znany Victor Hugo w swoim liście do kapitana Butlera napisał tak:
‘’Zniknął cud. Pewnego dnia dwóch bandytów weszło do Pałacu Letniego. Jeden splądrował, inny spalił. Jeden z dwóch zwycięzców wypełnił swe kieszenie, widząc to drugi wypełnił swe sejfy. Ramię w ramię obydwoje śmiejąc się, powrócili do Europy. Jest to historia dwóch bandytów.
My Europejczycy jesteśmy cywilizowani i dla nas Chińczycy to barbarzyńcy.
To jest to, co cywilizacja potrafiła zrobić barbarzyńcom. Dla historii jeden z bandytów zwie się FRANCJĄ, drugi zaś ANGLIĄ’’
Zrabowane skarby znajdują się w większości w londyńskim British Museum, część z nich w posiadaniu bogatych kolekcjonerów sztuki azjatyckiej, przechodzi z rąk do rąk za ogromne sumy na światowych aukcjach.
Zawsze marzyło mi się tutaj być. Pekin jest miastem zmieniającym się tak bardzo szybko - jego obszar jest identyczny jak cała Belgia. Jest w Pekinie tyle miejsc do zobaczenia, zawsze mi jakoś brakowało czasu by przechadzać się w ogrodach dawnego Letniego Pałacu.
W tym roku marzenie sie spełniło.
Właściwie celem mej wizyty jest zobaczyć Wielką Fontannę, jeden z zabytków stosunkowo ‘’dobrze‘’ zachowany.
Przez dwie godziny, po kolei każda z dwunastu głów zwierząt chińskiego zodiaku odgrywała swą rolę, z pyska leciały strumienie wody, np. fontanna z głową końską była aktywna od 11°° do 13°°. Fontanna została wykonana na zlecenie ceszarza Qiang Longa, który zafascynowany barokowym mechanizmem europejskim polecił w 1747 roku dwóm jezuitom jej realizację.
Pamiętam jak w 2009 roku rozszalała się polemika podczas aukcji ''Christie'' w Paryżu głowy Królika i Szczura. W końcu ze względów głupich pretekstów politycznych te dwie rzeźby z brązu nie powróciły do Chin, gdyz aukcja została odwołana. Głowa Świnki miała wiecej szczęścia, w 2003 roku magnat kasyn w Makao Stanley Ho kupił ją za prawie 9 milionów $ i ofiarował rządowi chińskiemu, potem w 2007 roku recydywuje zakupiwszy głowę Konia.
Mieliśmy okazję ją oglądać będąc kilka lat temu w słonecznym Makau. Jest ona eksponowana na parterze przy wejściu do kasyna Grand Lisboa.
Smutny to widok, staramy się wyobrazić jak dawniej tu było. Spoglądam na niektóre kamienne ruiny, ich resztki zachowne nadal oblegane są przez turystów. Całe szczęście, że nikt ich już nie zgrabi. Często słyszę błędną tezę, że dawny Pałac składał się wyłącznie z budowli w stylu europejskim. Dużo zieleni, stawy, lotosy i fontanny, ale wszystko ma smak smutku i żalu. Pytam się jak o n i mogli to uczynić, ale nie znajduję odpowiedzi.
Znajoma francuska rzeźbiarka Nacera Kainou, na prośbę Stowarzyszenia Przyjaciół Chińsko-Francuskich wykonała z brązu posąg V. Hugo, znalazł on swe miejsce na wieki wśród ruin historii.
Na otarcie płynących łez...
* rozdział drugi
