Obserwuję wśród fizyków- -nie tych w Polsce,bo tych nie widzę zupełnie w mediach ,jakby ich nie było, poza oczywiście salonowymi - gwałtowny wzrost zainteresowania metodologią i filozofią fizyki. .Możliwe,iż przyczyną tego zjawiska jest "posucha" w dziedzinie odkryć nowych zjawisk i praw, oraz przekonanie, że analizy meta-fizyczne, czyli analizy logiczne struktur pojęciowych i nomologicznych (struktury praw) fizyki , otworzą nowe widoki poszukiwań i zmienią założenia, oraz cele poznawcze tej nauki.
Właśnie w ostatnich dniach,wybuchła wśród europejskich fizyków-blogerów(z udziałem amerykańskich) dyskusja ,której temat ujmę tak:
czy prawa fizyki muszą być takie, jakie odkryliśmy ,czy mogą być zupełnie inne ?
Bezpośrednią przyczyną tego "wybuchu" był tekst w Quanta Magazine (9.12.2019),pióra wybitnej publicystki naukowej(science writer)Natalie Wolchover "Why the Laws of Physics Are Inevitable".
Wolchover śmiało zauważa odrodzenie filozofii fizyki , wykorzystującej zapomniany już model formalny struktury fizyki z lat 60 ub.wieku o nazwie " bootstrap".Teorię bootstrapu zaproponował w roku 1962 Geoffrey'u Chew.
Rozważało się w niej fragment stanu świata „przed reakcją” i „po reakcji”,a łącznikiem między "przed i po " była tak zwana „macierz rozpraszania” ( scattering matrix), czyli w skrócie S-matrix(macierz S). S-matrix, była macierzą unitarną i musiała zawierać wszystkie znane działające prawa przyrody i nieznane,hipotetyczne.Operacje formalne na macierzach S pozwalały niekiedy otrzymywać takie , a nie inne prawa fizyki,stąd określenia" the Laws of Physics Are Inevitable." W konsekwencji model Chewa przedstawiał przyrodę jako bezwzględny związek "wszystkiego ze wszystkim ".
.Daniel Baumann, bardzo młody,utalentowany fizyk teoretyczny,zatrudniony w University of Amsterdam,autor niezwykłych wykładów : " TASI Lectures on Primordial Cosmology " miał powiedzieć (podsumowując powrót mody na renowację metody bootstrap) : "w tym jest piękno, że prawa są nieuniknione , że istnieje pewna nieuchronność praw fizyki, które można przedstawić niewielką liczbą zasad , które zawsze prowadzą do struktur praw , a te następnie tworzą makroskopowy świat . ”
To stanowisko zdenerwowało Petera Woita i w ostatniej notce z 11 grudnia (na swoim blogu "Not Even Wrong ") napisał krótko:
"Debates over generalities about whether the “laws of physics are inevitable” are sterile and I don’t want to engage in them here, "co się automatycznie tłumaczy na język polski :
"Debaty nad ogólnikami na temat tego, czy „prawa fizyki są nieuniknione” są bezpłodne i nie chcę się tutaj angażować, ..."
Ale ku mojemu zaskoczeniu,dokonał samogwałtu i następne 2/3 tekstu poświęcił nieredukowalnym, jednolitym reprezentacjom grupy Poincare ,która po rozszerzeniu przynosi obowiązkowo dodatkową strukturę praw ! Jednak zauważa dalej, że praca z super-algebrami Liego. daje nietrywialne rozszerzenie grupy Poincare i reprezentacje Poincare muszą wystąpić w określonych super-multipletach,o których eksperymenty milczą.
Niezrażony jednak zauważył całkiem na koniec ,że najlepiej będzie gdy rozszerzenie grupy Poincare dokonamy przy pomocy grupy konforemnej. Sumując,Peter Woit wobec zagadnienia filozoficznego: Are Physical Laws Inevitable? jest : " za ,a nawet przeciw" !
Natomiast pani profesor Sabine Hossenfelder jest-jak to kobieta- zdecydowana i konsekwentna,co widać już w tytule notki z dnia 10 grudnia na jej blogu "Back Reaction":
Why the laws of nature are not inevitable, never have been, and never will be.
Sabine swoją tezę dowodzi krótko: w fizyce teoretycznej prawa fizyki wynikają dedukcyjnie ze spójnego logicznie układu aksjomatów.Aksjomaty są swobodnie przyjęte przez społeczność badaczy,są takie a mogłyby być inne, spełniające warunek niesprzeczności ich układu. Tym samym,wynikające z nich formalnie prawa, też mogłyby być inne, gdybyśmy przyjęli inne aksjomaty.
Do dyskusji włączyli się profesorzy zza Atlantyku : Will Kinney, kosmolog z Uniwersytetu w Bufallo,oraz John Baez fizyk teoretyczny,z uniwersytetu kalifornijskiego. Czytelnik notki może jednak zapytać, a co ja sądzę na ten temat?
Prawa fizyki są odkrywane przez ludzi - Ziemian i przyroda , lokalnie dostępna, potwierdza je , jako warunek jej istnienia o takiej strukturze by mógł zaistnieć podmiot poznający. Przy innych prawach, nie byłoby tego podmiotu (człowieka). Czy jest możliwe, by inny rodzaj świadomości odkrył inne prawa fizyki ,w tym samym miejscu w kosmosie i w tym samym czasie, czyli na Ziemi? Raczej- nie.A czy my,nie zmienieni ontycznie, po przeniesieniu np. na Saturna nie odkryjemy innych praw od tych poznanych na Ziemi? Możliwe, że Czytelnik notki powiększy zestaw pytań o naturę praw fizyki.
Dodane 16 grudnia 2019 :21:13
Pierwsze pytanie w końcowym akapicie tekstu notki , wynika z mojego rozumienia procesu odkrywania praw fizyki. Proces ten polega na współdziałaniu umysłu(świadomości) człowieka z przyrodą. Obydwa człony tego współdziałania mają jednakowe znaczenie i rolę,żaden nie dominuje nad drugim.Przestrzenią odkrywania praw jest eksperyment,na który zgadza się przyroda.Wynik analizuje,ocenia ,przyjmuje lub odrzuca umysł/swiadomość.Istnieje kontekst społeczny odkrycia praw niezależny od tych dwóch członów.
