Gdy tylko słyszymy, że rząd Donalda Tuska wprowadza jakąś reformę, to ratuj się kto może. Wiadomo od razu, że będzie gorzej. Albo puste portfele, albo droższe leki, albo jeszcze większa biurokracja, i - jak w przypadku edukacji – pęd ku głupocie. Nie ma już sensu znęcać się nad nauczaniem historii w liceach, bo temat został precyzyjnie opisany, a autorzy kolejnych „cudownych” recept na poprawę jakości nauczania i tak idą w zaparte, i bronią się jak mogą, że będzie więcej historii w szkołach, choć będzie mniej. Problem jest jednak dużo poważniejszy, bo cały system szkolnictwa w Polsce i programy nauczania to po prostu jeden wielki bajzel, nad którym nikt nie panuje. To, jeśli można tak powiedzieć, edukacyjna piwnica.
Niby wszyscy wiedzą o tym, że mamy edukacyjną cofkę, ale to w końcu tylko jakaś tam szkoła. Kto ma do tego głowę, jak wokół wszystko się wali? Wojciech Cejrowski porównał, z udziałem zaprzyjaźnionego fizyka, stopień trudności egzaminu maturalnego z matematyki, jaki czeka tegorocznych maturzystów z tym, jaki sam zdawał blisko trzydzieści lat temu. No i wyszło na jaw, że to co wtedy rozwiązywał, to teraz rozwiązują dopiero na trzecim roku studiów specjalistycznych. Z niektórymi nauczycielami też nie jest najlepiej, skoro jeden z nich (daj Boże wyjątek) pyta się w muzeum, czy Pałac Kultury ucierpiał podczas II wojny światowej. Zamiast pędu do wiedzy, mamy pęd do łatwizny. Szybciej, prościej, jeden test, drugi test i już geniusz jest.
Zupełnie porzucono ambitne zamiary edukacji ekonomicznej, bez której nie można zrozumieć współczesnego świata i zachodzących w nim procesów. Ze zdziwieniem oglądałem za Gierka (!) w socjalistycznej TVP świetny dokument „Historia kapitalizmu”. Ze zdziwieniem, bo puścili, i nie było tam facetów z cygarami, tylko rzetelna wiedza. Ale po co gimnazjalistom czy licealistom wiedza o rynku? Przecież kesz trzeba robić, a nie zarobić. Ma być fajnie. Nie można młodzieży przemęczać, żeby miała siłę blokować Święto Niepodległości. Poziom nauczania matematyki to oddzielny temat. Na wielu uczelniach nikt nie kwapi się studiować tego kierunku, a w całym cywilizowanym świecie matematycy są poszukiwani. W Polsce, mogą sobie po studiach liczyć lampy uliczne, bo tak nikłe jest na nich zapotrzebowanie. Matma na maturze musi być łatwa, bo inaczej nie zdadzą i będziemy mieli niski rating edukacyjny.
W głowach twórców tych wszystkich reform króluje tumanizm. Trzeba być bowiem skończonym tumanem, by nie wiedzieć o tym, że matematyka, tak jak filozofia to ćwiczenie własnego umysłu, jego zdolności do abstrakcyjnego myślenia, rzecz absolutnie nie do przecenienia we współczesnym świecie. Podobnie jak czytanie książek, które rozwijają naszą wyobraźnię. Wiem, że są to truizmy, ale na co dzień treścią szkolnego nauczania są często tumanizmy. Myśleć, myśleć, myśleć – mówił Zwierzak w Muppetach. Zamiast myślenia, zamiast twórczego rozwoju umysłów młodych ludzi, przyzwyczajamy ich do wiedzy ułamkowej, testowej, rzeczywiście mało przydatnej w późniejszym życiu. Nie ma fascynacji wiedzą, bo króluje filozofia łatwego życia, gdzie głębsza refleksja, rozwiązanie problemu, analiza zjawiska są nikomu do niczego niepotrzebne.
Być może jest to obrona klasycznego myślenia o edukacji. Być może niezbędna jest specjalizacja, profilowanie i jeszcze inne prostowanie, żeby było od razu wiadomo, że 15 –letni Jacek będzie profesorem oceanografii, a jego koleżanka z klasy zostanie badaczką ruchów kobiecych w Starożytnym Rzymie. Gimnastyka umysłu decyduje o jakości myślenia. Umysł „trenowany” przez rachunek różniczkowy będzie sobie lepiej radził w przyszłości z problemami strefy euro i zawiłym przypadkiem medycznym. Tak już jest. Matematyka doskonali nasz umysł, a historia naszego państwa uczy nas, że Polska jest pewnym zbiorowym zobowiązaniem, a nie tylko miejscem do fajnego życia. No i tyle.
Inne tematy w dziale Polityka
