DEBATA MIĘDZY SURYA ANTA GINTINGIEM, BYŁYM WIĘŹNIEM POLITYCZNYM, A SOLEMANEM B. PONTO, BYŁYM SZEFEM AGENCJI WYWIADU STRATEGICZNEGO (KABAIS)
Niespełna 50 dni po głosowaniu w indonezyjskim parlamencie za drugą edycją Specjalnej Autonomii dla Papui Zachodniej (OTSUS Jilid II), 27 sierpnia 2021 roku odbyła się zdalna debata między Surya Anta Gintingiem z Frontu Ludowego Indonezji dla Papui Zachodniej (FRI-WP) a Solemanem B. Ponto, byłym szefem Agencji Wywiadu Strategicznego (Kabais). Na dialog ten warto zwrócić uwagę gdyż zderzył on ze sobą opinie i stanowiska z przeciwległego spektrum indonezyjskiego społeczeństwa. Surya Anta Ginting jest czołowym indonezyjskim aktywistą, domagającym się przywrócenia sprawiedliwości i zakończenia okupacji oraz łamania praw człowieka w Papui Zachodniej. Za udział w demonstracjach antyrasistowskich w solidarności z Papuasami spędził kilka miesięcy w indonezyjskim więzieniu. Soleman B. Ponto reprezentuje tymczasem środowisko twardogłowych żołnierzy i dowódców indonezyjskich, którzy od zawsze byli gwarantem fizycznego utrzymania indonezyjskiej kontroli nad Papuą Zachodnią.
Surya Anta w trakcie debaty przekonywał że dotychczasowa wizja wkroczenia Indonezji do Papui Zachodniej jest wywrócona do góry nogami. Indonezyjski rząd przekonuje, że w latach 1960. Papuasi zgodzili się na przyłączenie do Indonezji. Nie jest to jednak możliwe, gdyż Papuasi, którzy ogłosili swoją odrębną niepodległość 1 grudnia 1961 roku, nie byli zaangażowani w Porozumienie z Nowego Jorku z 15 sierpnia 1962 roku. Porozumienie te zawarte zostało między rządem Indonezji, Niderlandów i Stanów Zjednoczonych. „W końcu 1 maja 1963 roku Papua zostało przekazana przez Holandię jako terytorium powiernicze na rzecz Indonezji. Wydarzenie te jest postrzegane jako powrót Irianu Zachodniego do Indonezji. To odwrócenie historii” – powiedział Surya Anta Ginting.
Wreszcie – na co zwrócił dalej uwagę indonezyjski działacz – podczas Akt Wolnego Wyboru znanego również jako PEPERA, który odbył się między 14 lipca a 2 sierpnia 1969 roku, nie zastosowano systemu „jedna osoba – jeden głos” zgodnie ze standardami międzynarodowymi. Obecnie metoda głosowania w ramach której jedna osoba może reprezentować kilka osób jest znana w Papui jako system noken. „Gdyby w tamtym czasie zastosowano system jeden człowiek = jeden głos, rząd na pewno by przegrał. System noken był kultywowany do tej pory, aby uzasadnić to, co wydarzyło się w przeszłości” – przekonywał Surya Anta.
Surya Anta skrytykował politykę narzucania Zachodnim Papuasom Specjalnej Autonomii (OTSUS). „Co to jest OTSUS? Towar oferowany przez państwo, aby Papuasi nie domagali się niepodległości. Co jest w nim takiego specjalnego? – pytał retorycznie. Papuasi nadal nie mogą zakładać lokalnych partii politycznych. Papuasi posiadają własną instytucję kulturalną (MRP), ale nie są upoważnieni do walki o prawa rdzennych mieszkańców Papui (Orang Asli Papua). Zdaniem indonezyjskiego aktywisty OTSUS powinien być wykorzystywany przez samorządy lokalne do regulowania tamtejszej polityki i pozwoleń. Nie dzieje się tak jednak gdyż każdy samorząd prowadzi politykę, która jest zawsze ograniczana przez rząd centralny. „Papua ma flagę Gwiazdy Porannej, ale jej wywieszanie jest zabronione. Co więc jest takiego specjalnego w OTSUS? Operacje wojskowe? […] Porwanie aktywisty i jego specjalne uwięzienie?” – dopytywał dalej. W toku wdrażania OTSUS przestrzeń ekspresji na Ziemi Cenderawasih pozostała wyciszona. Zabronione są nawet pokojowe demonstracje – kontynuował – przekonując że perspektywa indonezyjskiego rządu na kwestię Papui pozostaje wciąż taka sama jak za czasów Nowego Porządku Suharto: wyraża się w wyciszaniu przestrzeni informacyjnej i ukrywaniu faktów.
W odpowiedzi na zarzuty indonezyjskiego aktywisty, Soleman B. Ponto, szef Agencji Wywiadu Strategicznego (Kabais) powiedział, że na realizację Specjalnej Autonomii dla Papui Zachodniej (OTSUS) nie należy patrzeć tylko z jednej strony. Do tej pory indonezyjski rząd zapewnił „dość dużo środków”, fundusze przeznaczano na rozwój i dobro ludu papuaskiego – przekonywał były szef Kabais. W ramach wdrażania OTSUS indonezyjski rząd próbował również powierzyć rdzennym mieszkańcom Papui „strategiczne pozycje i role w regionie”: stanowiska gubernatora, zastępcy gubernatora, regionalnego komendanta policji itd. Nie wszystkie cele zostały jednak zmaksymalizowane, a były pracownik indonezyjskiego wywiadu, doszukuje się przyczyn niepowodzeń m.in. w złym zarządzaniu funduszami, za które odpowiadają lokalni urzędnicy.
Według Solemana B. Ponto indonezyjski rząd stara się prowadzić dialog, jawiący się jako pokojowy sposób rozwiązywania problemów w Papui; nie potrafił jednak wyjaśnić dlaczego ten dialog się jeszcze nie zmaterializował. W przeciwieństwie do twardej linii władz w Dżakarcie, były szef Kabais przyznaje, że dialog między indonezyjskim rządem a środowiskami papuaskimi musi być prowadzony przez stronę trzecią, przez mediatora. Puentując swoją wypowiedź Soleman B. Ponto zwrócił się do wszystkich stron do wsparcia wysiłków indonezyjskiego rządu na rzecz uczynienia wszystkiego najlepszego dla Ziemi Cenderawasih i jej mieszkańców.
Surya Anta Ginting i jego organizacja od dawna podkreśla, że Zachodni Papuasi powinni otrzymać prawo do przeprowadzenia referendum niepodległościowego pod międzynarodowym nadzorem. Podczas debaty Surya Anta przytoczył niedawne słowa Mahfuda, indonezyjskiego ministra koordynującego ds. polityki, prawa i bezpieczeństwa, który zarzekał się, że gdyby doszło do referendum to indonezyjski rząd niewątpliwie by wygrał. Jeśli Mahfud i indonezyjski rząd są pewni, że zwyciężą jeśli dojdzie do referendum, to co stoi na przeszkodzie, aby je zorganizować? – pyta działacz Frontu Ludowego Indonezji na rzecz Papui Zachodniej (FRI-WP). I szybko znajduje odpowiedź: indonezyjski rząd wciąż tkwi w paradygmacie Nowego Porządku Suharto.
Surya Anta przytoczył również dwa powody dla których administracja Indonezji nie chce, aby Papua Zachodnia stała się niepodległym krajem. Po pierwsze, Papua jest finansową kieszenią elity w Dżakarcie. Nawet członkowie sił bezpieczeństwa, od oficerów począwszy a na szeregowych żołnierzach skończywszy, mają tu swoje interesy. „Siły bezpieczeństwa przydzielone do ochrony kopalnii PT Freeport mają dodatkowe fundusze z Freeport poza podstawową pensją”. Drugim wymienionym przez niego powodem są interesy międzynarodowych korporacji, które są zainteresowane zachowaniem stabilności i przewidywalności politycznej, takiej jaką gwarantuje im obecnie indonezyjski parasol. Uważa się, że eksploatacja zasobów naturalnych Papui będzie bardziej opłacalna dla międzynarodowych korporacji, jeśli Papua Zachodniej pozostanie przy Indonezji. Ten aspekt może przyczyniać się do milczenia Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Australii i kilku innych krajów. „Papua to bankomat wielu ludzi, wielu krajów i wielu firm. Walcząc o Papuę nie możemy pozwolić, aby Papua szła sama. Musimy użyć hasła: nie idziecie sami” – podkreślił Surya Anta.
Soleman B. Ponto, były szef Agencji Wywiadu Strategicznego (Kabais), zajął stanowisko zupełnie odmiennie. Podkreślał, że żadne partie nie powinny występować w imieniu ludu papuaskiego z postulatami domagającymi się referendum, ponieważ już nigdy nie będzie kolejnego głosowania w celu ustalenia stanowiska ludu papuaskiego. „Nigdy nie będzie kolejnego głosowania. Status Papui jest ostateczny. Po prostu wdrażamy Specjalną Autonomii. Nie utożsamiaj Papui z Timorem Wschodnim” – zastrzegał. Zdaniem Solemana różnica polega na tym, że opinia publiczna w Timorze Wschodnim nigdy nie wypowiedziała się w sprawie samostanowienia, tymczasem w Papui Zachodniej odbył się Akt Wolnego Wyboru.
Były szef indonezyjskiego wywiadu podkreśla, że rząd Indonezji nigdy nie ustąpi w obronie Papui: „Spójrz na Aceh, było tak ciężko, ale rząd nie chciał się poddać i doszło do porozumienia w Helsinkach. Jeśli w Papui nadal mówimy o broni, to broń nie rozwiąże problemu”. W jego opinii indonezyjski rząd nie może tak po prostu zrezygnować z Papui. Państwo zawsze chce jak najlepiej dla najbardziej na wschód wysuniętych prowincji Indonezji. Oskarżeń o łamanie praw człowieka w Papui nie należy postrzegać jako uzasadnianego „powodu do żądania referendum w sprawie Papui”. Soleman B. Ponto uważa, że „OTSUS jest ostateczny i nie może być referendum […] Papuasom nie należy dawać wiatru z nieba, że pewnego dnia będą wolni. Spowoduje to niekończący się rozlew krwi”. Z jego perspektywy nie ma nic złego w tym, ze istnieją grupy, które twierdzą, że do tej pory w Papui było wiele ofiar przemocy. Trzeba zobaczyć, dlaczego tak się stało i kim były prawdziwe ofiary. „Nie zaprzeczam, że padały ofiary. To jest fakt. Dla tych, którym się to nie podoba, jest to dowód pogwałcenia praw człowieka. Dla rządu jest to jednak obrona kraju” – podkreślił Ponto.
Przygotował: Damian Żuchowski
Artykuł opublikowany także na: Free West Papua Campaign Poland, Wolnemedia.Net i Krew Papuasow
ŹRÓDŁA:
Former Kabais: There are different views on the status of Papua https://realpapua.com/former-kabais-there-are-different-views-on-the-status-of-papua/
Arjuna Pademme, Aktivis FRI-WP: Kesakralan Pembukaan UUD 1945 tak berlaku untuk Papua https://jubi.co.id/aktivis-fri-wp-kesakralan-pembukaan-uud-1945-tak-berlaku-untuk-papua/
Soleman B. Ponto, Predikat Teroris OPM-KKB dan Asa Perdamaian Papua https://www.gatra.com/detail/news/510861/kolom/predikat-teroris-opm-kkb-dan-asa-perdamaian-papua
Arjuna Pademme, Indonesia yakin menang kalau Papua referendum, Ginting: Kenapa tak dilakukan? https://jubi.co.id/indonesia-yakin-menang-kalau-papua-referendum-ginting-kenapa-tak-dilakukan/
Arjuna Pademme, Aktivis FRI-WP: Apa yang spesial dari Otsus Papua https://jubi.co.id/aktivis-fri-wp-apa-yang-spesial-dari-otsus-papua/
Komentarze