Przedstawiam tekst wywiadu, w którym swój punkt widzenia na sprawę znaczenia odnalezionych w Qumran rękopisów dla początków chrześcijaństwa udzielił na antenie rozgłośni polskiej Radia „Wolna Europa” w 1963 r. jeden z kilku światowej rangi badaczy zwojów z Qumran, a mianowicie ks. Józef Tadeusz Milik. [ks. Józef Tadeusz Milik (1922 – 2006)]. Ten wybitny naukowiec publikował również teksty o początkach chrześcijaństwa na ziemiach polskich. Planuję zamieścić notkę popularyzującą pewną publikację ks. Milika na ten ostatni temat. Jako że jestem pewien, iż postać księdza J.T. Milika jest znana mało któremu z użytkowników tego portalu, to podaję stosowne linki.
http://dlibra.kul.pl/Content/26650/ABL_2009_02_Qumran_022.pdf
https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Milik]
Opinie i tezy zawarte w wywiadzie nie zdezaktualizowały się do dnia dzisiejszego i praktycznie wszyscy piszący na temat rękopisów z Qumran bazują na ustaleniach dokonanych już ponad 60 lat temu. Dlatego nie było konieczności szerokiej ingerencji w formie przypisów do tekstu wywiadu. Uzupełniłem treść o przypisy przy nazwiskach naukowców, które wymienił w swoim wywiadzie ks. Milik. Przypisy te umieściłem w nawiasach kwadratowych […]. Ponadto pominąłem śródtytuły nadane przez redaktora RWE, gdyż uznałem, że ze względów merytorycznych nie są niezbędne.
Oto treść tego wywiadu .
(P – pytanie):
P:
- Witam Księdza Doktora serdecznie w naszym studio i pragnąłbym rozpocząć naszą rozmowę od pytania, od kiedy dokładnie datują się Jego prace nad odkryciami w pustyni judejskiej.
Ks. MILIK :
Od r. 1949. Artykuły na ten temat zaczęły się ukazywać w czasopismach naukowych w dwa lata po pierwszym znalezisku. Wśród nich były także i moje opracowania.
P :
- 0 ile nam wiadomo, prace Księdza polegały przede wszystkim na odczytywaniu zwojów i przygotowywaniu ich do ogłoszenia?
Ks. MILIK:
Nie tylko. Byłem zarówno członkiem zespołu wydawców i komentatorów jak też uczestnikiem poszukiwań powierzchniowych prowadzonych na miejscu. Prowadziłem także na własną rękę wykopaliska w okolicy Qumranu.
P :
- A ile czasu spędził Ksiądz w samym Qumranie? -
Ks. MILIK :
Jakieś dziewięć miesięcy, jeśli zliczyć razem wszystkie okresy poszukiwań. Najdłuższy mój pobyt trwał dwa i pół miesiąca.
P:
- Dwa i pół miesiąca spędzone bez przerwy na pustyni! Nie musiało to być łatwe życie.
Ks. MILIK:
Istotnie warunki były uciążliwe. Kotlina wokół morza Martwego znajduje się, jak wiadomo poniżej poziomu morza, otoczona jest i zamknięta wysoką skarpą górską. Wiatr jest tam rzadkim gościem. Temperatury bywają bardzo wysokie. Roślinność pojawia się tylko na krótko wczesną wiosną, póki słońce ze szczętem jej nie wypali.
P:
- Czy Ksiądz sam był bezpośrednim świadkiem odkrycia jakichś rękopisów?
Ks. MILIK :
O tak, zdarzało się że sam wydobywałem z ziemi fragmenty rękopisów. Bywało na przykład, że w grocie brałem do ręki kawałek wysuszonego biota, rozbijałem go nożykiem i znajdowałem w środku pokręcony, sczerniały fragment manuskryptu. Rozpościerałem go na dłoni, odczytywałem poszczególne słowa i nieraz na miejscu mogłem stwierdzić, czy jest to na przykład fragment z podręcznika reguły, czy też z księgi apokryficznej Henocha.
P:
- Wyobrażam sobie że taka chwila musi być bardzo silnym przeżyciem dla archeologa.
Ks. MILIK:
Przyznaję, że jest to jedno z największych wzruszeń, jakich można doznać w życiu. Bezpośredni, niemal fizyczny kontakt, nawiązany po dwóch tysiącach lat z ludźmi, którzy wtedy żyli.
P:
- Kogo oprócz Księdza należałoby zaliczyć do grona czołowych komentatorów rękopisów qumrańskich?
Ks. MILIK
Na pierwszym miejscu umieściłbym mego przyjaciela i współwydawcę Crossa, profesora uniwersytetu harvardzkiego. Jest oczywiście bardzo dużo wydawnictw na poziomie naukowym, czy popularno-naukowym. Do nazwisk najbardziej znanych należą Burrows z Ameryki, ks. Carmignac i prof. Dupont-Sommer z Francji, Licht i Yarling z Izraela. Reprezentują oni najróżniejsze poglądy. Są wśród nich zarówno protestanci jak katolicy, żydzi i ateiści.
[Frank Moore Cross (1921 – 2012), profesor hebrajskiego i innych języków orientalnych na katedrze Hanckocka Uniwersytetu Harwardzkiego;
https://en.wikipedia.org/wiki/Frank_Moore_Cross
Millar Burrows (1889 – 1990), specjalista biblistyki, profesor Uniwersytetu Yale (Yale Divinity School);
https://en.wikipedia.org/wiki/Millar_Burrows
Jean Carmignac (1916 – 1986), ksiądz katolicki, specjalista od języków epoki Starego i Nowego Testamentu, założyciel periodyku „Revue de Qumran”;
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jean_Carmignac
André Dupont-Sommer (1900 -1983), francuski naukowiec z paryskiej Sorbony;
https://fr.wikipedia.org/wiki/Andr%C3%A9_Dupont-Sommer
Jacob Shalom Licht (1922 – 1993), profesor biblistyki i języków semickich na Uniwersytecie w Tel Awiwie;
Co o tym sądzisz?