Hausner: Polski biznes musi zacząć słuchać pracowników

"Prawdziwe zrozumienie zaczyna się tam, gdzie kończy się monolog."

 W odcinku podcastu „Czy masz świadomość?” Instytutu Spraw Obywatelskich, który ukazał się 13 maja 2025 roku, profesor Jerzy Hausner w rozmowie z Rafałem Górskim rzucił nowe światło na często pomijane aspekty polskiej gospodarki: dialog społeczny w przedsiębiorstwach i rolę rad pracowniczych. Dyskutowano o tym, dlaczego tradycyjne myślenie o relacjach w firmie może być hamulcem dla rozwoju, a otwarcie się na współpracę staje się koniecznością.

Dialog czy zapaść? Prof. Hausner o przyszłości polskich firm

 Profesor Hausner nie owijał w bawełnę, wskazując, że polski biznes zbyt często postrzega związki zawodowe czy wszelkie formy reprezentacji pracowniczej jako uciążliwy problem, zamiast widzieć w nich potencjalne narzędzie do lepszego zarządzania i głębszego zrozumienia organizacji. Podkreślił, że powinniśmy czerpać wzorce z krajów Zachodu, gdzie umiejętność krytycznej samooceny i prowadzenia dialogu jest fundamentem trwałego rozwoju. Przywołując opinie Henryki Bochniarz oraz Krzysztofa Kwiatkowskiego, argumentował że rady pracownicze mogą nie tylko usprawnić komunikację, ale przede wszystkim uwrażliwiać pracowników na dobro wspólne firmy, co w efekcie przekłada się na zaangażowanie i lepsze wyniki.

 Zmieniający się klimat społeczny i przyspieszająca transformacja technologiczna radykalnie przeobrażają środowisko pracy. Jak zauważył profesor, odchodzimy od prymatu pracy fizycznej na rzecz tej wymagającej zaawansowanych kompetencji intelektualnych i technologicznych. W tym nowym krajobrazie, przedsiębiorcy muszą zrozumieć i respektować prawa pracowników do własności intelektualnej – ignorowanie tego może szybko zepchnąć firmę na margines. Co więcej, kurczące się zasoby pracy wymuszają koncentrację na wydajności, która nie jest już tylko kwestią siły, ale przede wszystkim umiejętności i innowacyjności pracowników posługujących się nowoczesnymi narzędziami.

 Dyskusja dotknęła także roli państwa. Profesor Hausner jasno zaznaczył, że rząd powinien być wzorem w prowadzeniu dialogu społecznego – nie tylko w formalnej formule trójstronnej, ale poprzez realne respektowanie jego zasad i unikanie faworyzowania którejkolwiek ze stron. Skrytykował pozorowane działania Rady Dialogu Społecznego i forsowanie rozwiązań bez rzetelnych konsultacji, co podważa zaufanie i efektywność.

 Schodząc na poziom poszczególnych zakładów pracy, profesor Hausner zwrócił uwagę na znaczenie zmian kulturowych i specyfikę przedsiębiorstw wielopokoleniowych. W obliczu narastającego kryzysu zdrowia psychicznego pracowników, firmy mają nową, kluczową rolę do odegrania w dbaniu o ich dobrostan i odpowiednie kształtowanie kompetencji. Ważne jest również wzajemne uczenie się międzypokoleniowe, wykorzystujące różnorodne doświadczenia i perspektywy. W centrum tych wszystkich zmian leży – zdaniem profesora – konieczność przewartościowania postrzegania tego, co naprawdę oznacza „dobre gospodarowanie”. To już nie tylko twarde wskaźniki finansowe, ale także kapitał ludzki, kultura organizacyjna i zdolność adaptacji poprzez dialog.

Przekaz Profesora Hausnera wydaje się być jasny: przyszłość polskiej gospodarki i poszczególnych firm zależy w dużej mierze od zdolności do prowadzenia szczerego i konstruktywnego dialogu z pracownikami i ich przedstawicielami. Ignorowanie tej kwestii, kurczowe trzymanie się przestarzałych schematów i postrzeganie pracowników wyłącznie przez pryzmat kosztów, w świecie dynamicznych zmian technologicznych i społecznych, to prosta droga do utraty konkurencyjności oraz pogłębiania wewnętrznych konfliktów. To wezwanie do refleksji nie tylko dla przedsiębiorców, ale i dla decydentów po każdej stronie rynku pracy.

_{Oprac. redaktor Gniadek}