Armia Andersa

Byli ocalałymi z sowieckiego systemu Gułagów, resztkami Armii Polskiej, która została schwytana po wspólnej niemiecko-sowieckiej inwazji na Polskę w 1939 roku. Dla wielu droga do wolności rozpoczęła się w zamarzniętych obozach pracy rozsianych po Syberii i Kazachstanie, gdzie głód, zimno i choroby pochłonęły niezliczone ofiary. Kiedy Hitler zwrócił się przeciwko Stalinowi w czerwcu 1941 roku, Sowieci, desperacko poszukując sojuszników, podpisali porozumienie z polskim rządem na uchodźstwie, aby uwolnić polskich jeńców i umożliwić utworzenie nowej armii na terytorium ZSRR pod dowództwem generała Władysława Andersa.

Ta „Armia Andersa”, jak ją później nazwano, gromadziła się powoli z rozległych terenów ZSRR – żołnierze, cywile, dzieci i rodziny, idąc i konno przez pustynie i góry, ku obietnicy wyzwolenia. Do wiosny 1942 roku ponad 100 000 Polaków przeprawiło się przez Morze Kaspijskie do Iranu, miejsca, które wydawało im się niemal nierealne: krainy ciepła, chleba i życia. Brytyjscy i polscy oficerowie opisywali przybyszów jako „żywe szkielety w łachmanach”, jednak twarze na tym zdjęciu ukazują coś niezwykłego – ulgę, godność i pierwszy promyk nadziei po latach niewoli.

Z Iranu przenieśli się do Iraku, Palestyny ​​i Egiptu, przekwalifikowując się i odbudowując, stając się jedną z najbardziej zdyscyplinowanych i odważnych sił bojowych wojny. Ci sami ludzie, polscy żołnierze, którzy niegdyś byli jeńcami sowieckimi, później walczyli z honorem pod Monte Cassino, Ankoną i Bolonią, niosąc ze sobą pamięć o niezliczonych towarzyszach broni, którym nigdy nie udało się opuścić Wschodu.

Ich historia to opowieść o wytrwałości i odrodzeniu: świadectwo siły polskiego ducha, ukształtowanego na wygnaniu, zahartowanego w cierpieniu i zmartwychwstałego na wolności.