W latach 1979-89 Polska organizowała staże dla inżynierów i techników z krajów rozwijających się. Czy teraz możliwe jest wykorzystanie doświadczeń odchodzącego pokolenia polskich inżynierów, by wesprzeć potrzebujących mieszkańców wymienionych w tytule kontynentów?
Z wielu państw Afryki, Azji i Ameryki Łacińskiej, ludzie ze sfery technicznej przez okres kilku tygodni uczestniczyli w wykładach i zajęciach praktycznych z zakresu procesów wytwórczych w naszym kraju. Szkolenia odbywały się pod patronatem UNIDO (United Nations Industrial Development Organization). Przedstawiciele UNIDO dokonywali wyboru kandydatów na staże w Polsce i sprawowali nadzór nad ich przebiegiem. Na ogół grupy stażystów liczyły trzydzieści osób. Pracownicy naukowi Instytutu Odlewnictwa przygotowali materiały pomocnicze, niżej załączono ilustrację takiego skryptu-podręcznika (współautora artykułu: H.Połcika), i prowadzili wykłady na których omawiane były normy materiałowe, właściwości materiałów i wybrane technologie odlewnicze. Kolejnym etapem stażu były praktyki w zakładach przemysłowych funkcjonujących w różnych miejscach Polski. Były to m.in. zakłady w Bydgoszczy – MAKRUM, Poznaniu- Zakłady Przemysłu Metalowego H.Cegielski, Kutnie- Fabryka Maszyn Rolniczych, Świętochłowicach- Zakłady Urządzeń Technicznych „ZGODA” a także zakłady produkcyjne w Nowej Soli i Stąporkowie.
W czasie jednego szkolenia stażyści odbyli praktyki w 5-8 zakładach przemysłowych.
Zakłady produkcyjne do których przyjeżdżali inżynierowie i technicy w ramach szkoleń UNIDO były nowoczesne i niekiedy w pełni zautomatyzowane w których produkowano m.in. polskie lodówki, polskie telewizory, polskie maszyny rolnicze, polskie okręty. Polskie wyroby były sprzedawane do wielu krajów świata, również do państw, których przedstawicieli szkoliliśmy w naszym kraju.
Wizyty w poszczególnych przedsiębiorstwach, w zależności od wielkości zakładu i rodzaju produkcji, były jedno lub wielodniowe. Temat ogólny stażu to „Produkcja części zamiennych”. Należy przez to rozumieć, że omawiano wyroby finalne i półfabrykaty jako części do różnych urządzeń, na przykład do maszyn górniczych, czy też części do wytwarzanych w firmie silników okrętowych.
W przedsiębiorstwach produkcyjnych wyznaczony zakładowy opiekun oprowadzał, na ogół dziesięcioosobową grupę stażystów, po wybranych wydziałach produkcyjnych i stanowiskach pracy. Po takiej prezentacji procesów produkcyjnych organizowano szersze spotkanie z wybranymi pracownikami zakładu, w czasie którego omawiano nurtujące ich zagadnienia i odpowiadano na pytania. Kierownikami grup stażystów byli inżynierowie Instytutu w tym współautor artykułu Z. Wójcicki oraz A. Kowalski i K. Chudoba.
Dalszym etapem stażu były szkolenia w laboratoriach badawczo-kontrolnych Instytutu. W wybranych laboratoriach omawiano metody badań materiałów wejściowych i metody kontroli wyrobów końcowych. Niektóre operacje, pod okiem instruktorów, wykonywali sami stażyści. Zajęcia w tych laboratoriach miały charakter ćwiczeń.
Końcowym etapem było „sprawdzenie” zdobytej w Polsce wiedzy. Stażyści byli również zobowiązani do przygotowania sprawozdań dla UNIDO. Ocena ich zawartości była podstawą zlecania nam, przez UNIDO, szkoleń w kolejnych latach. Staże w Polsce odbywały się do roku 1989 - przed transformacją ustrojową. Niestety transformacja ustrojowa w naszym kraju zakończyła tego typu pomoc krajom rozwijającym się. Ale czy nie warto skorzystać z doświadczeń tamtych lat i powrócić do wspierania państw Afryki i Azji, których obywatele emigrują do Europy, zamiast odbudowywać własne firmy we własnej ojczyźnie?
Na zakończenie należy wspomnieć o innej formie szkoleń realizowanych przez pracowników Instytutu. Były organizowane wyjazdy pracowników do takich państw jak Irak, czy Libia gdzie były uruchamiane procesy produkcyjne zakupionych w Europie fabryk. Pod okiem naszych specjalistów z różnych zawodów Irakijczycy wykonywali wymagane reżimem technologicznym operacje produkcyjne oraz kontrolne i stopniowo przejmowali nadzór nad całym swoim zakładem.
Opracowali : Z.Wójciki, H.Połcik
