Marcin Idziński (ur. 07.06.1945 w Murowanej Goślinie) – aktor, reżyser, dziennikarz, działacz społeczny i polityczny. Wychowany na Kaszubach. Po ukończeniu Liceum Nr.2 im. Bolesława Chrobrego w Sopocie rozpoczyna studia w krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej na Wydziale Aktorskim, a także na Wydziale Prawa UJ przerwane po dwóch latach. Dyplom Aktora Dramatu otrzymuje w Warszawie po egzaminie przed komisją Ministerstwa Kultury i Sztuki.
Jest też absolwentem Wydziału Reżyserii w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie im. Aleksandra Zelwerowicza (obecnie Akademia Teatralna).
W Krakowie po dwóch latach pracy aktorskiej w teatrze „Politycznym” prowadzonym przez Waldemara Krygiera, zakłada wraz z Krzysztofem Jasińskim Studencki Teatr „Uwaga” (przekształcony później w Teatr STU). W „Uwaga” ma miejsce jego debiut reżyserski („Nie do obrony” Johna Osborne`a).
Pracuje w teatrach, kolejno: w Gdańsku; - „Rapsodyczny” i „Wybrzeże”. W tym czasie kieruje Studenckim Teatrem Politechniki Gdańskiej „π” gdzie reżyseruje „Krzyżówkę” Macieja Borodwicza. W tym samym czasie zakłada w Gdańsku Teatr „Studio”, w którym reżyseruje „Kaligulę” Alberta Camusa i „Naszą małą stabilizację” Tadeusza Różewicza.
Następnie, po przeniesieniu się do Bałtyckiego Teatru Dramatycznego w Koszalinie gra szereg głównych ról w reżyserii Macieja Prusa i Romana Kordzińskiego, Andrzeja Ziębińskiego we współpracy m.inn. z Zofią Wierchowicz, Krystyną Zachwatowicz, Lilianą Jankowską. W koszalińskim Teatrze „Dialog” reżyseruje własną adaptację „Karła” Paar Lagerquista.
Następnie pracuje w Teatrze Polskim w Bydgoszczy. Tu gra szereg głównych ról, m.inn. Markiza Posę w „Don Karlosie” F.Schillera, Eilifa w „ Matce Courage” B. Brechta i wiele innych. W tym teatrze reżyseruje też sztukę Tadeusza Różewicza „Stara kobieta wysiaduje”, za które to przedstawienie otrzymuje nagrodę na Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu. Następnie gra rolę Męża (Hr. Henryka) w łódzkiej inscenizacji Jana Maciejowskiego „Nieboskiej komedii” Zygmunta Krasińskiego, a po roku przenosi się do Teatru „Współczesnego” w Warszawie, gdzie poza aktorstwem, jest asystentem Erwina Axera i Jerzego Kreczmara.
W roku 1977 zakłada w Warszawie, finansowany przez Zjednoczenie Przedsiębiorstw Rozrywkowych, Teatr „Reduta 77”, przemianowany następnie na „Teatr na Rozdrożu”. Przebudowuje jeden z budynków historycznego Szpitala Ujazdowskiego na teatr. Tu realizuje program studyjny, mający na celu połączenie metod pracy teatrów nurtu „off” (studenckich, awangardowych itp.) z metodami pracy teatrów profesjonalnych. W zespole znajdują się wybitne postaci obu tych nurtów, m.inn. Adam Marszalik (były aktor teatru Tadeusza Kantora), Asja Łamtiugina-Lubaszenkowa (była aktorka teatru „Kalambur” we Wrocławiu), Izabela Pieńkowska (była aktorka Teatru „Nowego” w Łodzi prowadzonego przez Kazimierza Dejmka), występują artyści teatrów Warszawskich, jak Janka Ostala, Emilian Kamiński, Ewa Dałkowska, Wanda Warska, Andrzej Kurylewicz i inni, a z reżyserów m.inn. pozbawiony wówczas pracy w teatrze w Szczecinie Józef Gruda-Kościałkowski, Waldemar Krygier, czy Tomasz Łukasiak i Teresa Nawrot (współpracownicy Jerzego Grotowskiego).
Praca ta zostaje gwałtownie przerwana w maju roku 1980, polityczną decyzją KW PZPR w Warszawie, Teatr na Rozdrożu zostaje zamknięty. W Teatrze na Rozdrożu reżyseruje Idziński m.inn. „Kanon polski” (z utworami wielkiej klasyki narodowej), „Policję” Sławomira Mrożka (zgoda cenzury na 10 przedstawień w sali ze 100 miejscami), czy „Biblię” (montaż fragmentów dramatów pisarzy awangardowych tamtego czasu).
Główną przyczyną zamknięcia teatru była jednak prapremiera spektaklu Jacka Kaczmarskiego, Przemysława Gintrowskiego i Zbigniewa Łapińskiego „Mury”. Teatr nie ograniczał się do prezentacji tego spektaklu w swej 100 miejscowej sali, wykorzystując prawną możliwość grania spektakli o charakterze „zamkniętym”, które nie podlegały cenzurze. W ten sposób grano spektakle przed wielotysięcznymi widowniami, w tym robotniczymi, np. na terenie budowanej wówczas elektrowni Kozienice – wyłącznie dla pracowników budowy! – ten spektakl obejrzało w Kozienicach ponad 15 tys. budujących elektrownię robotników.
Zespół techniczny tworzyli m.inn. usuwani z Uniwersytetu Warszawskiego studenci, m.inn. Marek Fuśnik, Grzegorz Miecugow, Michał Wąsowicz, Marek Plater, Krzysztof Jaworski i inni, którzy posiadali w ten sposób zabezpieczenie finansowe i socjalne.
W czasie kierowania Teatrem na Rozdrożu był Idziński dwukrotnie delegatem środowiska na Zjazd Walny SPATiF/ZASP, w tym na Zjazd w roku 1981 reaktywujący Związek Artystów Scen Polskich.
Poza zamknięciem Teatru „Rapsodycznego” w Krakowie, zamknięcie Teatru na Rozdrożu jest jedyną tego typu decyzją w historii PRL.
Jedynym miejscem, gdzie władze PRL pozwalają teraz Idzińskiemu pracować jest Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie, jednak bez możliwości realizowania przedstawień i występowania na scenie.
W roku 1980 wziął udział w Strajku Gdańskim w grupie wspomagających. Zaraz po tym strajku wrócił do Warszawy, gdzie pracował w Zarządzie Regionu NSZZ „Solidarność” jako asystent Przewodniczącego Zarządu Regionu Zbigniewa Bujaka d.s. kontaktów ze środowiskami artystycznymi.
8 grudnia 1981 roku znalazł się w Niemczech. Po wybuchu stanu wojennego wszedł w skład zespołu Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Pracował w niej do zamknięcia rozgłośni w Monachium (1994) najpierw jako spiker, potem „producer” programu (reżyser) i jako redaktor programów specjalnych, w tym związanych ze środowiskiem emigracji polskiej i artystycznych.
W czasie pracy w radio rozpoczął ożywioną działalność polityczną i społeczną. Do chwili przekazania insygniów legalnych władz polskich na obczyźnie prezydentowi Lechowi Wałęsie był członkiem Rady Narodowej w Londynie z ramienia Ligi Niepodległości Polski (której oddziałowi niemieckiemu przewodniczył) i Delegatem Rządu RP w Londynie na teren Niemiec Południowych. W tym czasie był współzałożycielem Kongresu Polonii Niemieckiej (przez jakiś czas jego Wiceprzewodniczącym) i Rady Polskiej w Niemczech. W Bawarii założył Polsko-Niemieckie Towarzystwo Kulturalne „Kopernik”, którego przez 24 lata był Sekretarzem Pełnomocnym Zarządu.
Był współzałożycielem, wydawcą i red. naczelnym „Gazety Emigracyjnej”, a po jej likwidacji kierownikiem redakcji magazynu polonijnego „Po prostu”. Brał udział w badaniach środowiska Polonii w Niemczech (kierownik zespołu badawczego) prezentując wielokrotnie wyniki badań na sesjach naukowych na Uniwersytecie Szczecińskim, Uniwersytecie Opolskim i innych. Jest autorem wielu opracowań i artykułów na ten temat.
W roku 1998 wrócił do kraju i objął stanowisko szefa redakcji kaszubskiej Dziennika Bałtyckiego w Kościerzynie.
Po 1,5 roku pracy w redakcji przeszedł na stanowisko asystenta burmistrza Kościerzyny, prowadząc szereg akcji współpracy międzynarodowej (partnerstwa gmin), a także jest twórcą programu powstania w Kościerzynie Państwowej Szkoły Wyższej, brał także udział w formułowaniu Strategii Rozwoju Miasta Kościerzyny. Zorganizował również redakcję i wydawanie pierwszego profesjonalnego biuletynu informacyjnego władz miasta.
W tym czasie przez rok kierował serią wykładów i ćwiczeń dla dziennikarzy prasy regionalnej i terenowej w Gdańsku, Poznaniu i Warszawie, również wprowadzając ich w zawód w kierowanych przez siebie redakcjach.
W tym czasie był najpierw członkiem Unii Wolności, a następnie współzałożycielem Platformy Obywatelskiej na Kaszubach.
Do Monachium powrócił w roku 2001 ze względów rodzinnych, i poświęcił się pracy naukowej w dziedzinie teorii kultury. Jest wykładowcą na kilku uniwersytetach.
Przez cały czas pobytu za granicą pozostał wyłącznie przy obywatelstwie polskim.
Przez dwa lata był także czynnym dziennikarzem, edytorem w Redakcji Polskojęzycznej w telewizji "Sport 1". Od 01.08.2014. do 01.07.2015 był edytorem oficjalnej strony internetowej Bundesligi (Deutsche Fussball Liga) w języku polskim.
W pracy dziennikarskiej i publicystyce używa, poza własnym nazwiskiem, pseudonimów; - Paweł Woźnica, Marek Morawski (tematyka teologiczna i filozoficzna).
Karol Marcinkowski
Inne tematy w dziale Kultura
