Porozumienie dotyczące syryjskiej broni chemicznej, wynegocjowane przez Rosję, wydaje się rozwiązywać problem broni masowego rażenia w Syrii. Nic bardziej mylnego, powyższa umowa nie wspomina nic o broni biologicznej, którą reżim Baszara Al Assada najprawdopodobniej dysponuje i która może stanowić poważne wyzwanie dla wspólnoty międzynarodowej i zagrożenie dla państw w regionie.
Reżim syryjski od dawna rozwijał programy broni masowego rażenia. Próby zbudowania bomby atomowej zostały skutecznie zatrzymane przez izraelski atak na syryjski reaktor w Dajr az-Zaur w 2007 r. Ostatnie doniesienia o dołączeniu Syrii do OPCW i zobowiązanie reżimu B. Asada do pozbycia się broni chemicznej powodują, że Syria będzie dysponowała tylko ostatnim elementem swojego programu broni masowego rażenia – bronią biologiczną.
Stosunkowo niewiele wiadomo na ten temat, jednak eksperci są zgodni, że program jest rozwinięty na tyle, że stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa międzynarodowego, jak i regionalnego. Syria dysponuje bronią biologiczną w płynnej postaci, której możliwości rozprzestrzeniania się są ograniczone oraz znacznie groźniejszą wersją sproszkowaną. Ta ostatnia, rozpylona w sprzyjających warunkach atmosferycznych, może mieć zasięg porównywalny z użyciem taktycznej broni nuklearnej. Wśród patogenów, którymi dysponuje Syria znajduje się m.in. wąglik, jad kiełbasiany, rycyna oraz - stanowiący największe zagrożenie - wirus ospy prawdziwej. Jego szczepy zostały pobrane w 1972 r., kiedy Syria została dotknięta epidemią tej choroby. Dodatkowo szacuje się, że zmodyfikowana i znacznie groźniejsza wersja ospy została zakupiona w 2006 r. w Korei Północnej.
Główna odpowiedzialność za program broni biologicznej spoczywa na Scientific Studies and Research Centre (SSRC), który mieści się w Damaszku. Jest to wielki kompleks, w którym zespoły naukowców pracują nad różnymi patogenami. Dwa inne duże laboratoria zlokalizowane są w Homs i Allepo. Oficjalnie wszystkie placówki mają charakter pokojowy i służą celom leczniczym, ale w przypadku broni biologicznej odróżnienie produkcji dla celów cywilnych i wojskowych jest praktycznie niemożliwe. Dodatkowo, SSRC pracuję pod auspicjami Ministerstwa Obrony co budzi jeszcze większe wątpliwości, co do pokojowego charakteru programu. Syryjski MON sprawuje również odpowiedzialność za część instytutów weterynarii, co rodzi uzasadnione podejrzenia , że przetrzymywana jest w nich broń biologiczna.
Posiadanie broni masowego rażenia nie gwarantuje jednak sukcesu. Konieczne jest również dysponowanie odpowiednimi środkami przenoszenia. Syria dysponuje rakietami SS-21 Toczka, różnymi wersjami pocisków SCUD, których zasięg wynosi do 700 kilometrów i jest w stanie dosięgnąć izraelskie miasta m.in Haifę, Tel Awiw i Jerozolimę. Ponadto reżim Asada mógłby użyć samolotów bojowych oraz bezzałogowych aparatów latających do przeniesienia broni biologicznej.
Syryjska broń biologiczna może okazać się o wiele większym problemem dla bezpieczeństwa świata i regionu niż broń chemiczna. Uwaga świata Zachodniego skupiona jest głównie na problemie syryjskiej broni chemicznej, a kwestie związane z bronią biologiczną są pomijane. Szkodliwe substancje mogą zostać ukryte w wielu miejscach, takich jak zakłady produkcji nawozów, laboratoria farmaceutyczne, instytucje zdrowia publicznego. Czyni to o wiele trudniejszym próby zlokalizowania składów broni biologicznej. Ponadto, rozmieszczenie jej w wielu miejscach w Syrii, powoduje, że łatwiej może wpaść w ręce opozycji lub ugrupowań terrorystycznych, ponieważ nie ma wystarczającej liczby żołnierzy zdolnych ją zabezpieczyć.
Użycie broni biologicznej przez reżim Assada przeciwko walczącej z nim opozycji wydaje się być mało prawdopodobne. Broń ta jest zbyt nieprzewidywalna i w sytuacji, gdzie żołnierzy Assada i rebeliantów dzielą tylko setki metrów, wykorzystanie śmiercionośnych drobnoustrojów może przynieść więcej szkód niż pożytku. Nie oznacza to jednak, że broń biologiczna nie stanowi zagrożenia. Reżim Assada może jej użyć w celu szachowania sąsiadów Syrii i odstraszania ich przed podjęciem wrogich działań. Obawę wzbudza również możliwość przejęcia broni biologicznej przez ugrupowania terrorystyczne, które mogą chcieć jej użyć przeciwko państwom Zachodu. Broń biologiczna powinna zostać wpisana w porozumienie dotyczące likwidacji syryjskiej broni chemicznej, w innym wypadku będzie stanowić poważne zagrożenie.
Instytut Kościuszki
twitter
facebook
Przy wykorzystaniu materiału prosimy o wskazanie jako źródła Instytutu Kościuszki
Inne tematy w dziale Rozmaitości
