Po zdobyciu Akaby - suplement do T.E. Lawrence'a

Przepisuję mój ulubiony fragment z T. E. Lawrence'a. Oto proza mistrza.

***

W tumanach wirującego pyłu stwierdziliśmy, że z Akaby zostały same gruzy. Miasto, systematycznie bombardowane przez francuskie i angielskie okręty wojenne, znajdowało się w stanie elementarnego chaosu. Z ogromnej masy śmieci sterczały tandetne, brudne domki, zupełnie pozbawione tej godności, jaką starożytnym ruinom nadaje ich nieustępliwie walczący z czasem szkielet.

W czasie włóczęgi po mieście trafiliśmy na zagajnik palmowy, u którego stóp załamywały się spienione fale morskie. Siedząc w cieniu drzew obserwowaliśmy wezbrany potok naszych ludzi, których rozgorączkowane twarze nie miały nam nic do powiedzenia. Od wielu miesięcy Akaba była horyzontem naszych myśli i jedynym celem działania - nie myśleliśmy i nie chcieliśmy myśleć o niczym innym. Czuliśmy więc trochę pogardy dla istot, które zdobyły z najwyższym wysiłkiem przedmiot swoich marzeń, ale nie zmieniły się przez to ani psychicznie, ani fizycznie.

W jaskrawym świetle zwycięstwa nie mogliśmy się rozpoznać. Nasze głosy brzmiały dla nas obco. Siedzieliśmy bezczynnie, wodząc palcami po białych szatach i zastanawiając się, czy zdołamy pojąć lub dowiedzieć się, kim naprawdę jesteśmy. Głosy innych ludzi docierały do nas jak przez sen, a jednocześnie tak natarczywie, jak szum w uszach człowieka zanurzonego w wodzie. Zaskoczeni życiem, które trwało wbrew nam, nie wiedzieliśmy, co począć z tym darem. Dla mnie było to szczególnie trudne do zniesienia. Jakkolwiek wzrok miałem znakomity, nigdy nie dostrzegałem rysów ludzkich i próbowałem spojrzeć głębiej, tworząc na swój własny użytek duchowy obraz spotykanych ludzi. Tego dnia jednak każdy człowiek posiadał przedmiot swych pożądań tak absolutnie, że przez samo spełnienie wszystkich swych pragnień stawał się pusty i nic nie znaczący.