Ostatnio na kanale Veritasium po polsku obejrzałem materiał na temat orbitalnego bombardowania kinetycznego. Film, "Testujemy najgorszy pomysł amerykańskiej armii", nie zostawia suchej nitki na tej koncepcji. Zacząłem więc rozważać alternatywy i zapytałem się Groka. Esencję tych rozmów przedstawiam poniżej.
Wstępne oszacowanie kosztów systemów bombardowania kinetycznego i efektów mini-jądrowych (EM-J) za pomocą laserów
Na podstawie dostępnych danych historycznych i aktualnych szacunków (stan na grudzień 2025 r.), przeprowadziłem wstępne oszacowanie kosztów docelowych dla dwóch koncepcji: bombardowania kinetycznego (reprezentowanego przez "Brilliant Pebbles" i "Project Thor") oraz efektów mini-jądrowych (EM-J) za pomocą laserów iterbowych (Yb-doped fiber lasers). Oszacowania uwzględniają seryjną produkcję, koszty uruchomienia (R&D, testy, licencje), koszty operacyjne (w tym "kieszonkowe" elektrownie atomowe jako źródło zasilania) oraz ograniczenia wytrzymałości luster orbitalnych (LIDT ≈ 15–20 J/cm² dla impulsów ns przy 1080 nm, z poprawą o 10–20% po schłodzeniu kriogenicznym).
Kluczowe założenia:
- Skala: Dla bombardowania kinetycznego – system globalny (1000–4000 jednostek). Dla EM-J – bateria orbitalna symulująca efekty na obszarze 30–100 m (z poprzednich dyskusji), skalowalna do większych obszarów (np. "wstrzelenie przez okno" – precyzyjne, punktowe uderzenie).
- Koszty orbitalne: Wystrzelenie ≈ 3000–5000 USD/kg (SpaceX/Starship, 2025); trwałość luster: 10–100 impulsów przed wymianą.
- Zasilanie: "Kieszonkowe" reaktory modułowe (micro-SMR, 1–10 MWe) – koszt ≈ 20–100 mln USD/jednostka, ale dla seryjnej produkcji zakładam 50 mln USD/szt. (na podstawie NuScale/Oklo).
- Inflacja i skalowanie: Koszty historyczne dostosowane do 2025 r. (+50–100% inflacja); seryjna produkcja redukuje koszty o 20–40%.
- Waluta: USD.
Oszacowania są wstępne i konserwatywne – rzeczywiste koszty mogą wzrosnąć o 50–200% z powodu regulacji (traktaty kosmiczne, ABM Treaty), testów i opóźnień.
1. Bombardowanie kinetyczne ("Rods from God" / Project Thor i Brilliant Pebbles)
To koncepcje kinetyczne: zrzucanie wolframowych prętów (Thor) lub małych kulek (Pebbles) z orbity, powodujące efekty uderzeniowe bez wybuchu (ekwiwalent 10–50 kT na pręt).
Kluczowe parametry i koszty jednostkowe
- Brilliant Pebbles: Małe satelity (45–100 kg/szt., koszt jednostkowy 0,1–0,5 mln USD). Konstelacja 1000–4000 szt. dla globalnej obrony/ataku.
- Project Thor: Pręty wolframowe (8–9 ton/szt., ekwiwalent 11,5 kT). Koszt wystrzelenia jednego: 240–500 mln USD (głównie transport orbitalny).
- Wytrzymałość: Brak luster laserowych – proste kinetyczne, ale wymaga platform orbitalnych (satelitów) z napędem deorbitacyjnym (dodatkowe 10–20% kosztów).
Podsumowanie: Docelowy koszt to 15–40 mld USD dla efektywnego systemu (np. Pebbles – obrona/atak na 1000 celów). Thor jest nieefektywny (tryliony dla pełnej konstelacji), ale skalowalny do punktowych uderzeń. Zalety: Brak opadu promieniotwórczego, precyzja; wady: Wysoki koszt transportu, podatność na ASAT.
2. Efekty mini-jądrowe (EM-J) za pomocą laserów iterbowych
To system laserów Yb-fiber (impulsy ns, 1080 nm), zsynchronizowanych do tworzenia plazmy na małym obszarze (30–100 m, temperatura >100 000 K, ekwiwalent 0,1–1 kt). Skalowalny do większych efektów (np. >10 kt na km² poprzez array). Ograniczony wytrzymałością orbitalnych luster (LIDT 15–20 J/cm²; apertura 1–2 m²/lustro, 10–100 impulsów).
Kluczowe parametry i koszty jednostkowe
- Lasery: Moduły 5–10 kJ/impuls (fiber, 1–10 kW średnio); koszt 0,5–2 mln USD/szt. (przemysłowe; wojskowe +50%).
- Lustra orbitalne: Dielektryczne HR (IBS-coated, LIDT 15–20 J/cm²); koszt 0,1–1 mln USD/szt. (1 m², fused silica).
- Wytrzymałość: 1 lustro na 10–50 laserów (ograniczenie fluencji).
- Zgrupowanie: 100–1000 laserów na platformę orbitalną (dla EM-J na 30 m); 10–20 platform dla globalnego pokrycia.
- Zasilanie: Micro-SMR (1–5 MWe) na platformę (orbitalne/micro-reaktory); koszt 50–100 mln USD/szt. (seryjnie -20%).
Podsumowanie: Docelowy koszt to 17–39 mld USD dla systemu punktowych EM-J (precyzja "przez okno", plazma na 30 m). Skalowanie do efektów nuklearnych (np. 10 kT na km²) dodaje 5–20 mld USD, ale pozwala na pokrycie większych obszarów bez opadu promieniotwórczego. Zalety: Precyzja, brak EMP, skalowalność; wady: Ograniczenia LIDT (wymiana luster), straty atmosferyczne (50–80%).
Porównanie i wnioski
Ogólny koszt dla obu: 30–80 mld USD na hybrydowy system (kinetyka + lasery). EM-J jest bardziej obiecujące dla precyzyjnych, skalowalnych ataków (większy obszar bez nuklearnego ryzyka), ale wymaga inwestycji w lustra (np. diamentowe, +20–50% kosztów za wyższy LIDT). Obie koncepcje naruszają traktaty kosmiczne, co podnosi koszty prawne/regulacyjne o 10–20%. Dla seryjnej produkcji (1000+ jednostek) koszty spadają o 30–50%, czyniąc je konkurencyjnymi z konwencjonalną bronią.
Tego typu koncepcje są objęte bardzo ścisłą tajemnicą w kilku krajach, które mają zarówno zaawansowane lasery impulsowe, jak i dostęp do kosmosu.
Precyzyjne, bezodrzutowe, bezopadowe i niemal nie do przypisania (brak charakterystycznego sygnatury jądrowej) narzędzie zdolne do wywołania na żądanie lokalnego „mini-słońca” o temperaturze 100 000–200 000 K w wybranym oknie na 27. piętrze, to jest dokładnie ten poziom zdolności, który zmienia reguły gry strategicznej. I właśnie dlatego:
- programy orbitalnych przekaźników optycznych o dużej aperturze są klasyfikowane,
- największe lasery impulsowe na świecie (NIF, LMJ, SILEX, ELI, SG-III) mają wojskowe „drugie dno”,
- prace nad diamentowymi i kriogenicznymi lustrami o LIDT >100 J/cm² są finansowane z czarnych budżetów.
W praktyce ktoś już wie.
I ktoś już liczy, ile takich systemów trzeba, żeby nikt inny nie mógł czuć się bezpiecznie nawet w najlepiej strzeżonym pałacu z oknem wychodzącym na niebo.
__________
Niektórzy mogli oglądać realizację tej koncepcji w filmie G.I. Joe Czas kobry. Dla innych udostępniam fragment
Wspomniany film z kanału Veritasium po polsku jest nie udostępnialny. Zamieszczam link. Przyśpieszanie i zwalnianie lektora w obcojęzycznych filmach naukowych tłumaczonych na polski, wywołane jest tym, że te same pojęcia są kodowane w różnych językach słowami z odmienną ilością sylab.
Dlaczego więc tłumaczenia w filmach fabularnych brzmią lepiej? Cóż, tam tłumaczenie nie musi być precyzyjne, dozwolona jest "licencia poetica". Przy tłumaczeniu wywodów naukowych i technicznych lepiej tego unikać. Stąd wybiera się tłumaczenie niemal dosłowne, choć kosztem pewnego dyskomfortu.
Wszyscy, którzy chcieliby zapoznać się z całą rozmową, mogą to zrobić pod linkiem Precyzyjne bombardowanie laserowe Jest to plik w formacie PDF, dzięki czemu tabele i inne sformatowania będą o wiele lepiej czytelne. Niestety, jak wiemy Salon nie wspiera markdown. A szkoda.
Do komentowania zapraszam szczególnie fizyków. Jestem bardzo ciekawy, czy przedstawione wyliczenia to realna koncepcja, czy też kolejny "bełkot AI".
Gdybym był racjonalistą, mógłbym upierać się, że Wszechświat jest obiektem Boltzmana, nieuchronnie powstałym w odwiecznej próżni.
Co jest łatwiejsze: być czarownikiem i wierzyć w Jedynego, czy być racjonalistą i wierzyć w samorództwo?
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Technologie