Czy wiecie, że jeśli rodzic nie ma wystarczających środków na swoje utrzymanie, może wystąpić o alimenty od swoich dzieci? Nasze społeczeństwo się starzeje i z problemem biedy osób starszych będziemy mieć coraz częściej do czynienia.
O alimentach, które przysługują nie tylko najmłodszym, ale i tym najstarszym rozmawiamy z Arturem Kłonicą, komornikiem sądowym przy Sądzie Rejonowym w Nowym Sączu.
Czy to prawda, że rodzice mogą starać się w sądzie o finansowe wsparcie od swoich pełnoletnich dzieci?
- Tak, zgodnie z art. 128 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo”. Oznacza to, że w sytuacji niedostatku, braku możliwości utrzymania się przez np. jednego z najbliższych krewnych, pozostali członkowie rodziny mogą zostać zobowiązani do dostarczania mu niezbędnych środków do życia. Obowiązek alimentacyjny może dotyczyć jednak nie tylko rodziców względem dzieci, ale także innych członków rodziny w linii prostej – czyli np. sąd może zobowiązać pełnoletnie dzieci do świadczenia na rzecz swoich rodziców czy nawet rodzeństwo względem siebie.
Jak starać się o przyznanie alimentów?
- Alimenty zostaną przyznane jeśli rodzic wykaże, że nie posiada wystarczających środków, które są mu niezbędne do utrzymania np. nie posiada emerytury czy renty - lub świadczenia te są bardzo niskie. W takim wypadku, sąd może wydać orzeczenie zasądzające określoną kwotę alimentów od dziecka (lub dzieci) na rzecz rodziców. Dokument ten określa również termin zapłaty ustalonych alimentów. Orzeczenie z klauzulą staje się tytułem wykonawczym i jest podstawą do wszczęcia postępowania egzekucyjnego u komornika sądowego. Taka egzekucja może być skierowana do różnych składników majątkowych dłużnika, czyli: wynagrodzenia za pracę, rachunków bankowych, wierzytelności, ruchomości (pojazdów mechanicznych, maszyn, urządzeń) jak również nieruchomości.
To chyba bardzo rzadka sytuacja. Niewiele się słyszy o rodzicach upominających się o wsparcie od swoich dzieci.
- Faktycznie, w praktyce takie alimenty zasądzane na rzecz osób starszych występują bardzo rzadko. W mojej 12 letniej praktyce jako komornika sądowego, o ile pamiętam, były dwie sprawy egzekucyjne z wniosku rodziców przeciwko dzieciom jako dłużnikom - kwoty zasądzonych alimentów wynosiły wtedy raptem około 100 złotych miesięcznie. W mojej kancelarii, podobnie jak w innych kancelariach komorniczych, 100% spraw alimentacyjnych to takie, w których rodzice zostali zobowiązani do płacenia na rzecz swoich dzieci.
W Polsce sytuacja seniorów bywa trudna. Do opinii publicznej co jakiś czas przebiją się historie dziadków zaciągających długi dla wnuków. Mało się mówi o tym, że tak naprawdę to my, dorośli i w pełni sił ludzie, powinniśmy dbać o najstarszych członków rodziny. Z czego to wynika Pana zdaniem?
- Pamiętajmy, że najpierw należy uzyskać w sądzie tytuł wykonawczy, czyli, w tym przypadku, dokument nakazujący dzieciom łożenie na rodziców. Dopiero później, osoba chcąca uzyskać alimenty, może wypełnić wniosek egzekucyjny u komornika – to na jego podstawie komornik może zacząć działać. Cała procedura nie jest skomplikowana i trudna, wyobrażam sobie jednak, że może być wstydliwa. Zwłaszcza dla osób starszych. Zazwyczaj seniorzy nie chcą się przyznawać do swojej trudnej sytuacji materialnej, tym bardziej nie chcą obciążać sobą swoich dzieci. To raczej rodzice ze swoich skromnych emerytur i rent pomagają dzieciom i wnukom. Niejednokrotnie biorą dla nich kredyty i pożyczki przez co sami wpadają w tarapaty finansowe.
