Leszek Miller
Dowolne przestawianie elementów w pakiecie
Teza Tadeusza Ciecierskiego o pakietowości myślenia w polskiej polityce jest do przyjęcia z tego punktu widzenia, że z reguły, definiując program jakiejś partii politycznej, rzeczywiście nie koncentrujemy się na jednej wartości, ale jesteśmy skłonni patrzeć przez pryzmat wielu propozycji. Przechodzimy zwykle od ogółu do szczegółu, a nie odwrotnie. Zaczynamy więc, podchodząc w sposób pakietowy, a potem wyławiamy z tego pakietu jakiś element, po to, aby podeprzeć nasze własne twierdzenia lub zaprzeczyć czyimś. Takie zachowania dotyczą jednak wszystkich ustrojów demokratycznych. W debatach publicznych, mniej lub bardziej, dominują utrwalone stereotypy, obrazy, przekazywane czasem od lat, a potem dopiero dyskusja nad pewnym elementem.
Dzisiejsza polityka nie osadza się na wielkiej dyskusji o ideach, programach. Czas wielkich manifestów, które pobudzały wyborców, polityków, władzę, właściwie minął. Jeśli chodzi o lewicę, ostatnim takim dokumentem, wartym uwagi, który miał realne przełożenie na praktykę polityczną, był manifest Blaira i Schrödera. Było to jednak 10 lat temu, później nie nastąpiło nic równie istotnego. Polityka uległa trywializacji: bardziej liczą się dziś ci, którzy dobrze wypadają w mediach, bo potrafią w ciągu krótkiego czasu przekazać komunikat, który widzowie zapamiętują. Mało kto ma też czas i ochotę, by wysłuchiwać długich i obszernych manifestów.
Dlatego coraz częściej nie tylko myślimy pakietami, ale również wymieniamy dowolnie ich elementy, nie bacząc na konsekwencje. Weźmy Janusza Palikota, który, gdy mówi o reformach gospodarczych, a także o reformie dotyczącej zmniejszenia liczby posłów czy likwidacji Senatu, wyjmuje te elementy wprost z zapomnianego już programu Platformy Obywatelskiej, który miał być poddany referendum pod hasłem 4xTAK. Albo Jarosława Kaczyńskiego i jego wyciąganie wątków lewicowych, a następnie przerabianie ich na propozycje typu „wszyscy mamy takie same żołądki”, wszystkim po równo. Becikowe, które uchwalił rząd PiS, należy się przecież i rodzinie milionera, i biedaka. Jest to lewicowość patologiczna i demagogiczna, dla mnie nie do przyjęcia – i mam nadzieję, że Sojusz Lewicy Demokratycznej w żadnym wypadku nie będzie w takim kierunku szedł.
* Leszek Miller, były premier, szef think tanku Sojuszu Lewicy Demokratycznej.
Temat Tygodnia "Kultury Liberlanej",
nr 106 (3/2011) z 18 stycznia 2011 r.
Inne tematy w dziale Polityka
