Antyrosyjska czy Antyniemiecka?

Jaka właściwie ma być Polska – antyrosyjska czy antyniemiecka? Czyli jesteśmy antyniemieccy i dogadujemy się z Rosjanami czy też jesteśmy antyrosyjscy i dogadujemy się z Niemcami. Bo jak będziemy jednocześnie i antyrosyjscy i antyniemieccy to jak mi się zdaje - dobrze na tym nie wyjdziemy. Byłoby to nierozsądne i chyba niebezpieczne.

Powraca wciąż pytanie – na kim opierać nasze sojusze? USA jest za daleko i nie jest członkiem UE. Okoliczne małe kraje europejskie jak Bałtyka czy Grupa Wyszehradzka czy nawet Ukraina to zbyt słaby i zbyt niepewny sojusznik. W Polsce zazwyczaj dominują dwie orientacje: wschodnia i zachodnia, czyli orientacja na Rosję lub Niemcy.

Czy da się zbudować przyszłość Polski w oparciu o Rosję? Tu chyba sytuacja (zwłaszcza po Gruzji) jest klarowna. Rosja nie jest i póki co nie zamierza być krajem demokratycznym. Uważając się za mocarstwo nie zamierza szanować ani swoich sojuszników ani swoich partnerów. Nie zamierza się liczyć z nikim i z niczym. Zresztą będąc sojusznikiem Rosji musielibyśmy wejść w sferę zakłamanej, sowiecko-rosyjskiej wizji świata, a tego w Polsce nie da się zrobić. Takie coś można głosić tylko w krajach o „spacyfikowanych” mediach, podporządkowanych rządzącym. A to jest u nas na szczęście (jak na razie) niewykonalne. U nas tego nawet nasz „ciemny lud nie kupi” (tekst kradziony z Kurskiego – dzięki Jacku). Kierunek na Rosję zresztą byłby o tyle bezsensowny, że skoro zdecydowaliśmy się wstąpić do NATO i UE to związaliśmy się z zachodem i „kierunek na Rosję” nie ma już żadnego sensu.

Pod tymi ww. względami Niemcy jako kraj „do dogadywania się” wyglądają atrakcyjniej.

Oczywiście Niemcy mają swoje wady.

1.    Odreagowują swoje 50 lat samobiczowania się za nazizm, wypierania się swojej historii i bycia „chłopcem do bicia” dla całej Europy za hitlerowskie zbrodnie.

2.    Nie potrafią uwolnić się emocjonalnie od swoich „kresów wschodnich” i dziedzictwa „wypędzonych”.

3.    Są naturalnym adresatem rosyjskich koncepcji dogadywania się „nad głowami” krajów Europy wschodniej i rozbijania europejskiej jedności (tym bardziej, że nie mają szczególnych oporów w zakresie kontaktów gospodarczych z putinowskimi przedsiębiorstwami). Krótko mówiąc Rosjanie mogą zaoferować Niemcom „marchewki” na które nas nie stać.

4.    Tłumione poczucie wyższości, które Niemcy odczuwają wobec całej Europy Wschodniej.

Orientacja proniemiecka budzi również bardzo poważne opory po stronie polskiej związane przede wszystkim z demonami II Wojny Światowej, z „Ziemiami Odzyskanymi” i z obawami typu „Niemcy nas wykupią” czyli w dużej mierze przed siłą niemieckiej ekonomii.

Czy mimo to z Niemców można uczynić sojusznika Polski?

Wierzę, że tak, choć nie sądzę, żeby było to proste. Przede wszystkim nasza „klasa polityczna” musiałaby być zgodna co do tego że Niemcy to dobry kierunek orientowania naszych sojuszy. A dalej trzeba by przekonać Niemców, że warto mieć w Polsce sojusznika, że nie warto dogadywać się z Rosjanami kosztem Polski, a nawet (co ciekawe), że warto „umierać za Gdańsk”. To ostatnie zabrzmiało prawie obrazoburczo, ale w końcu jesteśmy sojusznikami w ramach NATO, a to do czegoś zobowiązuje, także Niemców.

Jak można wpłynąć na Niemców? Działania widziałbym co najmniej na kilku płaszczyznach. Po pierwsze dobre kontakty liderów, po drugie częste kontakty liderów, po trzecie budowanie powiązań kulturalno-naukowo-społecznych, po czwarte dalsze rozbudowywanie powiązań gospodarczych, po piąte powiązania wojskowe, po szóste (chyba najtrudniejsze) to przekonanie Niemców, że „orientacja na Polskę” im się opłaca.

1.    Dobrych kontaktów liderów Polski i Niemiec oczywiście nie osiąga się ani „podlizywaniem” Niemcom, ani „włażeniem im w d…”, ani nadmiernymi ustępstwami w sprawach spornych. Natomiast na pewno nie osiągnie się tego obszczekiwaniem Niemców (tak jak to miało miejsce w latach 2005-2007) i nerwowym reagowaniem na prowokacje mediów, czy wręcz budowaniem w Polsce fobii antyniemieckiej dla uzyskania poparcia wyborców w polityce wewnętrznej. (Za sam demontaż względnie dobrych stosunków polsko-niemieckich Kaczyńskim należy się Trybunał Stanu.)

2.    Stara zasada „nic o nas bez nas” oznacza, że trzeba z niemieckimi liderami spotykać się często, szukać rozwiązań dla spraw trudnych i wypracowywać nowe cele, przedsięwzięcia dla wspólnej polsko-niemieckiej polityki. Im więcej spotkań tym mniej niedomówień i mniej okazji do tworzenia się konfliktów.

3.    Nic tak nie zbliża narodów jak wspólne projekty – wspólne uniwersytety, wspólne instytucje naukowe, nauka języka, wymiana młodzieży, wspieranie wzajemnej turystyki, poznawanie zwyczajów i folkloru oraz inne przedsięwzięcia, które powinny polepszyć zrozumienie pomiędzy narodami.

4.    Zakres inwestycji niemieckich w Polsce jest naprawdę znaczny (Niemcy to chyba główny inwestor zagraniczny w Polsce), może szkoda, że wciąż zbyt słaby jest ruch przeciwny czyli inwestycje polskie w Niemczech. Zdaje sobie sprawę, że polski kapitał jest znacznie słabszy niż niemiecki, ale też pytanie czy rządy Polski i Niemiec robią wystarczająco dużo by ożywiać dalsze wzajemne inwestycje.

5.    Powiązania wojskowe Polski i Niemiec to chyba tylko korpus niemiecko-duńsko-polski. Koncepcja cenna ale czy wystarczająca? Może należałoby się zastanowić nad dalszym rozwojem takich przedsięwzięć? Zastanawiam się też dlaczego, nie mamy (lub prawie nie mamy) powiązań w zakresie produkcji zbrojeniowej? Ten kierunek jak myślę mógłby być bardzo korzystny dla obu krajów.

6.    Jeżeli zamierzamy przekonać Niemców do rezygnacji z Nord-Stream to pytanie za co? Jakich argumentów możemy użyć? Jak przekonać Niemców, że bardziej opłacalne byłoby inne rozwiązanie w zakresie transportu gazu? Co możemy zaoferować Niemcom w zamian? W końcu „biznes is biznes” i biznes będzie zawsze mocniejszym argumentem niż odwoływanie się do zdrowego rozsądku i poczucia przyzwoitości.

Myślę, że można z Niemcami dużo osiągnąć. Trzeba tylko chcieć.