"Jak donosi "Słowo Pomorskie" w Borzyszkach [popr. w Borzyszkowach] (pow. Chojnice) na nabożeństwie w dniu 3-go maja [1934] zaszedł znamienny incydent. Mianowicie podkomisarz straży granicznej, p. Krzakiewicz z Borzyszków [Borzyszkowów], widząc na czapce u ks. wik. [Aleksandra] Lewańczyka mieczyk Chrobrego i będąc wielkim sanatorem uważał za stosowne podejść do ks. wikarego i wezwać go dwukrotnie do zdjęcia mieczyka z czapki.
Na to ksiądz odpowiedział spokojnie, że p. podkomisarz winienby już wiedzieć, że odznakę tę może nosić każdy Polak i że on sam (ks. Lewańczyk) sprawę o noszenie mieczyka Chrobrego wygrał w Sądzie Najwyższym.
P. podkomisarz jednak, nie kontentując się odpowiedzią ks. wikarego, przywołał policjanta, któremu polecił "przystąpić do swoich funkcyj" na co ostatni oczwiście, znając przepisy, nie zareagował..." (1934)
Miejscowość Borzyszkowy, tak jak oddalona o ok. 40 km. wieś Wiele , w której również służył ks. Lewańczyk, jest kaszubska, być może podobnie jest z nazwiskiem (również współcześnie można je znaleźć na liście księży potrafiących odprawiać Mszę świętą w dialekcie kaszubskim). Na bliższe informacje o samym księdzu i jego dalszych losach nie trafiłem. Jego nazwisko jest wzmiankowane przy opisie uroczystości z okazji kolejnych rocznic uchwalenia konstytucji w dn. 3 maja., kiedy to wygłaszał patriotyczne kazania. Jednego roku poświęcił także nowo otwarte korty tenisowe klubu "Korona".
Już jesienią 1939 r. w ramach Intelligenzaktion na Pomorzu, Niemcy zamordowali 224 księży z diecezji chełmińskiej (jej spadkobiercą jest diecezja pelplińska), podobnie w diecezji gdańskiej.
***
O symbolice polskiego ruchu narodowego można przeczytać w Glaukopisie nr 23-24 (2011-2012) w bardzo bogato ilustrowanym artykule "Szczerbiec Chrobrego i symbolika polskiego ruchu narodowego w latach 1926-1939", R. Dobrowolski i W.J. Muszyński. (wspomniano również o zdarzających się szykanach w tym tzw. "przestępstwach mieczykowych")
***
Inne tematy w dziale Kultura
