Publikacja "Rochester Democrat and Chronicle" z końca lutego 1916 r. Rabin Solomon Sadowsky zdaje relację ze spotkania z ambasadorem Niemiec i jego doradcami, być może w szerszym gronie. Rabin Rochester (NY) Solomon Sadowsky będzie także po wojnie w awangardzie, co najmniej lokalnej, antypolskiej kampanii propagandowej, łącząc ją z promocją syjonizmu.
S.Sadowsky, w latach 30-tych
Solomon Sadowsky (1879-1946) - ur. w Rosji, w USA od 1902 r., ortodoksyjny rabin Rochester (3 pod względem wielkości miasto w stanie NY), lider syjonistów (mizrachi) w Rochester, delegat na pierwszy Amerykański Kongres Żydowski (AJC).
Poniżej tłumaczenie artykułu, w części dotyczącej Polski.
Rabin Rochesteru rozmawia z niemieckim ambasadorem
Nawiązanie do Polski
Pożądana autonomia dla Żydów w kraju opanowanym przez armie państw uczestniczących w wojnie - tak mówi rabin, sympatyk Niemiec
Jaki będzie prawdopodobny polityczny i religijny status Żydów w Polsce, jeśli teutońscy alianci zwyciężą w wojnie, zostało naszkicowane rabinowi Rochester [NY] Solomonowi Sadowsky, w rozmowie, którą odbył ostatnio z niemieckim ambasadorem hrabią von Bernstorff i niemieckimi doradcami. Żydzi twierdzą, że ich naród w Polsce doznaje wielkich nieszczęść z rąk Polaków i Rosjan w tym kraju. Tysiące dolarów zostało wysłanych przez Żydów w Stanach Zjednoczonych by załagodzić cierpienia ich narodu w polskich prowincjach. Są setki Żydów w Rochester, którzy każdego tygodnia wnoszą niewielkie sumy by wspomóc pracę zapomogową w obszarach ogarniętych wojną.
Aby załagodzić stałe prześladowania, których celem są Żydzi, rabin Rochester wezwał hrabiego von Bernstorff aby ten użył swojej funkcji i wpłynął na cesarza Niemiec by ten zagwarantował żydowską autonomię w Polsce.
"Hrabia von Bernstorff i jego doradcy powiedzieli mi, że Niemcy postrzegają Żydów w Polsce jako bardzo ważny i użyteczny element i będą chronić ich interesy" - powiedział rabbi Sadowsky. "To przyszło jako odpowiedź na moją sugestię, jako niemieckiego sympatyka, że Niemcy muszą i zaanektują Polskę i Litwę, z bardzo oczywistych przyczyn. Jeśli Belgia jest ważna dla Niemiec ze strategicznego punktu widzenia, Polska jest równie ważna, jeśli nie ważniejsza z punktu widzenia gospodarki oraz rolnictwa. Niemcy, jeśli chcą utrzymać swoją pozycję, nie mogą zależeć od świata zewnętrznego w kwestii żywności, muszą zabezpieczyć się samodzielnie przeciw jakiejkolwiek groźbie głodu.
Polska, Litwa i Kurlandia są wysokiej jakości rolniczymi prowincjami, pomocnymi w zabezpieczeniu niemieckich potrzeb. Jednak od razu rodzi się pytanie. W jaki sposób Niemcy zabezpieczą swoje wpływy w słowiańskich prowincjach, zwłaszcza nad Polakami, którzy są zawsze gotowi i skłonni zdradzić Niemcy dla Rosji i dla panslawistycznej sprawy. Przekonywałem Ambasadora, że Żydzi zawsze pozostaną przyjacielskim dla Niemiec żywiołem. Powinni być uznani za odrębną narodowość, z edukacyjną i religijną autonomią, będą utrzymywać równowagę sił nad tymi Słowianami w interesie sprawy niemieckiej. W związku z tym, łatwo można zauważyć jaką korzyścią byłoby to dla Niemiec, jeśli Żydzi zostaliby uznani za naród i nie byli asymilowani z Polakami, którzy chcą by ci [Żydzi] nareszcie czuli się polscy, słowiańscy i byli antyniemieccy.
Nie byłoby również wskazane by próbować ich germanizować, w tych słowiańskich prowincjach, gdyż to mogłoby wzbudzić oburzenie Polaków przeciwko nim [Żydom], widząc w nich czynnik niemiecki, próbujący germanizować ich naród. To mogłoby doprowadzić do fatalnych rezultatów dla narodu żydowskiego, jak również dla Polaków i byłoby wielkim niebezpieczeństwem dla sprawy niemieckiej. (...)"
***
art. z 28.02.1916 r.:
http://s5.ifotos.pl/img/artyku-ca_eqrssar.jpg
Inne tematy w dziale Kultura
