Śmieszna odpowiedź

Żołnierz, który zostawił ślady swojej stopy
Na wszystkich niedostępnych drogach Europy,
Szedł naprzód, gdy nie mogli najbardziej zajadli,
I wdzierał się na szczyty, z których inni spadli,
Zdobywszy wolność innym dłońmi skrawionemi,
Dowiedział się nareszcie, że sam nie ma ziemi.
I wtedy któs rozumny, nie rozumny szałem,
Powiedział mu: "Od dawna wszystko to wiedziałem,
Wiedziałem, że nikt twoich ran ci nie odwdzięczy,
Bo czym krew, co płynie, przy złocie, co brzęczy,
I nigdy nikt nie liczył leżących w mogile,
Bo czym jest duch anielski przy szatańskiej sile?
Jak żal mi, że ci oczy nareszcie otwarto!
I powiedz sam mi teraz, czy to było warto."
A żołnierz milczał chwilę i ujrzał w tej chwili
Tych wszystkich, którzy legli w cudzoziemskim grobie,
Co mówili: "Wrócimy", nie myśląc o sobie.
I widzi jakichś jeźdźców w tumanach kurzawy,
I słyszy dźwięk mazurka i tłumu wołanie.
Dąbrowski z ziemi włoskiej wraca do Warszawy.
"Czy warto...?" Odpowiedział: "Ach! śmieszne pytanie!"

Tyle Lechoń w swej Przypowieści

A ja czytam sobie ten wciąż wzruszający wiersz (gdzieś za oknem, zalany księżycowym blaskiem w cieple wieczoru Stary Wiarus  szepcze o czymś z partyzantami z oddziału Jędrusiów,  jeńcami Starobielska) i liczę pokolenia. Lata niewoli, lata wolności, lata zniewolenia, lata odradzania... Minęły. Tyle pokoleń odbiera listopadowy hołd w łopocie flagi, w zamyśleniu świątecznym, we wspomnieniu.

Czwartoklasista Bartek mówi: patriota to ten, kto jest gotowy oddać za ojczyznę życie.

Czwartoklasista Bartek mówi, że wychowanie patriotyczne ma sens. Że historię trzeba znać. Że moje zaskoczenie niedowierzaniem zauważonym w oczach jedenastolatków w odpowiedzi na moje słowa o potędze Polski w Europie powinny być dla polskiej szkoły wyrzutem sumienia.

Ale czym krew, co płynie, przy złocie, co brzęczy?