Czy inwestowanie w PPK się opłaca? Czy lepiej wybrać bezpieczną lokatę? Trzymając pieniądze w banku, ze względu na inflację i niskie stopy procentowe, ponosimy realną stratę. Ubiegły rok pokazuje, że nawet w czasie zawirowań na rynku systematyczne inwestowanie środków może przynieść zysk. Im dłuższy okres inwestycji, tym większa szansa na pomnożenie pieniędzy.
Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) to nowy sposób na gromadzenie dodatkowych oszczędności. Celem PPK jest budowa poduszki finansowej na jesień życia – chodzi o to, by pieniądze odłożone w PPK były wsparciem po zakończeniu kariery zawodowej danej osoby. Oczywiście uczestnicy PPK mogą wypłacić pieniądze ze swojego indywidualnego rachunku w każdym momencie, jednak bardziej opłacalne jest odkładanie i inwestowanie w długim terminie.
Regularne inwestowanie a lokata – co daje lepsze efekty?
Miniony 2020 r. był testem dla PPK. Pieniądze uczestników są inwestowane, a w ubiegłym roku na rynkach finansowych pojawiły się potężne zawirowania, które mogły wystraszyć część osób. PPK zdały jednak egzamin i zdołały pomnożyć kapitał – w 2020 r. wszystkie fundusze zdefiniowanej daty wypracowały dodatnią stopę zwrotu.
W PPK wpłaty są inwestowane regularnie, co miesiąc. To oznacza, że łączna stopa zwrotu z inwestycji danego uczestnika PPK może być inna niż wynik funduszu liczony od początku roku. Jak to możliwe? W PPK każda wpłata jest inwestowana w innym momencie i wypracowuje inny wynik – stopa zwrotu całej inwestycji to efekt „pracy” poszczególnych wpłat. Natomiast stopa zwrotu funduszu za dany rok jest obliczana jako zmiana wyceny jednostki na koniec roku w porównaniu z końcem roku poprzedniego – w efekcie nie uwzględnia zatem różnych momentów zainwestowania poszczególnych wpłat w PPK.
Ile realnie mogli zatem zarobić uczestnicy PPK w Nationale-Nederlanden PTE 2020 r.? Przy regularności wpłat w 2020 r. stopy zwrotu wahają się między 4,9% a 16,0% (tabela 2). W naszej symulacji1 najwyższy zysk osiągnęli inwestorzy, którzy regularnie odprowadzali środki do funduszy o względnie większym udziale akcji (fundusze o datach 2045, 2050 i 2055). Jeśli chodzi o fundusz 2025 r., pieniądze wpłacone do PPK zyskały w 2020 r. +4,9%. To mniej niż stopa zwrotu liczona od początku roku – dlaczego? Fundusz 2025 r. skupia się głównie na papierach dłużnych – w efekcie wycena jego jednostki mniej się waha. W minionym roku mniejsze wahania to niższe spadki w czasie giełdowego dołka, ale także niższa stopa zwrotu w czasie giełdowego odbicia, a w efekcie niższa stopa zwrotu na całości inwestycji.
Ubiegły rok i rozbieżności między funduszami pokazują dobitnie, że systematyczne inwestowanie na rynku kapitałowym, zwłaszcza w akcje, pomaga pomnażać kapitał. Regularność odprowadzania i inwestowania wpłat sprawia, że kupujemy papiery wartościowe po różnej cenie. Mówiąc wprost, z jednej strony ograniczamy ryzyko zainwestowania dużej części środków „na górce” (na nich trudniej zarobić, a łatwiej stracić), a z drugiej możemy korzystać z pojawiających się rynkowych „przecen” (tutaj łatwiej zarobić). Taka strategia okazała się dobra w burzliwym 2020 r.
Porównajmy jeszcze PPK do lokat bankowych. Trzymając pieniądze „w skarpecie” nie ryzykujemy, że ich wartość w czasie będzie się wahać (zwłaszcza w czasie zawirowań na rynkach kapitałowych). Jednak wobec historycznie niskich stóp procentowych, lokaty praktycznie nie generują zysku dla oszczędzających, a w ujęciu realnym wręcz przynoszą straty – oszczędności po prostu zjada inflacja, której nie da się „odrobić”, ponieważ pieniądze nie pracują.
Inwestowanie w długim horyzoncie daje efekty
A jak PPK wypadają w dłuższym horyzoncie? Fundusze co prawda działają nieco ponad rok, ale możemy posłużyć się pewną symulacją2, która pokaże ile uczestnicy PPK w Nationale-Nederlanden PTE mogliby zarobić, gdyby PPK uruchomiono 20 lat temu.
Suma odprowadzonych wpłat to nieco ponad 28 tys. zł. Tyle można było oszczędzić, jeśli zdecydowalibyśmy się odkładać 3,5% średniego wynagrodzenia brutto (odkładanie bez oprocentowania). Jeśli kwota ta byłaby inwestowana to obecna wartość kapitału wyniosłaby ponad 45 tys. zł, co daje stopę zwrotu rzędu +61,8% (wykres 1).
Ta prosta symulacja to tak naprawdę odpowiedź na pytanie, jakie efekty daje inwestowanie w długim terminie. Gdybyśmy zdecydowali się na odkładanie środków na lokacie lub rachunku oszczędnościowym, wypracowane odsetki być może pozwoliłyby zrekompensować wpływ inflacji. Zainwestowanie tej kwoty przyniosłoby zarobek w wysokości 61,8%.
1 Zakładamy, że co miesiąc do poszczególnych funduszy Nationale-Nederlanden DFE Nasze Jutro trafia 184 zł (wpłaty naliczane od średniego wynagrodzenia w 2020 r., czyli 5227 zł brutto). Pierwszą wpłatę zainwestowano 15 stycznia 2020 r., a kolejne na koniec kolejnych miesięcy (luty-listopad). Stopa zwrotu odnosi się do wyceny na 31.12.2020.
2 Założyliśmy, że co miesiąc kwota odpowiadająca 3,5% średniego wynagrodzenia brutto (tak jak w PPK) była inwestowana zgodnie z założeniami funduszu Nationale-Nederlanden DFE 2040. Bazując na historycznych wycenach indeksów, które są punktem odniesienia dla naszej strategii inwestycyjnej, byliśmy w stanie obliczyć, ile hipotetycznie można było zarobić w ciągu minionych 20 lat.
Autor: Katarzyna Czupa, Nationale-Nederlanden PTE
Komentarze