"IF-" (Jeżeli) to jeden z najbardziej znanych wierszy Kiplinga o dużej siłe oddziaływania.
Pewien żołnierz na Froncie po wysłuchaniu śpiewnej recytacji tego wiersza do muzyki Chopina postanowił pozbyć się nałogu pijaństwa i hazardu...
Z naszych czasów, świetnie zrobiony film-klip streszczający postawę życiową i osobowość Donalda Trumpa oparty jest właśnie na wspomnianym wierszu.
Link do filmu
Tak więc żyje on już swoim życiem, tym niemniej warto przypomnieć, że wiersz ów znajduje się w zbiorze opowiadań fantasy "Rewards and Fairies" (1910) a towarzyszy opowieści pt. "Brother Square Toes". (Kipling miał zwyczaj opatrywać swoje opowiadania na początku i końcu wierszami)
Poniżej dwa polskie przekłady "IF-"
JEŻELI
Jeżeli więc, mój chłopcze, potrafisz zachować głowę, gdy wszyscy dokoła ją tracą;
jeżeli umiesz ufać w siebie, umiesz czekać, umiesz nie kłamać i nie nienawidzić,
gdy dokoła kłamią i nienawidzą;
jeżeli umiesz marzyć nie dla marzycielstwa i myśleć nie tylko dla rozmyślania;
jeżeli umiesz spojrzeć w oko powodzeniom zarówno jak niepowodzeniom i nawet z ruiny swych dokonań
stworzyć narzędzia nowej budowy;
jeżeli umiesz ryzykować i stracić i grać na nowo;
jeżeli umiesz trwać ostatkiem sił i woli;
jeżeli umiesz wśród wielkich tego świata ani się nie poniżać ani nie zhardzieć;
jeżeli umiesz cenić ludzi, ale nie liczyć się z nimi nadmiernie,
jeżeli umiesz wypełnić każdą bezlitosną minutę
rzetelnymi sześćdziesięcioma sekundami biegu wprzód ku celom życia,
— to cały świat jest twoim,
a co więcej, będziesz mężem, mój synu!
Przełożył Roman Dyboski
≈=============
Jeżeli
Jeżeli zdołasz tam nie stracić głowy,
Gdzie inni tracą, jeszcze ganiąc cię,
I ufać sobie, kiedy w ciebie wątpię,
Ale uwzględniać ich wątpienia też;
Jeżeli umiesz czekać bez znużenia
I walcząc z kłamstwem nie używać go,
A za złość ludzką nie oddawać złością
— Bez mądrych gadań i cnotliwych min.
Gdy marząc — w marzeń nie wpadasz niewolę,
A myśląc — myśli nie bierzesz za cel,
Jeśli spotkawszy Triumf czy Porażkę,
Wiesz, co jest każdy z tych oszustów wart;
Gdy zdołasz znieść, że z prawdy, którąś głosił,
Łapkę na głupców czyni sobie łotr,
A wśród ruiny trudu swego życia
Zużytym sprzętem zaczniesz pracę znów.
Jeśli potrafisz wszystkie swe wygrane
Zgarnąć i rzucić na ryzyka los,
I stracić, i rozpocząć grę od nowa,
Nigdy nie mówiąc o swej stracie nic;
Jeżeli zdołasz serce, nerwy, mięśnie
Zmusić do pracy, choć już brak im sił
I trzymać się, choć nic już w tobie nie ma
Prócz Woli, która mówi: „Trzymaj się”
Gdy mówiąc z tłumem, zachowasz swą godność,
Lecz z nim nie zerwiesz, choć cię wezwie król,
Jeśli ni wróg, ni druh ciebie nie zrani,
A ty każdego słuszną cenę znasz;
Jeśli krytycznej w Twym życiu minucie
Dasz kopy sekund wyścigowych treść,
— Twoją ta cała ziemia i, co więcej,
— Będziesz mężczyzną wtedy, Synu mój.
Tłumaczył Artur Chojecki

Opracował K. Rafalski
PS
A oto co sam Autor napisał o "IF-" z właściwym sobie dystansem do siebie.
Wśród wierszy w zbiorze „Rewards” znalazł się "IF–”, który wymknął się z książki i przez pewien czas krążył po świecie. Zawierał rady doskonałości,...kiedy już się pojawiły, mechanizacja epoki sprawiła, że rozeszły się niczym śnieżna kula w sposób, który mnie zaskoczył. Szkoły i inne placówki edukacyjne uznały je za przeznaczone dla Młodzieży – co nie przysporzyło mi popularności wśród Młodych, gdy później ich spotykałem. („Dlaczego napisałeś to coś? Musiałem to dwa razy przepisywać jako ćwiczenie”). Zostały wydrukowane jako karty do wieszania w biurach i sypialniach; iluminowane i antologizowane aż do znudzenia. Dwadzieścia siedem narodów świata przetłumaczyło je na swoje dwadzieścia siedem języków i wydrukowało na wszelkich możliwych materiałach" ["Something of Myself"]
Inne tematy w dziale Rozmaitości