Jeśli rzeczywiście, Bóg - jak twierdzi Tomasz Terlikowski - wyznaczył naszym przodkom w Rzeczypospolitej Obojga Narodów misję budowania modelu państwowości odmiennego od obowiązującego wówczas na Zachodzie, to należy zadać pytanie, czy prawidłowo odczytano Jego intencje. Różne defekty funkcjonowania państwa, jego struktura społeczna i polityczna ze skrajnym, nawet jak na ówczesne czasy, uprzywilejowaniem jednego stanu, niezdolność do prowadzenia długofalowej polityki zagranicznej i skutecznego zabezpieczenia swego terytorium - czy to wszystko było zgodne z wolą Najwyższego?
Czy Bóg chciał, by szlachta płaciła bardzo niewielkie i na ogół niestałe podatki, oraz była zwolniona z ceł, a ogromne państwo dysponowało śmiesznie niskimi dochodami? Czy Bóg chciał, by poważnie o środkach do obrony debatowano (i to dopiero debatowano) wtedy, gdy już wróg w granice głęboko wtargnął? Czy Bóg chciał, by republikański patriotyzm szlachty objawiał się w namiętnym pragnieniu wolności podatkowej, skutkiem czego często zalegano z żołdem dla wojska, które - zamiast prowadzić kampanie do zwycięskiego końca - zawiązywało konfederacje, wszczynało burdy, rabowało majątki mieszkańców własnego kraju*? Czy Bóg chciał, by za pieniądze magnatów czy obcych dworów paraliżowano sejmy? Czy Bóg chciał, by ponad 90 % mieszkańców Rzeczypospolitej było całkowicie pozbawionych praw politycznych, oraz dyksryminowanych ekonomicznie (fiskalne immunitety dla szlachty oznaczały zwiększone obciążenia dla innych stanów). Czy Bóg istotnie przedkładał polski model ustrojowy nad takie kraje jak Anglia, Szwecja, Holandia, Francja, kraje Rzeszy, gdzie nie tylko szlachta wybierała swych reprezentantów (w Szwecji chłopi mieli nawet osobną izbę sejmową)? Czy Bóg chciał, by chłopi byli traktowani prawie jak niewolnicy, według zgodnej opinii cudzoziemców odwiedzających Rzplitą, a i niektórych Polaków (Skarga, Opaliński)? Czy Bóg podzielał opinię szlachty o jej, cakowicie odmiennym, niż chłopów, pochodzeniu (szlachta od Jafeta, chłopi od Chama). A czy dzisiejsi wielbiciele sarmackiego republikanizmu też opinię tę podzielają?
Jeśli zaś pragnął owego odmiennego modelu ustrojowego, to czy przeznaczył Polakom los, jaki stał się ich udziałem w XVIII wieku? Prawda, zaczęliśmy się reformować. Ale to było właśnie odejście od realizacji Bożego planu. Począwszy od sejmu konwokacyjnego w 1764 roku demontowaliśmy stopniowo wyznaczony wolą Pana model ustrojowy, w zamian przejmując wzorce zachodnie. I za to pokarał On nas rozbiorami...Hipoteza ryzykowna, ale jak wyjaśnić upadek Rzplitej, skoro ktoś przyjmuje, że jej ustrój to realizacja misji danej od Boga? Trzeba uznać, żeśmy się tej misji sprzeniewierzyli, i Bóg nas opuścił.
*Dla przykładu - na skutek nieopłacania wojska zmarnowano rezultaty bitwy pod Cudnowem, co przyczyniło się do niekorzystnych postanowień rozejmu w Andruszowie i utraty prawobrzeżnej Ukrainy i Kijowa.
Inne tematy w dziale Polityka
